Adet siklusu (dongusu) nedir
Adet Siklusu (Dongusu) Nedir
Her kadının ortalama ayda bir vajinal kanaması olur. Bu kanamaya adet kanaması yanında mens, regl, periot, siklus de denir. Adet kanamasında kısmen kan ve kısmen de rahimin ic kısmından gelen doku parcaları bulunur. Rahimden aşağıya doğru ilerleyerek, servix dediğimiz rahim ağzından vajinaya akarak vucuttan atılır. Coğu adet kanaması 3 ile 5 gun surer. Adet kanaması ile kadın vucudu her ay muhtemel bir gebeliğe hazırlanır. Adet kanaması, siklusun ilk gunu olarak kabul edilir. Adet siklusu ortalama olarak 28 gun surer. Fakat 23 ile 35 gun arası da normal olarak kabul edilir. Adet siklusu, vucudun pek cok kısmının koordine calışması ile sağlanır. Bunlar; beyin, hipofiz bezi, rahim, yumurtalıklar, yumurtalık kanalları, rahim ağzı ve vajinadır. Hormon adını verdiğimiz vucuttaki bazı kimyasal maddeler her ay yukselip alcalarak adet siklusunu oluştururlar. Yumurtalıklarda iki onemli kadınlık hormonu vardır; Ostrojen ve progesteron. Hipofiz bezinde yapılan FSH (Folikulu Stimule eden Hormon) ve LH (Luteizan Hormon) da adet siklusunu duzenleyen diğer hormonlardır.
Adet Siklusunde Neler Olur
Adet siklusunun ilk yarısında ostrojen seviyesi yukselir ve rahimin buyuyerek kalınlaşmasını sağlar. FSH ya cevap olarak yumurtalıklardan bir taraftaki bir yumurta olgunlaşmaya başlar. Bu da normal 28 gunluk siklusun 14 gununu icerir. Olgunlaşan bu yumurta, LH salınımındaki ani artışla, yumurtalıktan ayrılır. Buna yumurtlama denir.
Adet siklusunun ikinci yarısında ise yumurtalıktan ayrılan yumurta, yumurtalık kanalı boyunca ilerleyerek rahime ulaşır. Progesteron seviyesi artarak, rahimi gebelik icin hazırlamaya yardım eder. Eğer yumurta hucresi spermle dollenirse, rahim duvarına tutunur ve kadın boylece gebe kalmış olur. Eğer yumurta hucresi dollenmezse ya kendisi parcalanır ya da vucut tarafından yok edilir. Gebelik oluşmazsa ostrojen ve progesteron seviyeleri azalır ve kalınlaşan rahimin ic kısmı adet kanaması ile atılır. Her kadının kendi adet duzeni vardır ve bu da her ay değişebilir. Kanamanızın suresi ve miktarı değişik olabilir. Normalde adet kanamaları 3 ile 5 gun surmesine rağmen, bu sure 2 ya da 7 gun arasında da olursa normal olarak kabul edilir. Adet kanamaları başladıktan sonraki ilk birkac yıl duzensiz olabilir. Bu duzensizlik menopoza yaklaşırken de olacaktır. Bazen bu adet siklusunu duzene sokmak icin doğum kontrol haplarından yararlanılabilir.
İlk adet kanaması ne zaman başlar
İlk adet kanamasına menarş denmektedir. Adet kanamasının başlaması icin tum ureme sisteminin olgunlaşıp, beraberce uyum icinde calışması gereklidir. Ortalama olarak 12 yaş civarında başlar. Ancak butun kız cocuklarında aynı zamanda başlamaz, bu, 8 ile 16 yaş arasında değişebilir.
Ped ya da tamponları ne kadar sıklıkta değiştirmek gerekir
Temiz ped ya da tamponlar, adet kanamaları sırasında kullanılabilirler. Pedleri ic camaşırınıza, tamponları ise vajinaya yerleştiriyorsunuz. Pedleriniz tamamen ıslanmadan ihtiyac hissettikce değiştirmelisiniz. Her kadın kendini rahat hissettiği sıklıkta yapabilir bunu. Tamponlar ise daha sık aralıklarla değiştirilmesi gereklidir. 4-8 saati gecmemelidir. Aksi halde toksik şok sendromu dediğimiz ciddi bir duruma yol acabilir. Bu hastalık oldukca nadir gorulur ancak oldurucu olabilir. 30 yaş altı bayanlar, ozellikle genc kızlar daha yuksek risk altındadırlar. Bu yuzden riski azaltmak icin tampon yerine ped kullanmak daha doğru olacaktır.
Adet sorunları ile ilgili ne zaman doktora başvurmak gereklidir
Eğer 16 yaşına kadar geldiniz ve halen adet kanamaları başlamadıysa
Adetten birden kesildiyseniz
Kanamanız her zamankine gore daha uzun surerse
Kanamanız daha fazla olursa
Tampon kullandıktan sonra birdenbire fenalaşırsanız
Adet donemi dışında kanamanız olursa (birkac damladan daha fazla)
Adet doneminizde ciddi ağrılarınız oluyorsa
Adet siklusu ne kadar surmektedir
Kadınlar, menopoz donemine kadar adet kanaması gorurler. Menapoz, ortalama 50 yaş civarında oluşur. Menapoz, artık o kadının yumurta uretiminin olmadığı ve gebe kalamayacağı anlamına gelmektedir. Tıpkı adet duzeni gibi menapoz da kadından kadına değişir ve oluşması yıllarca surebilir. Bazı kadınlar, cerrahi olarak ya da başka nedenle tedavi sırasında veya hastalık ya da değişik nedenlerle menapoza erken girebilirler.


[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]