Avrupa Birliği Kopernik Atmosfer Gozlem Servisi (CAMS), gectiğimiz yılın eylul ayında yaptığı acıklamada, Antarktika uzerinde kalan ozon tabakasındaki deliğin son 30 yılın en kucuk seviyesinde olduğunu duyurmuştu. Bu cok onemli bir gelişme. Zira stratosferin ust kısmında bulunan bu tabaka, Guneş’in yaydığı morotesi ışınlardan olan UV-B ve UV-C gibi zararlı ışınları tutuyor. Bu işlevi ile gezegenimiz icin hayati bir onem taşıyan ozon tabakası, canlı yaşamının surmesinde anahtar gorevi goruyor.
Yapılan yeni bir araştırma, ozon tabakasındaki incelmenin azalmasında, Montreal Protokolu’nun en onemli etken olabileceğini gosteriyor. 1987'de imzalanan anlaşma, atmosfere en cok zarar veren kimyasalların uretimi ve kullanımının yasaklanmasını iceriyordu.
[h=2]Ozon tabakasındaki deliğin yıldan yıla değişimi[/h]
Jet akımları, atmosferin ust seviyelerinde meydana gelen dar ruzgar bantları olarak bilinir. Ozon tabakasının incelmesi, jet akımının her zamankinden daha fazla guneye surulmesine neden oluyordu. Bu da yağış duzenlerinin ve okyanus akıntılarının değişmesine yol acıyordu ancak bu durum, Montreal Protokolu imzalandıktan 10 yıl kadar sonra değişti.
Araştırmacılar, bir dizi model ve bilgisayar simulasyonu kullanarak, hareketteki bu duraklamanın sadece ruzgarlardaki doğal değişimlerden kaynaklanmadığını gosterdi. Bilim insanlarına gore sadece ozondaki değişiklikler, jet akımının neden aniden durduğunu acıklayabilir. Başka bir deyişle, Montreal Protokolu'nun jet akımının guney gocunu duraklattığı, hatta hafifce tersine donduğu acıkca goruluyor. Bu, Dunya icin gercekten cok iyi bir haber.

Orneğin; jet akımındaki değişiklikler, yağmurları Avustralya'nın kıyı bolgelerinden uzaklaştırması sebebiyle kuraklık riskini artırmıştı. Eğilimin tersine donmesi demek bu yağmurların da geri donmesi demek. Buna rağmen araştırmacılar, kutlama yapmak icin cok erken olduğunu soyluyorlar.
Ozon tabakasını incelten maddelerin uretilmemesi, ozonun bir miktar iyileşmesini sağlarken, karbondioksit seviyeleri yukarı cıkmaya ve tum bu ilerlemeyi riske atmaya devam ediyor. Son yıllarda, Cin'deki sanayi bolgelerinde ozon tabakasına zarar veren kimyasallardaki artış da cabası.
Montreal Protokolu, insanlığın kuresel olarak neden olduğu hasarın duraklatılmasına ve hatta telafi edilmesine yardımcı olan cok onemli bir adım olduğunu kanıtladı ancak buna rağmen, sera gazı emisyonlarındaki istikrarlı artış, bundan cok daha fazlasını yapmamız gerektiğini gosteriyor.