BOŞADIĞI EŞİNE DONMEK

Bir hanımı, boşanmak istemediği halde, eşi boşarsa ve koca tekrar eşine donmek isterse bu, dinen cÂiz olur mu?

IslÂm fıkhına gore eşler birbirlerine uc bağ ile bağlıdırlar. Koca, karı-kocalık ilişkisi icinde yaşadığı eşiyle bu bağların ucunu birden koparırsa normal şartlarda artık ona donemez: Birini ya da ikisini koparırsa bakılır: eğer "ric'î" talÂkla (yani talÂk ve boşama sozu ederek) boşamışsa, iddet suresi icerisinde, kadın istemese dahi, istediği zaman donebilir. "BÂin" talÂkla (yani ayrılık ifade eden sozlerle) boşamışsa, ya da "ric'î" talÂkla boşayıp ta, kadının iddeti dolmuşsa, artık kadın kÂbul etmedikce, koca kendi istediğinde ve yeni bir nikÂh yapmadan donemez. Sizin boşanmanızın ne tur bir boşanma olduğunu bilmeden size ozel bir şey soyleyemeyeceğiz.



BOŞAMA (TALAK)

IslÂm'da boşama hakkının erkeğin elinde olması, erkeğin, kadın istediği anda boşayabilmesi demek olacağı, bu yuzden boşanma olaylarının coğalmasıyla kadınların gadre ugrayacağı iddia edilerek, IsIÂm'daki "talak=boşama" muessesesi tenkit edilir.

Konunun IslÂmî yonune değinmeden, diyalektik acıklamasını vermeye calışalım:

Onemli olan boşama yetkisini kadına ya da erkeğe vermek mi, yoksa boşanma olaylarını olabildiğince azaltarak, bundan doğacak maddî ve manevî zararların maksimum duzeyde onune gecmek mi? Elbette ikincisi denilecektir. Oyleyse IslÂmî olan ve olmayan toplumlar arasında, boşanma olayları konusunda karşılaştırnmalı bir istatistik yapıp, bunun hangisinde daha zararlı boyutlara vardığına bakmak, daha gercekci bir yol olmaz mi? Biz hemen şuracıkta, İslam'ın bu oğretisini haksızlık goren batı ulkelerinin en gelişmişi olan Amerika'da, seksenli yıllardaki boşanma oranını soyleyiverelim, yuzde kırk sekiz. Ve hemen ekleyiverelim: Gunumuzde olduğu gibi, tarih boyunca İslam'ın hayattan olabildiğince uzaklaştırıldığı donemlerde bile, IslÂm toplumlannda bu oran, bunun yarısına dahi cıkmamıştır. Oyleyse nicin sistemlerin sonuclarına değil de, prensiplerine bakılıyor?,

Şimdi islÂm'a donelim: Erkeğin daha once sozunu ettiğimiz konumundan ve tum malî sorumlulukların onun omuzlarında olduğundan oturu IslÂm'da boşama yetkisi ona verilmiştir. Erkek yerine kadına verilmesi gerektiğini soyleyen zaten olmadığına gore, tek ihtimal, bu hakkı ikisinin beraberce kullanmaları ihtimalı kalıyor. O takdirde:

1- Kadın guclu olan duygusal davranışların etkisiyle boşanma olayını daha cok gundeme getirecek ve ailenin huzurunu bozacaktır.

2- Iki taraftan da gelebileceği icin boşanma isteği en az (cunku kadın daha duygusaldır) iki katına cıkacak veya karşı tarafın da bunu kabul etmesiyle boşanma olayları da yine en az iki kat daha artacak, (Nitekim Amerika'daki istatistikler bunu gosteriyor) ya da kabul etmemesiyle duşmanlık, surtuşme ve gecimsizlik daha da coğalacaktır.

