Koronavirus nedeniyle herkes stres altında ve kendini cevreden izole ederek korumaya calışıyor. Zorunlu olarak dışarı cıkanlarda ise stres seviyesi cok daha yuksek olmaya başladı. Turkiye’de gittikce artan vaka ve olum sayısı, her gun acıklanan veriler ister istemez kolektif bir panik ortamı yratıyor. Tum bunlar daha cok endişelenmemize yol acıyor ve ister istemez psikolojimizi etkiliyor.
Elimizden geldiğince evde kalmamız gereken bu gunlerde, virusten bedenimizi olduğu kadar psikolojimizi de korumamız gerekiyor. Stresle başa cıkmak, hem kendinizi hem de cevrenizdeki insanları daha guclu kılacaktır. Zihinsel sağlığımızı nasıl koruyabileceğimizi, stresle nasıl başa cıkacağımızı sizler icin anlattık. Ufacık bir yardımı bile olsa ne mutlu bize.
[h=2]Dikkat: Salgının yarattığı stresten en cok kimler zarar gorur?[/h]
Herkesin bir olaya, krize verdiği tepkiler birbirinden farklıdır. Bu tarz olaylara verdiğimiz tepkiler aslında kendi karakterimizden ve yaşadığımız cevreden etkilenir ancak normal insanlardan daha fazla etkilenebilecek kişilere de dikkat etmemiz gerekiyor.
Yaşlı, kronik bir hastalığı bulunanlar, cocuklar, ergenler, gece gunduz demeden calışan sağlıkcılarımız ve daha once psikolojik sorunları olan insanlar, bu tur durumlarda daha fazla etkilenir ve zihinsel sağlıkları risk altında kalabilirler.
[h=2]Dikkat: Stresin yol acabileceği olaylar nelerdir?[/h]
Eğer kendimizi bırakır ve stresin bizi ele gecirmesine izin verirsek, gunluk hayatımızı aksatabilecek olaylar ve sağlığımızı tehlikeye sokacak durumlarla karşılaşabiliriz. Hem kendi hem de cevremizdekilerin sağlığı hakkında surekli endişelenmek, bunu bir anksiyete problemine cevirmek bu durumların en başında geliyor.
Fazla stres, iştahımızı kapatıp uyku duzenimizi de mahvedebilir. Ancak bağışıklılığımızı guclu tutmak icin yemek ve uyku duzenimizin mukemmel olması gerekir. Kronik bir hastalığımız varsa, duşen bağışıklılığımız yuzunden daha da kotuleşebilir. Moral bozukluğu yuzunden kendimizi daha fazla sigara ya da alkol tuketirken bulabiliriz.
[h=2]Koronavirus stresiyle başa cıkmanın yolları:[/h]
Yukarıda saydığımız şeylerin hem sizin hem de cevreniz icin ne kadar zararlı olabileceğini tahmin bile edemezsiniz. Butun dunya olarak kotu bir zamandan geciyoruz, ancak şu an guclu durmaktan başka caremiz yok. Yapabileceğimiz onlarca şey var, sadece stresin bizi ele gecirmesine izin vermeden, duygularımızı kontrol etmeyi başararak hem kendimiz hem de cevremiz icin bir moral kaynağı olmamız lazım.
[h=2]1. Haberlere bir sure mola verin[/h]
Evet, hepimiz Koronavirus hakkında en son gelişmeleri merak ediyoruz. Ancak eğer surekli elimizde telefon yeni kotu bir haber var mı diye kontrol edersek beynimizi negatif duşuncelerle doldururuz. Kendinize, gunun bir kısmında mola verin. Bırakın kotu haberlerden bir sureliğine haberiniz olmasın. Telefonu bir kenara koyun, televizyonu sadece dizi veya film izlemek icin kullanın. Bu sure 1 saat bile olsa o an sanki dunyada kotu bir şey yaşanmıyormuş gibi hayal edin.
Haberlere bakmak yerine yapabileceğiniz pek cok şey var. Sizin icin hazırladığımız, faydalı vakit gecirmenizi sağlayacak pek cok liste bulunuyor:
Her Turden 28 Kaliteli Film Onerisi En iyi Netflix dizileri Can Sıkıntısına Birebir 18 YouTube Kanalı ve Podcast 14 Kaliteli ve Ucretsiz Oyun Duşuk Sistem Dostu 10 Ucretsiz Oyun Evde Faydalı Vakit Gecirmek İcin 10 Mobil Uygulama Arkadaşlarınızla Oynayabileceğiniz 10 Multiplayer Mobil Oyun Sıkıntıdan Patlayanların İlacı Olacak 15 İnternet Sitesi [h=2]2. Bedeninize iyi bakın[/h]
Evde durduğumuz sure boyunca her şeyi daha fazla yapmaya başladık. Daha fazla abur cubur yemeye, daha fazla yatmaya, daha az sağlıklı beslenmeye başladık. Halbuki vucudumuzu sağlam tutmak demek, aynı zamanda guclu bir savaşcı olmak demektir. Kotu bir durumda, vucudumuzun savaşması gereken bir duşman var karşımızda.
Gun icinde kendinize nefes egzersizi yapabileceğiniz bir zaman ayırın. Ozellikle en endişeli hissettiğiniz durumlarda derin nefes alıp vermeye calışın, etkisini goreceksiniz. En az yarım saatinizi egzersize ayırın. Vucudunuzu guzelce esnettikten sonra yapacağınız basit bir kac egzersiz hareketi daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır. Dilerseniz akıllı telefonları spor hocasına donuşturen uygulamalar icin buradaki listemize goz atabilirsiniz.
