ÂMİR BİN ABDULLAH

TÂbiînin meşhurlarından. İsmi Âmir bin Abdullah bin Zubeyr bin AvvÂm el-Esedî Ebu'l-HÂris el-Medenî, kunyesi Ebû Abdullah'dır. Annesi Hanteme binti AbdurrahmÂn bin HişÃ‚m'dır. EshÂb-ı kirÂmdan Zubeyr bin AvvÂm'ın torunudur. Doğum tÂrihi bilinmemektedir. 741 (H.124) senesinde vefÂt etmiştir. VefÂtını 741 senesinden birkac sene once ve sonra bildiren Âlimler de vardır.

Âmir bin Abdullah, babasından, dayısı Ebû Bekir bin AbdurrahmÂn, Enes bin MÂlik, Amr bin Selîm ez-ZerkÂ, Avf bin HÂris ve SÂlih bin HavvÂt bin Cubeyr'den rivÂyette bulunmuştur. Kendisinden de kardeşi Amr, kardeşinin oğlu Mus'ab bin SÂbit, Amr bin Abdullah bin Urve bin Zubeyr, Vebre ibni AbdurrahmÂn, Yahy bin Saîd el-EnsÂrî, İbn-i Cureyc, OsmÂn bin Hakîm, Osman bin Ebî SuleymÂn, Amr bin DînÂr, Muhammed bin AclÂn, MÂlik binEnes ve bircok Âlim hadîs-i şerîf rivÂyetinde bulunmuşlardır. Abdullah bin Ahmed babasından rivÂyetle; onun, zamÂnındaki Âlimlerin en sikalarından, guvenilir, sağlam rivÂyette bulunanlarından olduğunu soylemiştir. İbn-i Muîn, NesÂî, Ebû HÂtim onun sika ve sÂlih bir zÂt olduğunu haber verdiler. RivÂyetleri Kutub-i Sitte denilen hadîs kitablarında yer almıştır.

Âmir bin Abdullah, ilimde yuksek dereceye ulaşmış, fazîletler sÂhibi, her sozu hikmetli, her hareketi Âhireti hatırlatan bir mubÂrek zÂt idi. Gerek hadîs Âlimleri, gerek fıkıh Âlimleri, gerekse zamÂnında berÂber bulunduğu ve yaşadığı insanların her biri tarafından ovulmuştur. RÂvilerin durumunu en cok inceleyen hadîs ilminin Âlimleri dahi onun rivÂyet ettiği hadîs-i şerîflerin tamÂmının huccet, dinde ikinci sened olan sahîh hadîs derecesinde bulunduğunu beyÂn etmişlerdir. Fakat az hadîs-i şerîf rivÂyet etmiştir.

Âmir bin Abdullah hazretleri, fazîletler sÂhibi bir Hak Âşığı idi. Butun ibÂdetleri, soz ve işleri ihlÂslı idi. Yuzunu tamÂmen dunyÂdan cevirmiş, Âhirete tÂlib olmuş mubÂrek bir insandı. Âmir bin Abdullah hazretleri son derece huzûr ve huşû icinde namaz kılan, Allahu teÂlÂnın sevgili kullarındandı. Namaz kılarken sanki tamÂmen dunyÂdan cıkar Âhirete giderdi. Namaza durduktan sonra konuşulan hicbir şeyi işitmez, yanında olup biten hicbir şeyin farkına varmazdı. "Namaz kılarken hatırına, bir şey gelir mi?" diye soranlara: "Evet, Allahu teÂlÂnın huzûrunda hesÂba cekileceğim gun ile, cennetlik veya cehennemlik mi olacağım korkusu gelir." cevÂbını verdi."Bizim hÂtırımıza gelen duny duşunceleri veya duny işlerinden sizin aklınıza bir şey gelir mi?" diye sordular. CevÂbında; "Namazda aklıma boyle bir şey gelmesinden ise, sungulerin uzanıp beni oldurmeleri bundan cok daha iyidir." buyurdu. Yaptığı ibÂdetlerin daha makbûl, sevÂbının daha cok olması icin her gun gusl abdesti alırdı. İmÂm-ı MÂlik bin Enes onun her gun gusl abdesti alarak ibÂdet ettiğini ve devÂmlı oruc tuttuğunu haber vermiştir. Devamlı ve uzun surelerle namaz kılardı. Onu, butun omru boyunca boş goren hic olmadığı gibi, boş ve faydasız bir işle meşgûl goren de olmadı.