3- Boyleec ya, evleri kendilerine zindan haline getirilen eşler başka ilişkilerle hayat surdurmeye devam edecekler ve artık birbirlerinin, sevecekleri eşle huzur dolu bir yuva kurmalarına engel olacaklar, ya da bir taraf boşanmada aşırı istekli olan diğer tarafın bu arzusunu istismar edip, ondan ancak cok buyuk meblÂglar alarak boşanmayı kabul edecek ve diğerini zarara sokacaktır.

4- Bu arada boşanmak isteyen eşlerin omurleri mahkeme kapılarında gececek ve herkesin huzurunda birbirinin kirli camaşırlarını ortaya dokerek, ondan sonraki hayatlarını da lekeleyecek ve karartacaklardır.

Halbuki IslÂmî boşama tarzı, ozellikle aile hayatının da IslÂmî olduğu bir toplumda, hem işleyişi, hem de sonucları acısından son derece fitrî ve makul gorunmektedir:

(1) Bir defa boşama, helÂl olmakla beraber, "Allah katında helÂlların en cirkinidir" (Ebû DÂvûd, talak 3; ibn MÂce, talak 1 .) ve en son başvurulacak bir cÂredir. "Allah sık sık eş değiştiren ceşnici erkeklere ve ceşnici kadınlara lÂnet eder." (el-Hindî, Kenzu'l-UmmÂl IX/661; Suyûtî, e!-CÂmi'us-sağîr H. No. 3288 (TaberÂnî'den)) Yani boşama, buyuk olcude dinî engelle karşı karşıyadır.

(2) Sunnetin oğrettiği boşama bicimi hicbir sistemde bulunmayan birleştirici ve yapıcı ozellikler taşır:

a) Kadın erkeği Âdetli halinde boşayamayacak, Âdeti bittikten sonra hic cinsel ilişkide bulunmadığı temizlik suresinde boşayacaktır. Boylece cinsel ilişkiye acıktığı bir anda onu gozden cıkaramayacak ve boşaması zorlaşacaktır.

b) IslÂm'da kadınla erkek birbirine uc bağla bağlı bulunduklarından, birinci boşamada kadının erkekle butun ilişkileri kesilmeyecek, kadın "iddet" donemine girecektir. Boylece erkek yalnızlığın tadını birazcık tadacak, karısını arzulayacak ve boşadığı andaki duygularından sıyrılmış olarak duşunme imkÂnı bulacak ve koklu bir sebep yoksa, yeni bir nikÂha bile gerek kalmadan karısına donecektir. Aynı imkÂn ikinci boşamasında da tanınacak, ucuncu defa boşaması ise boyle onemli bir kurumu hafife alma anlamı taşıyacağından, artık o kadına donmesine izin verilmeyecek ve erkek bir bakıma cezalandırılmış olacaktır.

(3) Boşamada sunnete uymaz ve yasaklanan bid'at turu bir boşama ile karısıyla kendi arasındaki butun bağları bir anda koparırsa, bu boşama da gecerlidir. Ancak erkek bir suc işlemiştir ve cezasını gormelidir. Bir defa yaptığı iş bir gunahtır ve manevî sorumluluğu vardır. Karısına artık istese de donemeyecektir. Onun "iddeti" suresince her turlu nafakasını sağlayacak ve malî bir cezaya carptırılacaktır. Ve gorulduğu gibi, bu sistemde gadre ugrayan kadın değil, aslında erkektir. Bu yuzden, işin manevî sorumluluğu bir tarafa, bu riskleri goze alamayınca erkek kolay kolay boşama yoluna gidemeyecektir. Bu, işin işleyiş bicimine değil, sonucuna bakmakla kolayca anlaşılabilir.

Diğer yonden boşanmak icin ciddi sebepler varsa, kadın-erkek bir suru engelle karşılaşmadan, mahkemelere duşup, milletin huzurunda birbirlerini rezil etmeden kolayca ayrılabilecekler ve ozledikleri yuvayı kurmak icin şanslarını yeniden deneyebileceklerdir.

Boşama uygulaması bu soylediğimiz bicimde olmaz ve kadının hakları ciğnenirse, mahkemeleri yanında bulacak ve "haklı, hakkını alıncaya kadar guclu" olacaktır.


__________________