Alıntı:
Alıntı:
Bazı şirketlerin duzenediği cekilişlere, kampanyalara katılmak ve bunların verdikleri hediyeyi / odulleri kullanmak caiz midir?

Verilen hediyeleri alan kişiler bunun icin ayrıca bir para odemiyorsa, verilenler hediye hukmunde olur. Cekilen bu mesajların mahiyeti de onemlidir. Sadece katılım icin mi mesaj cekilmekte? Yoksa ceklilen bu mesajlardan ayrıca bir gelir mi elde edilmektedir? Gelir amaclı mesaj cekilmişse bu da bir nevi piyango olmuş olur. Şupheli olan şeyleri terk etmek takva sahibi insanların ozelliğidir.

Bir şeyin kumar olması icin karşılıklı şart olması gerekir. Mesela, bir kişi, “Bilirsen sana şunu veririm, bilemezsen senden şunu alırım.” şeklinde ikili şart koşması halinde kumar olur. Burada, “Bilirsen sana şunu veririm, bilmezsen senden şunu alırım.” şartı yoktur. Boyle olunca tek taraflı bilene verilen odul oluyor. Boyle tek taraflı verilen değerler alınabilir, kumara girmez. Cunku veren bir şey talep etmiyor. “Bilirsen şu miktarı alırsın, bilmezsen bir şey vermek zorunda değilsin.” diyorsa, konu kumar olmaktan cıkar..

Bir de, ucuncu bir şahıs cıkıp da:

"Bir yarış tertipliyorum, başaranlara şu kadar odul vereceğim, başaramayanlardan ise bir şey istemiyorum." derse; yarışı kazananlar verileni alabilirler. Bu da meşru bir yarış olur, faydalı bir teşvik manasına gelen bir hizmet sayılabilir. Cunku yarışı kazananlara veriyor, kazanamayanlardan ise bir şey almıyor. Ucuncu sahsın ikramı oluyor.

Buraya şoyle bir misal daha ilave edebiliriz. Bir kahvehanede oyuna başlarken:

"Yemekler, caylar oyunu kaybedenden..." derlerse, kazananların kaybedenden yiyecekleri yemek, icecekleri cay kumar olur. Cunku karşılıklı şart vardır. Oyunu sen kazanırsan yemek, cay benden.. Ben kazanırsam yemek, cay senden.. şartını koymuşlardır.. Ama boyle iki taraflı şart olmaz da biri:

"Kazansanız da kaybetseniz de caylar, kahveler benden arkadaşlar." diyebilirse, bunda bir mahzur soz konusu değildir. Bu bir tarafın ikramı sayılır.

Bir alışveriş merkezinde mal alanların rakamı belli miktara cıkınca, mağazanın kendiliğinden verdiği hediye de alınabilir, kumara girmez. Ama Spor toto, loto, piyango gibi şans oyunları kumar cinsinden sayılmaktan kurtulamazlar. Onlarda kazanırsan alırsın, kazanamazsan verirsin, şartı gecerlidir. Buna gore bir ticaret veya zenaat ile meşgul olan kimse muşterilerini arttırmak icin onlar arasında kura cekerek veya belli bir miktarda alım yapanlar, iş verenleri tespit ve tercih ederek hediyeler verebilir, bir şeyler bağışlayabilir; bunda sakınca yoktur.

Piyango ve benzerleri boyle değildir. Piyango idaresi başka bir iş yaparak ve o işten kazandığının bir kısmını ayırarak muşterilerine dağıtmıyor (hibe etmiyor, bağışlamıyor); bilet alanların paralarını topluyor, cekiliş yaparak (bir nevi kura cekerek) onların bir kısmına veriyor, kendisi de buyuk bir pay alıyor. Bilet alanlar verdikleri para karşılığında bir mal veya hizmet almıyorlar, parayı idareye veya bileti kazananlara da bağışlamıyorlar; bilet alanın amacı az verip cok kazanmaktır. Kazanma yolu da kumardır; yani bircok kişinin parasını bir araya getirip, her biri buyuk pay kendinin olsun diye beklerken iclerinden birkacına (kurayı, cekilişi kazananlara) vermekten ibarettir. Uc beş kişinin ortaya birer milyon lira koyup zar atarak, kÂğıt cekerek, atlar koşturarak...hangisininki kazanırsa parayı alması ile piyango vb. arasında bir fark yoktur.

Dukkandan, marketten alışveriş yapan verdiği paranın karşılığı olan malı veya hizmeti almaktadır, market sahibinin verdiği armağan ise onun kendi kazancından ayırıp verdiği bir bağıştır.

Kumar oynayan (bilet alan, totoya, lotoya para yatıran) bu para karşılığında idareden bir mal almaz, toplanan paradan -verdiğine nisbetle daha fazla olan miktarı- kazanmak ister; kazandığı da diğer bilet alanların, kazanmak isteyenlerin, oyuna/cekilişe katılanların paralarıdır. İdarenin dince kumar sayılan bu işlemden kazandığı paranın bir kısmını veya tamamını kamu yararına, hayır ve hasenÂta harcaması yapılan şeyi meşrulaştırmaz, helal hale getirmez.

Haram sayılan yoldan kazanılan diğer paralar da boyledir; onları iyi yerlerde harcamak yapılan işi meşrulaştırmaz; mesela elde etme yolu hırsızlık ise bunu hırsızlık olmaktan cıkarmaz, hukmunu değiştirmez.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
__________________