İffet, sadece kadınlarda bulunması gereken bir değer değil, erkek icin de dini ve ahlaki bir yukumluluk ve erdemdir

Semerkand Aile dergisi / Huseyin Okur / Ocak 2014

Yuce dinimiz insana, hayatını korumak ve onu onurlu bir şekilde idame ettirebilmek icin bir takım haklar ve vazifeler tanzim etmiştir. Dinin muhafazası, can mal guvenliğinin sağlanması, aklın ve namusun (ırzın) korunması bu hakların en onemlilerindendir. Bunlar Muslumanın dokunulmaz haklarıdır. Bunların muhafazasında kamu otoritesi kadar birey de sorumludur. Bunlar icerisinde şuphesiz namus ve şerefin korunmasının en guzel yolu, iffetli olmaktan gecmektedir. Zira iffet, insanın susu, ziyneti ve namus anlayışının gostergesidir. İffet ve namus duygusu, insanlarda doğuştan var olan ve onu diğer canlılardan ayıran en belirgin niteliktir.

İffet, haramlardan ve şupheli şeylerden uzak durma, kendisine helal olmayana yanaşmama, dunyevi şeylere tamah etmeme, hicbir sebep yokken insanlardan bir şey istememe, sabırlı olma, cirkin ve nahoş şeylere el uzatmama, malayani ile meşgul olmama gibi anlamlara gelir.

Nur suresinin 30 ve 31. ayetlerinde şoyle buyurulmuştur: "Mumin erkeklere soyle, gozlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Bu davranış onlar icin daha nezihtir. Şuphe yok ki, Allah onların yaptıklarından hakkıyla haberdardır. Mumin kadınlara da soyle, gozlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar..."

İffet kelimesi dilimize Arapcadan gecmiş bir kelimedir. Bu kelimeyi inceleyen eski lugatler, iffet kelimesini acıklarken "iffetli adam" şeklinde bir ornekte bulunmuşlardır. Bunu ifade etmemizin sebebi, gunumuzde yanlış kullanılan "iffetli kadın" tamlamasından kaynaklanmaktadır. Uzulerek ifade edelim ki cağımızda bazı kimseler tarafından iffet, sadece kadınlarda bulunması gerekli bir değer olarak telakki edilmektedir. Oysa iffetli olmak, erkek icin de dini ve ahlaki bir yukumluluk ve erdemdir.


HZ. YUSUF'UN (A.S) İFFETİNİ UNUTMAYALIM

Bunun yanında yukarıda zikrettiğimiz ayetler, namus ve iffetin sadece kadınlara ozgu olmayıp kadın-erkek butun insanlarda bulunması gereken bir ozellik olduğunu gostermektedir. Dikkat edilirse Cenab-ı Allah, Kur'an-ı Kerim'de iffet hususunda zirveye cıkmış olan iki şahsı, muminlere numune-i imtisal olarak gostermiş ve onları methetmiştir. Bunlar Yusuf Suresi'nde "kıssaların en guzeli" diye hikayesi anlatılan Hz. Yusuf (a.s) ile yine kendisinden ovguyle bahsedilen Hz. Meryem'dir.

İffet sadece namusu koruma, namusa leke getirecek cirkin işlerden sakınma erdemi değildir. Istılah kitaplarında hemen hemen haya ile eş anlamda zikredilen iffet kelimesi, bireyin erdemli bir hayat yaşayabilmesi icin hayatını İslam'ın ahkamıyla donatması, tezyin etmesi (suslemesi) olarak acıklanmıştır. "Dilin iffeti, sukut etmesidir" sozu de bu acıklamalarımızın bir tercumesidir.

İffetin luzumunu gostermek icin Hz. Peygamber (s.a.v) şoyle dua etmiştir: "Allah'ım, senden hidayet, takva, iffet ve gonul zenginliği dilerim." (Muslim, Zikr, 72)

Bir başka hadislerinde de, "Kim bana dilini ve iffetini koruma sozu verirse, ben de ona cennet sozu veririm" (Buhari, Rikak, 23) buyurmaktadır.


HAYA VE İFFET MUMİNİ GUZELLEŞTİRİR

Nefis, insanı her zaman yasaklara doğru yonlendirir. Kotuluğu, cirkin işlere yaklaşmayı emreder; bunu insana, insan aklına hoş gosterir. Allah'ın sevmediği işleri yaptırır. Muminin, imandan sonra en buyuk fazileti iffetidir. Haya ve iffet mumini guzelleştirir. Onun ahlakının iyi olmasını sağlar. İffet beraberinde izzeti getirir. İffet sahibi erkekler ve kadınlar daima toplumlar tarafından takdir edilmiş, sevilmiş ve ovulmuştur.

Cenab-ı Allah Kur'an-ı Kerim'de bizlere pek cok kıssadan haber vermiştir. Bu kıssalar kimi zaman oğut ve nasihat icindir. Kimi zaman da sakınılması gereken şeylerin, zihinde daha iyi yer tutması icindir. Mesela Hz. Musa'nın (a.s) kıssasının bir yerinde bizlere mumin erkek ve kadınların, birbirleriyle karşılaştıkları zaman nasıl birtavır takınmaları gerektiği şoyle anlatılmıştır.

"Musa Medyen suyuna varınca, orada (hayvanlarını) sulayan bircok insan buldu. Onların gerisinde de (hayvanlarını) engelleyen iki kadın gordu. Onlara: 'Derdiniz nedir?' dedi. Şoyle cevap verdiler: 'Cobanlarsulayıp cekilmeden biz (onların icine sokulup hayvanlarımızı)sulamayız; babamız da cok yaşlıdır.' Bunun uzerine Musa, onların yerine (davarlarını) sulayıverdi. Sonra golgeye cekildi ve 'Rabbim! Doğrusu bana indireceğin her hayra (lutfuna) muhtacım' dedi. Derken, o iki kadından biri utana utana yuruyerek ona geldi:'Babam' dedi, 'bizim yerimize (hayvanları) sulamanın karşılığınıodemek icin seni cağırıyor.'Musa, ona (Hz. Şuayb'a) gelip başından geceni anlatınca o,'Korkma, o zalim kavimden kurtuldun' dedi. (Şuayb'ın) iki kızından biri 'Babacığım! Onu ucretle (coban) tut. Cunkuucretle istihdam edeceğin en iyi kimse, guclu ve guvenilir olandır' dedi." (Kasas, 23-26)


KADIN VE ERKEKLERİN KONUŞMASINDA EDEP

İslam hukuku mucibince, iffetli hanımlar erkeklerle ic ice olmamalı ve bir kenarda durmalıdır. Hanımlar erkeklerle ic ice bir araya getirecek sebeplerden uzak durmalıdır. Hanımların yabancı erkeklerle konuşma zorunluluğu varsa maksadı anlatacak kadar kısa konuşmalıdır. Hanımlar yabancı erkeklerle karşılıklı sohbete sebep olacak tarzda konuşmamalıdır. Hanımlar yabancı erkeklerle sohbet kapısını acacak tarzda yuvarlak sozlerle değil kesin ifadelerle konuşmalıdır. Erkeklerin de yabancı hanımlarla konuşma zorunluluğu varsa onlar da sozlerini kısa tutmalıdır. Erkekler de sozlerinde maksadına ulaşınca hanımlarla konuşmayı bitirip susmayı tercih etmelidir. Bir erkek bir hanıma iyilik yapmışsa iffetin gereği olarak o hanımdan gelecek guzel sozlere meydan vermemeye calışmalıdır. Hem hanımlar hem erkekler yolda yururlerken haya ve edep sınırlarını muhafaza etmelidirler.
__________________