[h=2]3. Kendinize vakit ayırın[/h]
Zamanın nasıl gectiğini anlamayacağınız, kendinizi icinde kaybedeceğiniz aktiviteler bulmaya calışın. Bu kimisi icin kitap okumak olabilirken bir başkası icin resim yapmak olabilir. Eğer uzun zamandır ilk defa bu kadar boş vaktiniz oluyorsa, kendinize en son “keşke zamanım olsaydı da şunu yapsaydım” dediğiniz zamanı hatırlayın. “Bugun en az 1 saat bununla ilgileneceğim” tarzında hedefler koyarak kendinize meydan okuyun.
[h=2]4. Sevdiklerinizle iletişime gecin[/h]
Hepimiz bu surecte sevdiklerimizi ozluyoruz. Ancak ozlem cok değerli bir duygudur, bunu unutmayın. Şu anlık onlara sarılamasak da, olabildiğince iletişim halinde olup birbirimize destek olmalıyız. Gun icerisinde sevdiklerinizle yapacağınız 10 dakikalık goruntulu konuşmalar bile size buyuk bir moral kaynağı olacaktır.
Bu surec icerisinde, surekli negatif duşunen, istemeden de olsa panik halinde yanlış bilgi paylaşımında bulunan insanlardan bir tık uzak durmakta fayda var. Niyetleri iyi bile olsa sizleri oldukları kuyuya cekmeye calışmaktan başka bir şey yapmayacaklardır. Sevdiklerinize ulaşmanızı sağlayan en iyi 5 goruntulu goruşme uygulamasına buradan ulaşabilirsiniz.
[h=2]5. Koronavirus hakkında doğruluğundan emin olduğunuz bilgileri sevdiklerinizle paylaşın[/h]
Butun dunyayı endişeyle saran bu viruse karşı ne kadar hazırlıklı olursak o kadar iyi. Riskleri, karşılabileceğimiz zorlukları, virusten korunma yontemlerini sevdiklerimizle paylaşalım. Ayrıca virus hakkında konuşmak korkularımızla yuzleşmemizi sağlayacaktır. Doğruluğundan emin olduğunuz, paniğe yol acmayacak tarzda bilgileri sevdiklerinizle paylaşmaktan kacınmayın.
[h=2]Bu surecte ebeveynler neler yapabilir?[/h]
Evlerinde cocuğu olan insanlar icin her şey biraz daha zorlaşıyor. Hem evdeki gergin havadan, hem de televizyonda surekli maruz kaldığı kotu haberlerden dolayı cocuklarda ağlama krizleri, uyku ve yeme bozukluğu, odaklanma sorunları gibi problemlerle karşılaşmak mumkun. Burada en buyuk gorev, ebeveynlere duşuyor.
Cocuklarınızla Koronavirus hakkında konuşun, bilgilendirin. Aklında bircok soru olacaktır, elinizden geldiğince doğru bir şekilde cevaplamaya calışın. Gerekli olan butun tedbirleri alarak onlara guvende olduklarını hissettirin. Maruz kaldıkları haberleri, interneti canlarının cok sıkılmayacağı şekilde kısıtlamak, cocukları daha sakinleştirecektir.
Okullar her ne kadar tatil de olsa bir duzen belirleyin, boylelikle cok fazla adaptasyon sorunu yaşamayacaklardır. Ne zaman ders calışacağını, ne zaman oyun oynayacağını siz belirleyin. Cocuklarınıza sağlıklı beslenerek, uyku duzeninizi bozmayarak rol model olun.
[h=2]Salgında gorev yapan kahraman sağlıkcılarımız stresle nasıl başa cıkabilir?[/h]
Salgın sırasında insanları tedavi eden doktorlar, sağlıkcılar, virusun yayılmasını engellemeye calışan gorevliler bu durumdan belki de hem fiziksel hem de zihinsel olarak en cok zarar goren insanlardan birisi. Yaptığınız iş ne kadar zor olursa olsun, kutsal ve karşılığı hicbir turlu verilemeyecek işler yaptığınız bilin. Acil durum planınızı belirleyin, ilk once kendinizi korumaya calışın. Bu sure zarfında ailenize gecici bir sureliğine pek fazla vakit ayıramaycak olsanız da, bunun gecici olduğunu ve her şeyin duzeleceğine inanın.
Zar zor da olsa kendinize vakit ayırmaya calışın ve bu sure zarfında sadece kendi istediğinizi yapın. Kendinize sosyal medya da dahil olmak uzere biraz mola verin, haberlerden uzak durun.
[h=2]Karantinadan yeni cıkanlar icin[/h]
Hasta olmasanız bile tedbir amaclı karantinada sevdiklerinizden uzak izole bir şekilde yaşamak cok uzucu bir durum. Psikolojinizin etkilenmes cok normal, ilk once yaşadığınız olayları benimseyin. Karantinadan cıkmış olmanın verdiği rahatlamayla birlikte artık guvende olduğunuzu kendinize kabul ettirin. Ofkenin, uzuntunun sizi ele gecirmesine izin vermektense kendinizi kontrol edin ve gerekli olan butun tedbirleri alın.
Bu makalede yer alan oneriler, Dunya Sağlık Orgutu tarafından buradaki resmi internet sitesi uzerinden paylaşılmıştır.