Benî Temim'in azÂdlılarından Suheym, Âmir bin Abdullah'ın yanına gitmişti. Namaz kılıyordu, oturdu. Namazını bitirdi ve ona; "Cabuk ihtiyacını soyle, cunku benim acele işim var." dedi. O da; "Hayırdır inşÃ‚allah, acelen nedir." diye sordu. "AzrÂil'i aleyhisselÂm yÂni, olumu bekliyorum." cevÂbını verdi. Hemen onun işini gordu ve yeniden namaza başladı. AzrÂil'in rûhunu namazda almasını isterdi. O her an Allahu teÂlÂyı hatırlayan, her an O'nun huzûrunda olduğunun şuûrunda olan, cok kuvvetli îmÂn sÂhibi idi.

"Eğer aradaki perde kalkarsa (Âhireti, Cennet'i, Cehennem'i gorsem) îmÂnımda ve yakînimde hic bir değişiklik olmaz." buyurmuştur. Namazı gibi duÂsı da uzundu. İmÂm-ı MÂlik bin Enes haber vermiştir ki; Âmir bin Abdullah nice defÂlar yatsı namazını kılıp, Mescid-i Nebevîden ayrıldıktan sonra, evine giderken evine varmadan ellerini kaldırır du etmeğe başlardı. Muezzin sabah ezÂnını okuyup, muslumanları sabah namazı icin dÂvet edinceye kadar bir daha indirmez, sabah namazını kılmak icin mescide doner ve yatsı namazının abdesti ile sabah namazını kılardı. Kendisi; "Babam vefÂt ettikten sonra bir sene devamlı, fasılasız onun icin Allahu teÂlÂya du ettim." buyurmuştur. Butun gecelerini hic uyumadan gecirir, gunduzleri de oğleden once Sunnet-i Resûlullah olan kaylûleden başka hic uyumazdı. Geceleri kÂim, uyanık ve ibÂdet hÂlinde, gunduzleri hep sÂim idi; yÂni geceleri ibÂdetle gecirir, gunduzleri oruc tutardı.

Kendisine; "Gecelerin uykusuzluğuna, uzun ve sıcak gunlerin susuzluğuna nasıl dayanıyorsun." diye sordukları zaman, cevÂbında; "Ben yer değiştirdim, gunduz yemeğini geceye, gece uykusunu gunduze aldım. Bunda bir zorluk yoktur." cevÂbını verdi. YÂni geceleri uyumam, gunduzleri de oruclu olduğum icin bir şey yemem demek istedi. Geceleri uyumazdı, butun gecelerini ibÂdetle gecirir devamlı gozyaşı dokerdi. Nicin hic uyumadığını soranlara; "Cehennem'in harÂreti uykularımı kacırttı." cevÂbını verdi. Her gorduğu şeyden ibret, karşılaştığı her hÂdiseden Âhiret icin hisse alırdı. Yine İmÂm-ı MÂlik (r.aleyh) haber veriyor ki: "Âmir bin Abdullah cenÂzelerin onunde durur, kendinden gecer giderdi. (Âhirette olacak şeyler tek tek aklına gelir. Kabrin sıkması, suÂl meleklerine nasıl cevap verilir, Mahşerde insÂnın hÂli ne olur, MîzÂnda hesÂbı nasıldır, amel defteri hangi taraftan verilir, sırÂtı nasıl gecer. Butun bunları duşunur goz yaşı dokerdi.) CenÂzelerin affı icin Allahu teÂlÂya yalvarır, sırtındaki abası duşer de farkında olmazdı."

