Allahu teÂl Kur'Ân-ı kerîmde meÂlen buyuruyor ki:

... (Şuayb aleyhisselÂm), Kavmine şoyle dedi: Rabbiniz tarafından size acık mûcize geldi. Artık kileyi, mîzÂnı tam tutun. İnsanların haklarını yerine getirmekte noksanlık yapmayın. (Peygamberler ve onlara tÂbi olanların vÂsıtasıyla) ıslÂh olan yeryuzunu (kufur ve hîlelerinizle) fesÂda vermeyin. Eğer benim sozumu tasdîk ederseniz, (bu soylediklerim) sizin icin hayırlıdır." (A'rÂf sûresi: 85)

Şuayb aleyhisselÂm Eyke halkını; olcuyu ve mîzÂnı tam yapmaya, insanların hukûkuna riÂyet etmeye, yeryuzunde fesÂd cıkarmamaya, Allahu teÂlÂdan korkmaya ve takv uzere olmaya dÂvet etti. (Fahruddîn-i RÂz&#238

2. KıyÂmet gunu insanların gunÂh ve sevÂbını tartan ve nasıl olduğu bilinmeyen terÂzi.

Alahu teÂlÂ, Kur'Ân-ı kerîmde meÂlen buyuruyor ki:

Biz kıyÂmet gunune mahsûs adÂlet mîzÂnları kurarız. Artık hic kimse hicbir şeyle haksızlığa uğratılmayacaktır. (Yapılan amel) hardal tÂnesi kadar bile olsa, onu getiririz (mîzÂna koyarız). HesÂb goren olarak biz (herkese) yeteriz. (Enbiy sûresi: 47)

Artık kimin (sevÂb) mîzÂnı ağır gelirse onlar korktuklarından emîn, umduklarına kavuşanların t kendileridir. Kimin de mîzÂnı hafif gelirse, onlar kendilerine yazık edenlerdir. (Onlar) Cehennem'de ebedî kalıcıdırlar. (Mu'minûn sûresi: 102, 103)

MîzÂnda guzel ahlÂktan daha ağır gelecek hicbir şey yoktur. (Hadîs-i şerîf-Edeb-ul-Mufred)

Bir kimse kıyÂmette mîzÂna getirilir. Sonra her birinin buyukluğu, gozun gorebileceği uzunlukta olan doksan dokuz amel defteri getirilir. Bu defterlerde o kimsenin iyilik ve kotulukleri yazılıdır. GunÂhı sevÂbından cok gelip, Cehennem'e gonderilir. Cehennem'e giderken, Allahu teÂl katından bir ses duyulur; "Acele etmeyiniz. Onun tartılmayan bir şeyi vardır" der. Baş parmağı ucu kadar bir şey getirilir. Uzerinde L ilÂhe illallah Muhammedun Resûlullah yazılı olur. SevÂb kefesine konur. Boylece sevÂbı, gunÂhından ağır gelir ve Cennet'e gitmesi emrolunur. (Hadîs-i şerîf-AhlÂk-ul-UlemÂ)

İyi ameller guzel sûretlerle, kotu ameller de cirkin kıyÂfetlerle gelecek, mîzÂna konacaktır. (İbn-i AbbÂs)

Omur tamam olup defter durulur

Sırat Koprusu ve mîzÂn kurulur

Hakk'ın dergÂhında elbet durulur

Buyruğu tutulur ferman eğlenmez.

(Aziz Mahmûd HudÂy&#238
__________________