Alıntı:
İmam Gazali'nin hic bir calgıya izin vermediği doğru mudur? Musiki konusunda Gazali'nin goruşu nedir?
GazzÂlî, İhyÂu Ulûmi’d-Dîn isimli eserinde, “Muzik Dinlemenin (semÂ) Mubahlığının Delili” başlığı altında soze şoyle başlar:

“Muzik dinlemek haramdır demek, Allah muzik dinleyen kişileri cezalandıracaktır, demektir. Bu ise, sırf akılla bilinebilecek bir husus değildir. Oyleyse, bu konuda naslara ve bu nasların ışığında yapılan kıyaslara başvurmak gereklidir. Eğer bu konuda nas ve nassa kıyas yoluyla ulaşılan doğru bir sonuclama yoksa, muzik dinlemenin haramlığı iddiası boşa cıkmış olur.”

GazzÂlî daha sonra, olculu olsun veya olmasın, guzel sesi dinleme, muziğin dinleyici uzerinde bıraktığı etki ve dinleyici ile ilgili hususları uzun uzadıya acıkladıktan sonra, mûsikinin mubah olduğunu belirtir, karşı goruşte olanların gerekcelerini tek tek ele alarak cevaplandırmaya calışır. (1)

İmam GazzÂlî mûski konusunda butun soylenenleri tahlil etmiş, delilleri karşılaştırmış ve şu sonuclara varmıştır:

Mûsıkî ister ses ister Âlet ile olsun, tek hukme bağlı değildir: Haram, mekruh, mubah ve mustehab olabilir.

1) Dunya arzusu ve şehvet hisleri ile dolup taşan gencler icin yalnızca bu duyguları tahrik eden muzik haramdır.

2) Vakitlerinin coğunu buna veren, iştigÂli Âdet haline getiren kimse icin mekruhtur.

3) Guzel sesten zevk alma dışında bir duyguya kapılmayan kimse icin muzik mubahtır, serbesttir.

4) Allah sevgisi ile dolup taşan, duyduğu guzel ses kendisinde yalnızca guzel sıfatları tahrik eden kimse icin mustehabdır. (2)

GazzÂlî incelemesini surdururken muziğin duruma gore ya mubah veya mendûb olduğunu, onu haram kılan şeyin kendisi değil, dıştan Ârız olan beş sebepten ibaret bulunduğunu ifade ederek şoyle devam ediyor:

1) Şarkı soyleyen kadın olur, dinleyen de kadın sesinin şehvetini tahrik edeceğinden korkarsa dinlemek haramdır. Burada haram hukmu muzikten değil, kadının sesinden gelmektedir. Aslında kadının sesi haram değildir; ancak şehveti tahrik ederse Kur'Ân okumasını bile dinlemek haram olur. (3)

2) Muzik Âleti, icki meclislerinin sembolu olan Âletlerden ise bunu kullanmak haram olur; diğerleri mubah olmakta devam eder.

3) Şarkı ve turkunun guftesi bozuk, İslÂm inancına ve ahlÂkına aykırı ise bunu muzikli veya muziksiz soylemek ve dinlemek haramdır.

4) Gencliği icabı şehevî duyguların mahkûmu olan bir kimse aşırı derecede muziğe duşer, muzik onun yalnızca cinsî arzusunu tahrik ederse, onun muzikten uzak durması gerekir.

5) Sıradan bir insanın muzik şehvetini de ilÂhî aşkını da tahrik etmediği halde butun vakitlerini alır, onu başka işlerden alıkoyarsa yine haram olur. (4)

Sonuc olarak musikînin hoş, olculu ve manÂlı bir ses olması itibariyle mubah olduğu; haram olmasının kendisinden değil de dıştan Ârız olan sebepler dolayısıyla olduğu soylenebilir.

Sorularla İslamiyet.
__________________