Tum zamanların en bilinen hezarfenlerinden Leonardo Da Vinci'nin Mona Lisa tablosu, muhtemelen Ronesans devrinin en populer eseri diyebiliriz. Yapıldığı yıldan beri tarihcilerin ve komplo teoricilerinin gundeminden duşmeyen tablonun bircok sırrı olduğu iddia ediliyor. Tablonun sahibi, Ronesans İtalya’sının en populer sanatcısı olan Leonardo Da Vinci’ye dair bircok cıkarım da bu tablo uzerinden yapıldı.
Mona Lisa’nın butun gizemlerinin yanı sıra insanların aklına takılan bir soru daha var: Bu tablo neden Leonardo Da Vinci’nin doğduğu ve eseri yapmaya başladığı ulke olan İtalya’da değil de Fransa’daki Louvre muzesinde sergileniyor? Sorunun yanıtını anlamak icin Ronesans donemine ve Leonardo Da Vinci'nin hayatına yolculuk ediyoruz.
[h=2]Ronesans İtalya’sı ve Leonardo Da Vinci[/h]
Ronesans İtalya’sı filmlere, kitaplara, dizilere ve hatta oyunlara bile konu olmuş. 1300 yılında başlayan Ronesans devri, 1600 yılına kadar surdu. Avrupa sanat tarihinin en onemli eserlerinin cıktığı Ronesans’ın Michelangelo, Donatello, Botticelli ve Leonardo Da Vinci gibi bircok ikonik sanatcısı insanlık tarihinin en etkileyici eserlerindn bazılarını hayata gecirdiler.
Orta Cağ ve Reform donemlerinin arasında yer alan Ronesans’ta, batı ile klasik antikite arasında sanat, bilim, felsefe ve mimarlıkta bağın tekrar kurulması sağlandı. Antik Yunan filozof ve bilim insanlarının calışmalarının ceviri yoluyla alındığı, deneysel duşuncenin canlandığı, humanizm uzerine yoğunlaşıldığı bir donem olan Ronesans’ın en buyuk keşiflerinden biri de matbaa idi.

15 Nisan 1452’de doğan Da Vinci (Tam adı: Leonardo di ser Piero da Vinci), bu donemin en cok tanınan sanatcısıdır. Kendisi bir filozof, astronom, mimar, muhendis, mucit, matematikci, anatomist, muzisyen, heykeltıraş, botanist, jeolog, kartograf, yazar ve ressamdır. Kendisi zamanında İtalya Krallığı'na savaş makineleri tasarlayıp savaşlar kazandırmıştır. Da Vinci’nin en unlu tabloları Son Akşam Yemeği ve Mona Lisa’dır. Sanatcı, 2 Mayıs 1519’da hayata gozlerini yummuştur.
Kendisi Dan Brown’un Da Vinci Şifresi kitabı ve filmine, Assassin’s Creed 2 ve Brotherhood oyunlarına, bircok belgesele ve Da Vinci’s Demons isimli diziye konu olmuştur. Hatta Assassin’s Creed Brotherhood oyununda kendisinin Mona Lisa tablosuna başladığı ve ana karakter Ezio ile ona baktığı hayal urunu olan bir sekans da bulunmakta.

[h=2]Mona Lisa nasıl ortaya cıktı?[/h]
Mona Lisa tablosu, bahsettiğimiz gibi yıllardır tarihcilerin gundeminde olan bir eser. 16. yuzyılın başında, 1503 yılında cok yonlu sanatcı Leonardo Da Vinci tarafından yapılmaya başlanan eser, Ronesans İtalya’sının sembolu haline gelmiş durumda. Tablodaki kadının %50 gulumseyip %50 somurtması gibi enteresan detaylara sahip olan tablo uzerinden bircok cıkarım yapıldı. Hatta bu gulumsesinin sırrı, yıllar once yapılan calışmayla ortaya koyulmuştu.
