Her bir gunahı terk etmek de farzdır. Gunahları Allah yasakladığı icin, terk etmek bir farz sevabı almak demektir. Buna gore en buyuk gunahları terk etmek de, en buyuk sevaplar arasına girebilir.

Sevapların yolları cok olduğu icin, ozel bir “yedi buyuk sevap” listesi verilmemiştir. İslam’da değişik mulahazalarla, bazı hususlarda konunun makamına gore farklı oncelikler soz konusu olmuştur. Biz de İslam’ın ruhuna uygun olduğunu duşunduğumuz şoyle bir listeyi sunabiliriz.

1. Başta marifetullah olmak uzere iman esaslarında derinleşmek.
2. Beş vakit namaz başta olmak uzere, İslam’ın temel esaslarını yerine getirmek.
3. Malla, canla Allah yolunda cihat etmek. Yani Allah’ın mesajlarını anlamaya ve anlatmaya butun benliğiyle gayret etmek.
4. Kur’an’a hizmet etmeyi hayatının gayesi olarak telakki etmek, ona gore davranmak.
5. Muslumanların kardeşlik duygularını pekiştirmeye, birlik şuuru sağlamaya calışmak.
6. Fikir ve bilgi planında İslam’ı lekelemeye calışan Ehl-i bid’a ile mucadele etmek.
7. Kalbin ışığı olan dinî ilimlerle, aklın nuru olan fen ilimlerini birlikte oğrenmek ve kendi cocuklarını ve yeni nesli ona gore eğitmek.

Mu'minlerin Ozellikleri ve (54) elli dort farz

Bu konuda Kur'an ayetleri ve hadisler taranmış olsa yuzlerce ozellik cıkabilir. Orneğin imanın yetmiş kusur şube olduğunun bildiren hadisi esas alan Beyhaki, on (10) cilt olan eserinin icerisinde bu şubeleri tek tek sayarak, her şubenin hadislerin altına yerleştirmiştir. Sadece imana ait ozellikler bu kadar olursa diğerlerini bir duşunelim.

Burada bazı ayetlerden birkac misal vereceğiz.

"1. Gercekten muminler kurtuluşa ermiştir;
2. Onlar ki, namazlarında huşû icindedirler;
3. Onlar ki, boş ve yararsız şeylerden yuz cevirirler;
4. Onlar ki, zekÂtı verirler;
5. Ve onlar ki, iffetlerini korurlar;
6. Ancak eşleri ve ellerinin sahip olduğu (cÂriyeleri) haric. (Bunlarla ilişkilerden dolayı) kınanmış değillerdir.
7. Şu halde, kim bunun otesine gitmek isterse, işte bunlar, haddi aşan kimselerdir.
8. Yine onlar (o muminler) ki, emanetlerine ve ahidlerine riayet ederler;
9. Ve onlar ki, namazlarına devam ederler.
10. İşte, asıl bunlar vÂris olacaklardır;
11. (Evet) Firdevs'e vÂris olan bu kimseler, orada ebedî kalıcıdırlar." (Muminun Suresi, 23/1-11)

"Rabbinizin bağışına ve takv sahipleri icin hazırlanmış olup genişliği gokler ve yer kadar olan cennete koşun!

O takv sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah icin harcarlar; ofkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da guzel davranışta bulunanları sever.

Yine onlar ki, bir kotuluk yaptıklarında, ya da kendilerine zulmettiklerinde Allah'ı hatırlayıp gunahlarından dolayı hemen tovbe istiğfar ederler. Zaten gunahları Allah'tan başka kim bağışlayabilir ki! Bir de onlar, işledikleri kotuluklerde, bile bile ısrar etmezler.

İşte onların mukÂfatı, Rableri tarafından bağışlanma ve altlarından ırmaklar akan, icinde ebedî kalacakları cennetlerdir. Boyle amel edenlerin mukÂfatı ne guzeldir!

Sizden once nice (milletler hakkında) ilÂhî kanunlar gelip gecmiştir. Onun icin, yeryuzunde gezin dolaşın da (Allah'ın Âyetlerini) yalan sayanların Âkıbeti ne olmuş, gorun!

Bu (Kur'an), butun insanlığa bir acıklamadır; takv sahipleri icin de bir hidayet ve bir oğuttur.

