WikiLeaks’i, başta Amerika Birleşik Devleti olmak uzere, dunyanın en guclu ulkelerine dair yayınladıkları carpıcı belgelerle tanımıştık. WikiLeaks internet sitesinde yayınlanan her haber buyuk ses getirmiş ve pek cok yaptığı hukuka aykırı durumlardan haberdar olmamızı sağlamıştı.
Peki, WikiLeaks nedir? En cok ses getiren WikiLeaks belgeleri nasıl ortaya cıktı? Sitenin kurucusu ve yayıncısı olan Julian Assange kimdir? Sizin icin WikiLeaks hakkında bilmeniz gereken tum ayrıntıları anlattık ve WikiLeaks uzerinden yayınlanarak tum dunyada ses getiren en onemli olayları listeledik.
[h=2]WikiLeaks nedir?[/h]
2006 yılında faaliyetlerine başlayan WikiLeaks, bir sivil toplum orgutu olarak kendini tanımlıyor. wikileaks.org internet sitesi uzerinden yayın yapan orgutun sızdırdığı belgelerin kaynakları tamamen belirsiz. Sitede kaynakları icin “Anonim” ibaresi kullanılıyor ve yayınladıkları belgeler icin herhangi bir kar amacı gutmediklerini soyluyorlar. WikiLeaks internet sitesine ve iceriklerine mudahale edilememesinin nedeni, sitenin sunucularının İzlanda, İsvicre gibi dunyanın ceşitli ve mudahale edilemez ulkelerinde saklanıyor olmasıdır.
Site hala aktif olarak calışsa da, ulkemiz dahil dunyanın pek cok noktasından bu siteye erişim engellenmiş durumda. WikiLeaks, 2006 ve 2016 yılları arasında yayınladığı 10 milyondan fazla belge ile buyuk ses getirmişti. WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange şu an tutuklu durumda olduğu icin sitenin sorumlu editorluk gorevi Kristinn Hrafnsson tarafından yurutulmektedir.
[h=2]Julian Assange kimdir?[/h]
1971 yılında Avustralya’da doğan Julian Assange, bilgisayar programcısıdır ve kendini internet aktivisti olarak tanımlamaktadır. Uzun yıllar hackerlık yapan Assange, 2006 yılında WikiLeaks internet sitesini kurarak butun dunyada ses getiren paylaşımlar yapmaya başladı. WikiLeaks uzerinden yaptığı paylaşımlar nedeniyle başta ABD olmak uzere pek cok devlet tarafından hakkında tutuklama kararı cıkan Julian Assange, 2012 yılında Londra’daki Ekvador buyukelciliğine sığındı. 2019 yılının Nisan ayında burada tutuklanan Assange’ın şu an ABD’ye iade edilme sureci devam etmektedir.
[h=2]En cok ses getiren WikiLeaks belgeleri:[/h] WikiLeaks internet sitesi şu an hala aktif durumda olsa da, site en cok 2006 ve 2016 yılları arasında acıkladığı belgelerle ses getirmişti. Acıklanan belgeler arasında en cok ses getirenler Amerika Birleşik Devletleri ordusunun farklı ulkelerde yaptığı eylemler oldu.
[h=3]ABD'nin Techizatı[/h]
Amerika Birleşik Devletleri ordusunun Afganistan ve Irak’ta bulunan askeri techizatına dair ayrıntıları iceren belgelerin acıklanması buyuk ses getirmişti. Bu techizatlar arasında en dikkat cekenler kimyasal ve biyolojik silahlardı.
[h=3]Scientology tarikatı[/h] Bir donem ozellikle Hollywood yıldızları arasında oldukca meşhur olan Scientology tarikatı ile ilgili pek cok belge yayınlayan WikiLeaks, tarikatın ic yapısına dair bilinmeyenleri tum dunyaya acıklamış, gorunduğu kadar masum olmadığını ve kar amacı guttuğunu ortaya cıkarmıştı.
[h=3]Guantanamo[/h] Kuba’nın Guantanamo bolgesinde bulunan Amerika Birleşik Devletleri’nin askeri ussu ile ilgili yayınlanan belgelerde, ABD’nin Cenevre Sozleşmesi’ni sistematik ve rutin bir şekilde ihlal ettiği ortaya cıkmıştı. Yine aynı belgelere gore ABD ordusu mensupları, Guantanamo’da bulunan 14 - 89 yaş aralığındaki 800 mahkumu sistematik olarak suistimal etmişlerdi.
[h=3]Irak'ta sivillere yonelik duzenlenen saldırılar[/h] WikiLeaks tarafından yayınlanan bir videoda, Irak’ta bulunan ABD askerlerinin Apache helikopterleriyle Iraklı sivillere rastgele ateş actıkları goruruluyor. Bağdat’ta yaşanan olayların ortaya cıkması sonucu, ABD kamuoyunda Irak işgali tartışılmaya başlamıştı.
[h=3]Minton Raporu[/h] WikiLeaks tarafından yayınlanan Minton Raporu’na gore Hollanda merkezli cok uluslu bir şirket olan Trafigura’nın, 108 bin kişiyi etkilediği bilinen zehirli atıkları Fildişi Sahilleri’ne attığı ve ana akım medya kanallarında bu raporun yayınlanmasının engellendiği ortaya cıkmıştı.
[h=3]Suriye'de gizli operasyonlar[/h] Gizli CIA olarak da isimlendirilen, Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Stratfor isimli danışmanlık şirketine ait belgeler yayınlanmış ve 2012 - 2013 yıllarında, Suriye’de gizli operasyonlar yapıldığına dair istihbarat verileri ortaya cıkmıştı.
[h=3]SONY E-postaları[/h]
Gizli devlet belgelerinin yanı sıra, ozel şirketlere ait belgeler de yayınlayan WikiLeaks, teknoloji devi SONY ile ilgili belgeler yayınlamıştı. Yayınlanan belgeler, Kuzey Kore tarafından hacklenen SONY e-postalarıydı ve bu e-postalarda şirketin siyasi ilişkileri acıkca goruluyordu.
[h=3]Ekonomik Casusluk[/h] Bir medya kuruluşu tarafından yayınlanmış en ust duzey belgeler olarak tarihe gecen belgelerde; donemin liderleri Birleşmiş Milletler Sekreteri Ban Ki-Moon, İsrail Başbakanı Netanyahu, İtalya Başbakanı Berlusconi, Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ve bazı Japon kabine uyeleri arasında yapılan yazışmalar goruluyordu. Yazışmalar, bazı gelişmekte olan ulkelerde yapılan ekonomik casusluk uzerineydi.
[h=3]Ortadoğu Belgeleri[/h] WikiLeaks’in Ortadoğu hakkında yayınladığı belgeler, neredeyse dunyadaki tum devletleri rahatsız etmişti. Yayınlanan belgelerde, pek cok farklı ulkenin Ortadoğu’da yaptıkları yolsuzluklar, hukuk dışı eylemler ve insan haklarını ayaklar altına alan ihlaller ortaya cıkmıştı. 2012 yılında yayınlanan bu belgeler, devletlerin Ortadoğu politikalarının kamuoyu tarafından sorgulanmasına neden olmuştu.
Sizin icin WikiLeaks nedir sorusunu yanıtladık ve dunyada en cok ses getiren bazı WikiLeaks belgelerini listeledik. İnternet sitesi hala aktif durumda olsa da orgut, ilk yıllarında sızdırdığı bu belgelerle anılıyor ve herkes Julian Assange’a ne olacağını merak ediyor.