Tablonun arka planındaki orman, kopru ve yollarda gizlenmiş ceşitli harfler olduğu da iddia edilmekte. Eserdeki kadının kim olduğuna dair de bircok teori var: Bunlardan bir tanesi, Leonardo Da Vinci’nin eşcinsel olduğu ve ilişki yaşadığı cırağını o donemin homofobik şartlarından dolayı bir kadın olarak resmetmiş olması. Bir diğeri ve daha kabul edilebilir olanı ise kadının Floransa’nın soylu ailelerinden Gherardini ailesinin kızı Lisa del Giocondo olması.
Bu sembolik tablo ile ilgili daha onceden yaptığımız “Mona Lisa'nın Cozulememiş 7 Gizemi” isimli iceriğimize de aşağıdaki bağlantıdan goz atabilirsiniz:
[h=2]Peki Mona Lisa neden Ronesansın merkezi, Da Vinci'nin evi İtalya'da değil de Fransa’da sergileniyor?[/h] [h=3][/h] Butun detaylardan bahsettik, gelelim asıl sorumuza: Mona Lisa neden Fransa’da? Leonardo Da Vinci, daha once de bahsettiğimiz gibi Mona Lisa’yı 1503 yılında yapmaya başladı. Tablonun yapımının buyuk kısmı 1507’ye kadar surdu ancak yine de tam olarak bitmemişti. Bu tablo, Da Vinci’nin en sevdiği tablosuydu ve hayatının geri kalanı boyunca tabloya detaylar eklemeye devam etti.
1517 yılında Da Vinci, Fransa Kralı’nın daveti ile Fransa’ya gitti ve Mona Lisa’yı da beraberinde goturdu. Olumune, yani 2 Mayıs 1519’a kadar Fransa’nın Amboise kentinde kalan sanatcı, tabloya detaylar eklemeye hÂl devam ediyordu ve bitmiş değildi. Ancak buradaki asistanı Salaî, tabloyu aşırarak Fransa Kralı 1. Francis’e 4.000 altına sattı.
Tablo o sıralar Fontainbleau’daki Sarayda tutuluyordu ve Kral 14. Louis’in donemine kadar orada kaldı. Daha sonra Versailles Sarayına taşınan tablo, 1700’lu yıllarda gercekleşen Fransız Devrimi’nde Louvre muzesine taşındı.
[h=2]Mona Lisa’nın calınması, şupheliler arasında Picasso bile var:[/h]
1911 yılında Mona Lisa, Louvre Muzesinden calındı. Hatta biraz gercek dışı gelebilir ancak tabloyu calan şupheliler listesinde Pablo Picasso da vardı. 2 yıl boyunca tablonun karaborsada satıldığı ve sonsuza kadar kaybolduğu duşunuluyordu. Ancak 1913 yılında Vincenzo Perugia, tablonun calınmasında suclu bulundu.
Perugia, Louvre muzesinde calışan İtalyan bir hademeydi ve tablonun yapılmaya başlandığı yer olan İtalya’ya ait olduğunu duşunduğu, bu sebeple de caldığını belirtti. 2 yıl boyunca bu tarihi eseri evinde bulunduran Perugia, tabloyu 100.000 dolar karşılığında İtalya’nın Floransa kentinde bulunan bir galeriye satmaya calışırken yakalandı. Boylelikle tablo Louvre muzesine geri donmuş oldu.
Yıllar boyunca İtalya hukumeti, bu tarihi değeri buyuk olan sanat eserini İtalya’ya dondurmek icin her turlu diplomatik yolu denedi. Hatta George Clooney, The Monuments Man filmi ile birlikte Mona Lisa’nın İtalya’ya geri donmesi icin kampanya bile başlattı. Ancak Fransa hukumeti, eserin bir yerden bir yere taşınması icin cok kırılgan olduğunu belirterek tabloyu asla iade etmedi.