İmam Şa'bi
(6-104 h.)


Ebu Omer Amr bin Şercil bin Abdîzî Kibari Eş-Şa'bi Hazretleri tabiinin buyuklerinden olup muctehid-i mutlaktır. Guzel ve tatlı konuşan şanı yuce bir fakihdir. Hicretin 6, senesinde cihan sahasına teşrif edip, H.104 senesinde Kûfe'de ansızın beka yurduna gocmuştur. Vaaz halkasında bulunmayı ve nasihat etmeyi cok severdi. Bir gun, vaaz esnasında Peygamber Efendimiz'in gazalarından birini naklederken meşhur İbn-i Omer (r.a.) hazretleri geciyorlardı. Bu tatlı nakil kendilerine hoş gelmiş olacak ki bir muddet dinlemişlerdir.
Hayatının parlak zamanı, Emevi Halifelerinden Abdulmelik'in asrına tesaduf etmektedir. Hatta o zamanlarda hukumdar ve ekabirin duymadıkları garip şiirleri ve işitmekten lezzet buldukları meseleleri Hz. Şa'bi, rivayet ederlerdi.
Kendilerine bir gun dinî meselelerden bir sual sormuşlar, "Bilmem" diye buyurmuş. "Sen bu ka'dar alim olasın da nasıl bilmezsin?" dediklerinde o, "Melaike-i Kiram bile oyle demişlerdir. Ben bilmezsem ayıp mı?" diye buyurmuşlardır.
Şa'bi Hazretlerine biri : "Ya fakih" diye hitap eyledi. Hz. Şa'bi : "Ben fakih ve alim değilim. Biz Ashab-ı Kiram'dan ve hadîs-i şeriflerden işittiklerimizi haber veriyoruz," demiştir.

"Fakih (fıkıh alimi), haramlardan cekinen; alim de gıyaben Allah'dan korkandır," buyurmuşlardır.

Hikmetli kelÂmın'dan birkacı;

* "Siz ulemanın fasıkı ile cuhelanın abidinden kacınız."

* "Bir zamanlar insanların gecim-vasıtası dinleri idi, dinlerini kaybettikten sonra muruvvet gecim vasıtası oldu. Bu da gitti. Bir muddet de ahlÂk ile gecirirlerken şimdi o da kayboldu."

* "Bir vakitler, ilmi akıllı olan ve kalp gozu acık olana oğretirlerdi, şimdi ilmin kadrini kıymetini bilmeyenlere oğretiyorlar."

* "Siz din'de kıyasdan sakınınız, cunku dinde kıyas dinde olmayan meseleleri coğaltır."

* "Kerem sahibi olanların muhabbetleri cabuk olup 'gazapları ise gec gelir. Cahillerin gazapları cabuk olup muhabbetleri yavaş olur."

* "Şa'bi Hazretleri ekseriya şu şiiri okurlardı :
"Hilm (yumuşak huyluluk), rıza ve sevinc vaktinde değil,
gazap halinde lÂzımdır."
Yazan: Hilmizade İbrahim Rıfat-Akabe.
__________________