Rusya’daki ITMO Universitesi ve Rusya Bilimler Akademisi’nden bir araştırmacı ekip, molekuller arası etkileşimin ve atomların boyutlarını hesaplamak icin yeni bir istatistiksel analiz yontemi geliştirdi.
Araştırmacılar, bir ilacın molekullerinin organizmanın hucreleri ile nasıl etkileşime girdiği veya bir yarı iletkenin molekuler yapısına ilişkin kesin verilere ulaşmak icin molekuller arası etkileşimin enerjisinin bilinmesinin onemli olduğunu soyluyorlar.
Daha onceki calışmalarda molekuller arası etkileşimin bir kimyasal sistemi ne olcude etkilediğini bulmak icin Van der Waals yarıcapları olarak bilinen atomların etkili buyukluğu prensibini kullanılıyordu. Bu prensibe gore atomlar belirli bir mesafeden birbirlerine yaklaşırlarsa etkileşimleri onemlidir, aksi takdirde ihmal edilebilir.

Van der Waals yarıcap belirleme yonteminin ozellikleri nedeniyle ortaya cıkan yarıcap değerleri, genellikle olması gerekenden yuzde 10 ile 15 arasında kucuk olarak hesaplanıyor. Değerlerin bu şekilde farklı gelmesi, kimyasal sistemlerin analizinde hatalara neden olabiliyor. Rusya’dan bilim insanlarının onerdikleri yeni yontem ise atomların buyukluklerinin daha iyi belirlenmesini sağlayabilir.
Araştırmacılardan Ivan Chernyshov, onerdikleri yeni yontemi şu şekilde acıklıyor: “İki atom arasındaki tum olası etkileşimlere dair elimizde veriler var. Atomlar arası mesafelerin dağılımının bir grafiğini cizersek analiz edilen etkileşime karşılık gelen ortalama bir mesafeyi elde edebileceğiz. Yine de bu her zaman mumkun olmayabiliyor. Bu nedenle grafikten en olası mesafe yerine farklı, yaklaşık bir değer elde ediyoruz. Bu sorunu, iki atomun merkezleri arasındaki goruş cizgisine doğrudan etkileşimlerde kazara temasları elemek icin bir yol bularak bu sorunu cozmeyi başardık” dedi.

Chernyshov, bu yontemin ilac araştırmalarında kullanılması icin atomların etkili buyukluğu hakkında verilerin alınıp, ilacın bağlanacağı proteinin yapısındaki hangi etkileşimlerin onemli olduğu, hangilerinin ihmal edilebileceğinin gorulmesinde kullanılabileceğini soyledi.
Rusya’dan bilim insanlarının geliştirdiği yontem, koronavirusun tedavisinde kullanılacak ilacların ve aşının geliştirilmesi surecinde de kullanılabilir. Bu şekilde ilac veya aşının geliştirilmesi sureci daha hızlanabilir.