Bir ulkeyi daha iyi tanıyabilmek icin o ulkenin yemeklerinden yemek lazımdır. Bir ulkenin yemekleri o ulkenin ulusal karakterini, lezzet tercini, estetik anlayışını, hayat bicimini vb. gosteren oğelerden biridir. Bu sebeptendir ki Yemek Kulturu denilir. Japon mutfağı deyince insanların ilk aklına gelen sushi olur fakat aslında, tempura, sukiyaki, udon, okonomiyaki, soba, ramen vb. yemekleri ile cok ceşitli ve zengin bir mutfaktır. Aşağıda Japon mutfağından sizler icin sectiğimiz bazı onemli yemekleri ve kısa acıklamalarını bulacaksınız.
Japon mutfağı deyince pirincin onemini vurgulamadan gecmek olamaz. Biz Turklerdeki ekmek kulturu neyse Japonlarda da pirinci aynı şekilde gorebiliriz.Bunun yanında bir ada ulkesi olması dolayısı ile balık ve deniz urunleri, bircok kulturun Cin’den gelmesinden dolayı da Cin mutfağının etkileri de oldukca hissedilebilir.
Bircok kaynak Japonların uzun yaşamalarını yemek adetlerine bağlamaktadır. Japon mutfağını yakından incelediğinizde bunda oldukca buyuk bir gercek payı bulabilirsiniz. Buna başlıca ornek vermek gerekirse Japonlar doğaya olan bağlılıklarından dolayı mumkun olduğunca yemeklerinde kullandıkları malzemelerin doğal ozelliğini bozmamaya gayret ederler.
Aşırı baharatlı, tuzlu veya tatlı yemeklere Japon mutfağında rastlamanız oldukca nadirdir. Japonya’da bir restorana gittiğinizde en zor bulacağınız şet tuz olacaktır, genelde Japonlar bizlerin tuz serptiğimiz yerlerde soya sosu kullanırlar. Aynı şekilde bir Japon icin Turk tatlılarımız aşırı tatlı olması sebebi ile bir işkenceye donuşebilir. Japon yemekleri biz Turkler icin ilk başta oldukca lezzetsiz, tatsız gelebilir, fakat eğer alışırsanız inanıyorum ki vazgecemeyeceğiniz yemekler arasında baş sıraya girecektir.
Pirinc Pilavı (Gohan)
Pirinc pilavı Japonya’da oğlen ve akşam yemeklerinde yan yemek, sabah kahvaltısında ise ciğ yumurta ve soyu sosu (tamago-kake-gohan), natto veya diğer soslar ile karıştırılarak ana yemek olarak yenir. Japon pilavı yağ, tuz veya diğer tatlandırıcılar konulmadan sadece haşlanarak yapılır ve genelde yemeğin yanında veya sonunda servis edilir.
Miso Corbası
Miso corbası sabah, oğlen ve akşam yemeklerinde yan yemek olarak gelir. Miso adı verilen, ezilmiş soya fasulyesi macununun sıcak su ile karıştırılması ile hazırlanır. İstenirse icine nori, yeşil soğan gibi tatlandırıcılar da konulabilir.
Sushi
Sushi bircok kişinin duşunduğunun aksine “ciğ balık” değil sushi sirkesi ile hazırlanmış sushi pilavı yemekleridir. Ve bircok değişik sushi ceşitleri mevcuttur.
Sashimi
Sahimi ceşitli ciğ balıklardan hazırlanan bir yemektir, doğru ve taze balık ile hazırlanmış ise tadına doyum olmaz. Genelde soya sosu ve wasabi (yaban turpundan yapılan cok ama cok acı bir ceşit macunsu tat verici) karıştırılıp bu karışımın icine batırılarak yenir.
Onigiri
Onigiri icin Japon sandvici ifadesini kullanırsam sanırım yanılmış olmam. Etrafı nori (kurutulmuş yosun) ile kaplı sushi pilavından yapılan ve ortasında umeboshi (turşusu yapılmış Japon eriği), karides, tavuk, ton balığı, somon balığı vb. bulunan oldukca populer bir yiyecektir.
Domburi
Uzerinde tempura (tendon), dana eti (gyudon), yumurta ve tavuk (oyakodon), tonkatsu (katsudon) gibi yiyecekler bulunan ve buyukce bir kase ile servis yapılan bir yemek ceşididir.
Kare Raisu
Kori sosu ile yapılan icinde tavuk, havuc, patates olan ve istenirse uzerine tonkatsu vb konularak da yenilen bir yemektir. Kori orijin olarak Hindistan’dan gelmedir fakat, yuz yıldan fazladır Japon mutfağında kullanılmaktadır.
Soba
Soba, kara buğday ve buğday unundan yapılan geleneksel bir Japon yemeğidir. Makarna gibi incedir, ceşitli ekler ile sıcak veya soğuk olarak yenilir.
Udon
Udon’da aynı soba gibi servis yapılır. Buğday unundan imal edilir. Fakat soba’dan daha kalın ve daha acık renktedir.
Ramen
Ramen icin ben Japonya’nın “doner ekmeği” ifadesini kullanacağım. Aslen Cin’den gelmiştir, fakat Japonya’da o kadar populerleşmiştir ki Japon mutfağının vazgecilemez bir parcası olmuştur.
Yakitori
Sozluk anlamı “tavuk ızgarası” demektir. Tavuğun ceşitli parcaları ve organları kucuk şişlere dizilerek ve tatlı bir sosa batırılarak yapılır.
Tempura
Tempura ekmek kırıntılarına batırılmış deniz mahsulleri, sebze veya mantarların tavada kızgın yağ ile kızartılması ile yapılır. Orijin olarak 16. yy’da Portekizliler tarafından Japonya’ya gelmiş fakat butun dunya da Japon yemeği olarak un salmıştır.
Okonomiyaki
Bu yemeğe ise un, lahana, et, deniz mahsulleri ile hazırlanan bir tur Japon pizzası diyebiliriz. Restoranlarda genelde size hamurunu ve malzemelerini ayrı ayrı getirirler, ve siz masada bulunan ızgara uzerinde kendi keyfinize gore karıştırıp hazırlar ve yersiniz. Eğer Japonya’da Kansai bolgesine giderseniz mutlaka bir okonomiyakiciye uğramanızı şiddetle tavsiye ederiz.
Gyoza
Gyoza bizim mantımıza cok benzer. İcerisinde bol sarımsak, ceşitli sebzeler ve et karışımından bir malzeme bulunan hamurun ızgarada kızartılması ile yapılır. Gyoza da Japonya’ya Cinden gelmiş yemektir.
Sukiyaki
Sukiyaki masa uzerine bir ısıtıcı, onun uzerine de kaynar su ile dolu bir tencere koyarak servis yapılır. Malzemeler (ince kesilmiş et, ceşitli sebzeler, mantarlar ve tofu) ciğ olarak gelir. Yiyecek kişiler bu malzemeleri masadaki kaynar suya batırıp ısıtır ve ellerinde bulunan icinde ciğ yumurta olan kaseler batırarak yerler.
__________________