Şehîdlik mertebesine ulaşmak icin Allah yolunda savaşlara katılır, kÂfirlerle, muşriklerle harb ederdi. Katıldığı butun harblere yayan giderdi. Bir sefer de, Emir MÂlik bin Abdullah onun yaya yuruduğunu gorunce; "YÂ Âmir bir hayvana binmek istemez misin?" diye sordu. O da Peygamberimizden şu hadîs-i şerîfi işittiğini haber vermiştir: "Her kimin ayakları Allah yolunda tozlanırsa, onlar Cehennem'e haram olur." (Cehennem o ayakları yakmaz).

O kendisini, her şeyini Allah yoluna fed etmişti. SufyÂn bin Uyeyne: "Âmir bin Abdullah yedi diyetle nefsini Allahu teÂlÂya sattı." buyurmuştur. DunyÂya zerre kadar ehemmiyet vermezdi. Eline gecen her dunyÂlığı Allah yolunda sarfeder yanında bir gece dahi kalmazdı. Ma'n bin ÎsÂ, onun cok def icerisinde on bin dirhem bulunan bir kese ile muslumanların arasına cıktığını ve bunların tamÂmını dağıtmadıkca yatsı namazını kılmadığını haber vermiştir. Bir def nalınları calındı. Bir daha olunceye kadar nalın giymedi.

"Bir şeyi arayan onun peşinden koştuğu ve bir şeyden korkan ondan kactığı halde, Cennet'i arayıp Cehennem'den kacan kimselerin, bunlara hic aldırış etmeden uyuyup kalmaları ne kadar şaşılacak şeydir!" buyurdu.

"Bir gun babama gittim. Bana nerede olduğumu sordu. "Ben bir kısım insanlar buldum onlardan daha hayırlısını gormedim. Onlar hep Allahu teÂlÂyı zikrediyorlardı. Hatt onların her biri titriyor ve Allah korkusundan bayılıp kendinden geciyordu. Onlarla berÂber oturdum." dedim. Babam Abdullah bin Zubeyr benim onların icinde oturmamı hoş gormedi ve; "Resûlullah'ı, hazret-i Ebû Bekir'i, hazret-i Omer'i Kur'Ân-ı kerîm okurlarken gordum; onlarda boyle bir hal olmadı. Sen onların, hazret-i Ebû Bekr ve Omer'den (r.anhumÂ) daha mı fazla Allahu teÂlÂdan korktuklarını zannediyorsun." buyurdu. YÂni onların Allahu teÂlÂdan korkuları, senin gorduğun kimselerden pek fazla olduğu halde onlar, boyle yapmadılar demek istedi. Âmir bin Abdullah; "Hal boyle olunca (doğruyu oğrendim ve) onları terkettim." buyurdu.

Âmir bin Abdullah, Amr bin Suleym'den, o da Ebû KatÂde'den (r.anh) rivÂyet etti. Ebû KatÂde dedi ki: Resûlullah efendimiz; "Sizden biriniz bir mescide girdiği zaman, iki rekat (tahiyyet-ul mescid) namazı kılmadan oturmasın." buyurdu.

Âmir bin Abdullah bin Zubeyr, Amr bin HÂris'den rivÂyetle hazret-i Âişe'nin kendisine şu hadîs-i şerîfi rivÂyet ettiğini haber verdi; Resûlullah efendimiz şoyle buyurdu: "YÂ Âişe, sana gunahları kucuk gosteren şeyden sakın. Cunku Allahu teÂlÂnın emriyle gunah işleyenlerin gunahlarını bir yazan (melek) vardır."

alıntıdır.

__________________