Sorgusuz ceza

Sual: (Herkese Lazım Olan İman) kitabında, (GunahkÂrların hepsini Cennete koysa, Allahu teÂlÂnın fazlına yakışır. İtaat, ibadet edenlerin hepsini Cehenneme atsa, adaletine uygun olur. Cunku mulk onundur, mulkunu dilediği gibi kullanır) deniyor. Buna kimse itiraz edemez. Ancak, kulun guc yetmeyeceği işi onceki ummetlere emrettiği bildiriliyor. Kul, ahirette Cehenneme atılırken, (Ya Rabbi, bana gucumun yetmediğini emrettin, ben de yapamadım, beni Cehenneme atman zulum değil mi) demez mi?
CEVAP
Oyle demesi yanlış olur. Allahu teÂlÂnın, gunahsız insanı Cehenneme atması kendi mulkunu kullanmak olup, zulum olmadığına gore, bu da aynısı değil midir? Bir emri yapmak icin gucu yeteni de, yetmeyeni de, Cehenneme atması, kendi mulkunu kullanmak değil midir? Kendi mulkunu kullanmaya kim zulum diyebilir ki? Burada başkasının mulkune tecavuz yok ki, zulum denebilsin.

Allahu teÂl icin adalet, kendi mulkunde olanı kullanmak demektir. Zulum ise, başkasının mulkune tecavuzdur. KÂinat ve icinde bulunan her şeyin yaratıcısı, Allahu teÂlÂdır. Ondan başka yaratıcı bulunmadığına ve hic kimse, hicbir şeye sahip olmadığına gore, Rabbimizin yaptığı işler, hic kimsenin malına, mulkune tecavuz değildir. Onun yaptığı işler icin, (Adalete uymuyor) denilemez. Yasak ettiği bir şeyi, daha sonra serbest bırakabildiği gibi, onceden serbest ettiği bir şeyi de daha sonra yasaklayabilir. Mulk Onundur, dilediği gibi kullanır. Kimse hesap soramaz. Buna rağmen, iman edip iyi amel işleyenleri Cennete koyacağına soz verdi. Sozunden donmeyeceğini de bildirdi. Bir Âyet-i kerime meali şoyledir:

(Allah, verdiği sozden asla donmez.) [Al-i İmran 9, Zumer 20, Rad 31]

İmam-ı Eş’arinin sozleri
Sual: Herkese Lazım Olan İman kitabında, (Eş’arî ve Mutezile mezheplerine gore, mumkun olmayan bir şeyin yapılmasını, Allahu teÂlÂnın emretmesi caiz değildir. Kendisi mumkunse de, insanların gucu yetmediği şeyleri emretmesi de, Mutezileye gore caiz değildir. Eş’arîye gore, bu caizdir; fakat emretmemiştir. İnsanın havada ucmasını emretmek boyledir) deniyor. İmam-ı Eş’ari, Ehl-i sunnetin iki imamından biri olduğuna gore, caiz demesinin sebebi nedir?
CEVAP
Caiz demesi, (Emretseydi, Allahu teÂlÂnın adaletine aykırı olmaz, zulum olmazdı) demektir. Yine aynı kitapta deniyor ki: Allahu teÂl icin adalet, kendi mulkunde olanı kullanmak demektir. Zulum ise, başkasının mulkune tecavuzdur. KÂinat ve icinde bulunan her şeyin yaratıcısı Allahu teÂlÂdır. Ondan başka yaratıcı bulunmadığına ve hic kimse, hicbir şeye sahip olmadığına gore, Rabbimizin yaptığı işler, hic kimsenin malına, mulkune tecavuz değildir. Onun yaptığı işler icin, (Adalete uymuyor) denilemez. Allahu teÂlÂ, kullarının kimisine sevab vermeye, kimisine azap yapmaya mecbur değildir. Âsilerin, gunahkÂrların hepsini Cennete koysa, fazlına, ihsanına yakışır. İtaat, ibadet edenlerin hepsini Cehenneme atsa, adaletine aykırı olmaz. (H. L. O. İman)

Allahu teÂl bu ummete merhamet ederek, guc yetmeyen şeyleri emretmemiştir. İmam-ı Eş’ari, (Emretmemiştir; ama emretseydi zulum olmazdı. Cunku kendi mulkunu kullanmış olur) demek istiyor. Yani Muslumanları Cehenneme, kÂfirleri Cennete atsa, adaletine aykırı olmaz; ama Muslumanları Cennete, kÂfirleri Cehenneme koyacağına soz vermiştir. Sozunden donmeyeceğini de bildirmiştir. Yani mumin olarak olen, garanti Cennete gidecek, kÂfir olarak olen ise sonsuz olarak Cehennemde kalacaktır.


kaynak
__________________