İLİM


İlim tahsîl yolunda gelur mihnet başa gonul

Sebeb cÂhil elinde satve gelur hÂşÃ‚ gonul

Gel ey nefis ol piyÂde, cÂhile itme ıyÂde

Olmaz takdirden ziyÂde, sen yorulma boşa gonul

Du itmen mi Şeyh Halîl, mu’minin fahridir zelîl

“Kasemn”da rızkın kalîl, rÂzı ol bir keşe gonul

LÂtîfî gozleri yaşı, feryÂd ile devÂm işi

İlim her maksûdun başı, sabret olun paşa gonul


İLMİ İLE ÂMİL OLMAK


Kişinin ozu sozune uymalıdır. ZîrÂ, bir kimsedeki ilim, ancak basîret ehli tarafından anlaşılır. Amel ise, gozle gorulen bir hÂl olduğu icin, insanların dikkatini daha cok ceker. Eğer amel, ilimden ayrılacak olursa o zaman, ilme olan itimÂt kaybolur. Bir insan, kendisinin yediği şeye “bu zehirdir” diyecek olursa, diğer insanlar onunla alay eder ve o şeye hevesleri daha da artarak, derler ki; “eğer bu şey tatlı ve guzel bir şey olmasaydı bu kişi boyle soylemezdi.” Onun icin, kişinin başkalarına oğrettiği şeyi kendisinin de yapması, başkalarına tesir icin cok muhimdir. ZîrÂ, oğreten kimse bir ağac, oğrenen de golge gibidir. Ağac doğru olmadan golge doğru olmaz.” (GazÂlî, İhya 1/83)

Bu husûsla alÂkalı olarak Rabbimiz Kur’Ân-ı Kerîm’inde meÂlen şoyle buyurmaktadır:

“Kendinizi unutur da başkalarına mı iyiliği emredersiniz?” (Sûre-i Bakara, 44)

“Ey îmÂn edenler, yapmayacağınız şeyleri nicin soylersiniz. Şuphesiz ki bu kotuluk cihetinden cok buyuktur.”(Sûre-i SÂf, 2-3)

İyiliğe numûne olan sevÂp, kotuluğe numûne olan ise gunah kazanır. Nitekim, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şoyle buyurmaktadır: “Kim ki iyi bir Âdet ortaya koyarsa, o kimse icin o iyi Âdetin sevÂbı ve onu yapanların sevÂbı vardır. Kim de kotu bir bid’atı cıkartırsa, AllÂh ve Rasûlu ondan rÂzı olmaz ve o bid’atı işleyenlerin gunahı kadar gunah kendisine verilir.” (ŞÃ‚rÂnî, LevÂkıhu’l-EnvÂr, 658)

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) muhtelif hadîs-i şerîflerinde, ilmi ile amel etmeyenlerin Âkibetini şoyle beyan buyurmaktadır:

p “KıyÂmet gunu en şiddetli azÂbı cekecek olan kimse Allah’ın verdiği ilimden faydalanmayan kimsedir.” (İmÂm-ı RabbÂnî, MektubÂt, 1/33)

p “İnsanlara hayrı oğretip nefsini unutan kimse lambadaki fitile benzer. Lamba fitili ile insanları aydınlatır. Ote yandan fitili ile nefsini yakmış olur.” (ŞÃ‚rÂnî, 658)
__________________