Hz. Peygamber'in zevcesi ve muminlerin annesi.

Hz. Cuveyriye, Mustalikogullari kabilesinin baskani HÂris b. Ebî Dirar'in kizidir. Ayni kabileden SafvÂn oglu MusÂfi'den dul kalmisti. Mustalikogullari, Hicret'in altinci yilinda Medîne'ye saldiri icin hazirlik yapmaya basladilar. Durumu ogrenen Hz. Peygamber (s.a.s.), yediyuz kisilik bir askerî kuvvetle, onlardan once davranarak Mureysi' suyu basinda saldirdi. On kisi olduruldu. Muslumanlar bu gazvede bir sehit vermisti. Mustalikogullari'nin butun erkekleri, kadinlari ve cocuklari esir alindi. Deve, sigir ve davarlarina da ganimet olarak el konuldu. Esirler arasinda bulunan, kabile baskani HÂris'in kizi Cuveyriye icin, dokuz okiyye altin, kurtulus fidyesi olarak tespit edilmisti. Cuveyriye yirmi yaslarinda bir kadindi. Kurtulus fidyesini temin edemeyince Hz. Peygamber'den yardim istedi.

Hz. Âise bu olayi soyle rivayet eder:

"Mustalikogullari kabilesinin kadinlari esir dustuklerinde ganimet olarak gaziler arasinda paylasildi. Once beytulmÂle beste bir ayrildi. Sonra her atliya iki pay, her yaya savasciya ise birer pay verildi. HÂris'in kizi Cuveyriye, Kays oglu SÂbit'e dusmustu. Cuveyriye Rasûlullah (s.a.s.)'a geldi; dedi ki: Ey Allah'in Peygamberi, ben HÂris'in kizi Cuveyriye'yim. Babam Benî Mustalik kabilesinin baskanidir. Benim basima gelen felÂketi biliyorsun. SÂbit beni dokuz okiyye kurtulus fidyesi ile serbest birakacak. Beni kurtar". Rasûlullah cevap olarak buyurdular ki: "Ondan daha hayirli bir teklifim var, kabul eder misin? Teklifiniz nedir ya Rasûlallah? "Hem o parayi verip seni azat edecegim, hem de seninle evlenmek istiyorum." Cuveyriye: "Memnuniyetle kabul ederim" dedi. Rasûlullah (s.a.s.) da:

"Ben de kabul ettim. " buyurdular. (Ahmed b. Hanbel, Musned VI, 277; Ebû DÂvud, Sunen, IV, 22; Ibn HisÂm, Sîre, III, 307; Ibn Sa'd, Tabakat, VIII,116,117). Bu haber hemen etrafa yayildi. Esirleri ellerinde tutan sahabîler; "Biz Allah elcisinin sihrî hisimlarini nasil esir olarak tutabiliriz!" diyerek, hepsini serbest biraktilar. Bu manzara karsisinda Mustalikogullari IslÂm'a girdiler. Bu yuzden Hz. Âise O'nun hakkinda; "Ben kavmi icin Cuveyriye'den daha hayirli ve daha bereketli bir kadin bilmiyorum" demistir" (Ahmed b. Hanbel, VI, 277; Ibn HisÂm, Sîre, III, 307, 308; Hamdi Donduren, Delilleriyle IslÂm Hukuku, Istanbul 1983, s. 238; Mahmud es-SavvÂf, Rasûlullah'in Pak Zevceleri, Terceme, Ali Aslan, Ankara (t.s), s. 68-71).

Hz. Peygamber Cuveyriye'yi babasina teslim edip; ondan istedi. Cuveyriye musluman olmustu. Rasûlullah (s.a.s.) kendisine mehir olarak dort yuz dirhem gumus verdi ve O'nunla evlendi (M. Âsim Koksal, IslÂm Tarihi, XII, 55, 56). Daha onceki adi "Berre" iken, Hz. Peygamber tarafindan, kadincik, kizcagiz anlaminda "Cuveyriye" ismi verildi.

Hz. Cuveyriye cok oruc tutar ve cok namaz kilardi. Hayir severdi. Kendisi ac durur, yoksullari doyururdu. Bir gun Allah Rasûlu Cuveyriye'yi sabah namazini kildiktan sonra, kusluk vaktine kadar dua ve zikirle uzunca zaman mesgul olurken gormus ve kendisine soyle buyurmustur: "Ben senden sonra, uc kerre, dort kelime soyledim ki, bugun sabahtan beri senin soylediklerinle tartilsa, onlardan daha agir gelir. Dikkat et, o kelimeleri sana da ogreteyim: SubhÂnallÂhi adede halkihî; (Allah'i yaratiklarinin sayisinca tesbih ederim). SubhÂnallÂhi riza nefsihî (Allah'i razi olacagi Sekilde tesbih ederim). SubhÂnallÂhi zinete arsihi (Allah'i Arsi'nin agirliginca tesbih ederim. SubhÂnallÂhi midÂde kelimÂtihi (Allah'i kelimelerinin miktarinca tesbih ederim). " (Ahmed b. Hanbel, VI, 430; Ebû DÂvud, II, 81; Tirmizî, V, 556; Ibn Sa'd, TabakÂt, VIII, 119; Âsim Koksal, a.g.e., XII 57-58)

Hz. Cuveyriye'den altmisbes hadis rivÂyet edilmistir. Hicrî 56 tarihinde vefat etmistir (Sahîh-i BuhÂrî Muhtasari Tecrîd-i Sarih Tercemesi, Ankara 1983, VII, 454).

kaynak:Hamdi DONDUREN
__________________