Koronavirus vakaları ile ilgili yapılan calışmalar, virusun akciğerleri hedef aldığını gosteriyordu. Ancak yapılan yeni bir araştırma, hastalıktan kalbin de etkilendiğini ortaya cıkardı. JAMA Cardiology dergisinde 27 Mart’ta yayınlanan yeni bir calışma, Wuhan’daki 5 koronavirus vakasından 1’inde kalp hasarı gorulduğunu ortaya cıkardı.
Kardiyologlar, koronavirusun kalbe zarar vermesi konusunda ceşitli senaryoların etkili olabileceğini soyluyorlar. İlk senaryo, koronavirus vakalarında kalbin yeterli oksijen olmadığı icin kan pompalamak icin daha fazla mucadele ettiği şeklinde. İkinci senaryo ise koronavirusun doğrudan kalbi hedef alıyor olabileceği şeklinde. Ucuncu senaryo ise virusu ortadan kaldırmaya calışan bağışıklık sistemi hucreleri ile ilgili.

Teksas Universitesi Sağlık Bilimleri Merkezi McGovern Tıp Fakultesi’nden Dr. Mohammed Madjid, koronavirusun kalbi etkileyen tek virus olmadığını soyluyor. New England Journal of Medicine dergisinde 2018 yılında yayınlanan bir calışma, grip virusunun kalp krizi riskini 6 kat arttırdığını gosteriyor.
27 Mart’ta Jama Cardiology’de yayınlanan calışma, insanların zaturreden ote kalp komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybettiğini gosteriyor. Calışma, viral enfeksiyonların kalbin kan akşını bozabildiğini, duzensiz kalp atışlarına neden olduğunu ve sonuc olarak kalp yetmezliğine neden olduğunu ortaya koyuyor.
[h=2]Kalbin bağışıklığı: İki ucu keskin kılıc[/h]
Johns Hopkins Tıp Fakultesi’nde onleyici kardiyolog olarak gorev alan Dr. Erin Michos, daha once kalp hastalığı olmayan koronavirus vakalarında kalp hasarları gorduklerini soyluyor. Michos, koronaviruste tipik olmayan kalp hasarının artık artan sayıda gorulduğunu belirtiyor.
Dr. Michos, virus genel olarak akciğerleri etkilese de virusun kan dolaşımında da gezindiğini ifade ediyor. Virusun kanla birlikte vicutta geziyor olması, diğer organları da etkileyebileceği anlamına geliyor. Bu da kalbin koronavirusten etkilendiği anlamına gelebilir.
Hem kalp hem de akciğer hucreleri, anjiyotensin donuşturucu enzim 2 (ACE2) olarak isimlendirilen bir yuzey proteini ile kaplıdır. Bu proteinler, koronavirusun hucreye girebileceği kapılardır. Michos, bu enzimlerin iki ucu keskin bir kılıc olarak niteliyor. Bir taraftan virusun hucreye girmesi icin kapı gorevi goren enzimler, diğer taraftan da hucrelerin korunması gorevini yerine getirirler.

Vucuttaki dokular virus saldırısı gibi bir durumda zarar gorduğunde, vucut iyileşmek icin sitokin adı verilen kucuk protein enflamasyon molekullerini kan dolaşımına salgılar. Fakat bu bağışıklık tepkisi paradoksal bir durumun ortaya cıkmasına neden olabilir. Bu bağışıklık hucrelerinin fazla salgılanması, vucutta işlerin kotuye gitmesine neden olabiliyor. ACE2 enzimi, bu nedenle bağışıklık hucrelerinin vucudun hucrelerine zarar vermesini engelleme işini de yerine getirirler.
Ama vucuda giren virus ACE2 enzimine bağlandığında bu proteinler koruma gorevini yerine getiremezler. Bu da vucudun korumasını azaltır. Bu nedenle virus, bir taraftan hucrelere zarar verirken obur taraftan koruma alınmaması icin bu enzimlere bağlanır.
Dr. Erin Michos, bu şekilde yoğun bağışıklık tepkisi veren koronavirus hastalarının varlığının altını ciziyor. Michos, yuksek derecede enflamasyon belirtilerine sahip olan bazı hastalarda bahsettiğimiz seviyelerde enflamasyona işaret eden proteinlerin ortaya cıktığını soyluyor.

Michos, bu duruma “sitokin fırtınası” denildiğini belirtiyor. Sitokin fırtınası, kalp ve karaciğer de dahil olmak uzere tum vucuttaki organların zarar gormesine neden olur. Bazı insanların sitokin fırtınasına diğer insanlara gore daha yatkın olup olmadığı belli değil. Ancak bilim insanları, genetik yatkınlığın sitokin fırtınasında etkili olduğunu duşunuyorlar.
Gecmişten gelen kalp rahatsızlıklarına sahip koronavirus hastaları da olduğunu soyleyen Michos, bu hastaların daha fazla risk altında olduklarını belirtiyor. Michos, bu hastaların kalplerinin zaten calışmakta zorluk cektiğini, koronavirus nedeniyle yeteri kadar oksijen alamayan hastaların kalplerinin bu zorluğun altından kalkamayabileceğini soyluyor.
[h=2]Koronavirus tedavisi ve kalp komplikasyonları[/h]
Kardiyologlar troponin adı verilen bir protein kan testi kullanarak kalpteki hasarı belirleyebiliyorlar. Kalp hucreleri zarar gorduklerinde, troponini kan dolaşımına sızdırırlar. Bu şekilde kalp hasarı belirlemek mumkun olsa da kalbin ne tur hasar gorduğu anlamak hala o kadar kolay değil.
Kalbe hasar veren şeyin onemli olduğunu soyleyen Michos, hasarın kaynağına gore kalbe mudahale edilebileceğini belirtiyor. Orneğini virus doğrudan kalbi hedef alıyorsa antiviral ilacların kullanılması gerekir. Bunun yerine bağışıklık sistemi kalbe zarar veriyorsa, zararı azaltmak icin immunosupresan ilaclar kullanılmalıdır.
Kardiyologlar, şimdi koronavirusun tedavisinde kullanılan ilaclar ve tedaviler konusu tartışıyorlar. Michos, daha fazla ACE2’ye sahip olmanın yararlı veya zararlı olup olmadığını anlamanın gercekten zor olduğunu soyluyor.

Kardiyologlar arasındaki şu andaki fikir birliği, eğer hastalar bu ilacları kullanıyorlarsa kullanmaya devam etmeleri yonunde. Amerikan Kalp Derneği ve Amerika Kalp Yetersizliği Derneği’nden yapılan acıklamada, ACE2’nin ayarlanması icin kullanılan ilacların doktorların aksi yonde tavsiyesi olana kadar hastalar tarafından kullanılması gerektiği belirtildi.
Benzer şekilde Avustralya ve Yeni Zelanda’dan uzmanların 3 Nisan’da Medical Journal of Australia’da yayınladıkları bir calışmada hipertansiyon, kalp yetmezliği ve kardiyovaskuler hastalığı olan koronavirus hastalarının bu ilacları kullanmaya devam etmesi tavsiye edildi.