Gevşeklik gostermeyin, uzuntuye kapılmayın. Eğer inanmışsanız, ustun gelecek olan sizsiniz." (Ali İmran, 3/133-139)



İnanc, ibadet, muamelat, ahlak gibi konuları icine alan İlmihaller vardır. Temel dinî bilgileri iceren ilmihaller yanında akaid, ibadet, insanlar arası munasebet gibi konulardan yalnız birini veya sadece bir mezhebin, bir tarikatın esaslarını yahut bir zumreyi ilgilendiren bilgileri ihtiva eden ozel ilmihaller de yazılmıştır.

İlmihaller konularına gore tasnif edildiği gibi hacimleri dikkate alınarak ansiklopedik, mufassal, muhtasar ilmihal ve cep ilmihali tarzında da gruplandırılır.

Diğer taraftan akaid ve ibadet konularını ozetleyen "otuz iki farz", ahlÂk ve gorgu kuralları başta olmak uzere ilmihal konularını kısaca iceren "elli dort farz" adlı el kitapları da oldukca yaygındır. Bunlar okunması ve ezberlenmesi kolay olması icin yapılmıştır. Bunlardan başka farzın olmadığı anlamına gelmez.

İlmihaller, yazıldıkları donemin din anlayışını yansıtmaları ve dinî bilgilerin gunluk hayata uygulanmasını temin edip din kulturunun toplumun ceşitli kesimlerine yayılmasını sağlamaları bakımından onem taşır.

Meşhur olmuş ve her muminde bulunması gereken 54 farz şunlardır:

1. Allah'ı daima hatırlamak.
2. Helal kazanılmış elbise giymek
3. Abdest almak.
4. Beş vakit namaz kılmak.
5. Cunuplukten gusletmek.
6. Rızk icin Allah'a tevekkul (itimad) etmek.
7. Helalden yeyip icmek.
8. Allah'ın taksimine kanaat etmek.
9. Tevekkul etmek.
10. Kazaya (yani Allah'ın hukmune) razı olmak.
11. Nimete karşılık şukretmek.
12. Belaya sabretmek.
13. Gunahlara tovbe etmek.
14. İbadetleri ihlas ile yapmak.
15. Şeytanı duşman bilmek.
16. Kur'an'ı delil tanımak.
17. Olume hazırlıklı olmak.
18. İyiliği emredip kotulukten alıkoymak.
19. Gıybet etmemek, kotu şeyleri dinlememek.
20. Anaya babaya iyilik ve itaat etmek.
21. Akrabayı ziyaret etmek.
22. Emanete hıyanet etmemek.
23. Dinin kabul etmeyeceği latifeyi (şakayı) terk etmek.
24. Allah ve Resulune (asv) itaat etmek.
25. Gunahtan kacınıp Allah'a sığınmak.
26. Allah icin sevmek, Allah icin buğz etmek.
27. Her şeye ibretle bakmak.
28. Tefekkur etmek. (Cenab-ı Hakk'ın kudretini, azametini ve insanın yaratılışdaki gayeyi duşunmek)
29. İlim oğrenmeye calışmak
30. Kotu zandan sakınmak
31. İstihza (alay) etmemek
32. Harama bakmamak
33. Daima doğru olmak
34. Esef ve ferahı, yani şımarıklık ve azgınlığı terketmek
35. Sihir yapmamak
36. Olcu ve terazisini doğru tartmak
37. Allah'ın azabından korkmak
38. Bir gunluk nafakası (yiyeceği.iceceği) olmayana sadaka vermek
39. Allah'ın rahmetinden umid kesmemek
40. Nefsinin kotu arzularına tabi olmamak
41. İcki kullanmamak
42. Allah'a ve mu'minlere suizan etmekten sakınmak
43. Zekat vermek ve mali cihatta bulunmak
44. Hayız (adet) zamanlarında ve nifas halinde hanımı ile cinsel ilişkide bulunmamak
45. Butun gunahlardan; kotuluklerden kalbini temiz tutmak
46. Yetimin malını haksız olarak yememek, onlara iyilik etmek
47. Kibirlilik etmemek
48. Livata (erkekle cinsi munasebet) ve zina yapmamak
49. Beş vakit namazı muhafaza etmek
50. Zulm ile halkın malını yememek
51. Allah'a şirk (ortak) koşmamak
52. Riyadan (gosterişten) sakınmak
53. Yalan yere yemin etmemek
54. Verdiği sadakayı başa kakmamak

Kaynak
__________________