Neredeyse tum dunya ulkelerine bulaşan koronavirus, bircok ulkeyi zor durumda bırakıyor. Hukûmetler, hastalığın yayılmasını onlemek icin ceşitli yontemler kullanıyorlar. Onlemek icin kullanılan araclardan bir tanesiyse akıllı telefonlar.
Top10VPN, hastalıkla mucadele icin akıllı telefonları takip eden ulkeleri endeksledi. Akıllı telefon takipleri, anonim olarak insanların genel olarak hareketlerini gozlemlemek icin kullanılmasından şuphelenilen hastaların ve onların temasta bulunduğu kişilerin takip edilmesine kadar gidiyor.
Endeks derlemesini yapan Top10VPN Dijital Haklar Yoneticisi Samuel Woodhams, dunyanın bu tur artırılmış gozetlemeye kalıcı olarak kayabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Woodhams, bu yeni ve aşırı mudahaleci onlemlerin dunya genelinde norm haline gelebileceğini ifade ederken vatandaşların gizlilik ve ifade ozgurluğu haklarının riske edilebileceğini dile getirdi.
[h=2]Telefon verilerini takip etmeye başlayan ulkeler[/h] [h=3]Guney Kore, hastaların nerede oldukları hakkında detaylı bilgi veriyor[/h]
Guney Kore, telefon verilerini kullanmada diğer ulkelerden cok daha fazla mudahaleci bir tutum sergiliyor. Hastaların telefonları takip edilerek halka acık bir harita oluşturuluyor ve bu şekilde diğer insanlar, koronavirus hastasıyla yollarının kesişip kesişmediğini oğrenebiliyorlar.
Ayrıca bu haritada sadece takip edilen telefon verileri de kullanılmıyor. Kredi kartı kayıtları ve hatta hastalarla yapılan yuz yuze goruşmeler dahi kullanılıyor. Boylece hastaların nerede bulunduklarına dair geriye donuk bir harita da oluşturulmuş oluyor.
Guney Kore hukûmetinin aşırı mudahaleci yaklaşımı sadece burada da bitmiyor. Hukûmet, bu verileri kullanarak vatandaşlarına, virus taşıyan bir hastayla karşılaşmış olabileceklerine dair mesaj da gonderiyor. Hatta bu mesajlarda kişinin cinsiyeti, yaşı ve hastaneye kaldırılmadan once gittiği yerler gibi oldukca kişisel veriler de paylaşılıyor.
[h=3]İran, vatandaşlarından bir uygulamayı indirmesini istiyor[/h]
Vice’ta yer alan bir habere gore İran hukûmeti, kullanıcılarının gercek zamanlı konum verilerini toplayan koronavirus tespit uygulamasını uygun gordu. 3 Mart’ta, milyonlarca İranlı’dan hastaneye ya da sağlık merkezine gitmeden once AC19 adı verilen uygulamanın yuklenmesi istendi.
Kullanıcılarına evet ve hayır şeklinde cevap verilebilecek sorular sorarak koronavirus teşhisi koyan uygulama Google Play Store’dan kaldırıldı.
[h=3]İsrail, vatandaşlarını gozetlemek icin yeni bir kanun cıkardı[/h]
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun 17 Mart’ta onayladığı yeni bir yasayla birlikte İsrail Guvenlik Ajansı, mahkeme kararı olmadan İsraillilerin telefon verilerini takip edebilecek. Ayrıca yasaya gore veriler toplandıktan 30 gun sonra silinmek zorunda.
[h=3]Singapur’da enfekte olmuş hastaların 2 metre yakınındakileri takip edebilen bir uygulama bulunuyor[/h]
Singapur Hukûmeti Teknoloji Ajansı ve Sağlık Bakanlığı, 20 Mart’ta TraceTogether adını verdiği bir uygulama geliştirdi. Uygulama, enfekte olmuş hastalara en az 30 dakika boyunca 2 metreden fazla yaklaşan kişileri tespit etmek icin kullanılıyor. Uygulamanın tanıtım videosunda konum belirleyebilecek verilerin ya da kişisel verilerin toplanmadığı belirtiliyor.
[h=3]Tayvan, karantinadaki insanların evlerinden ne zaman cıktıklarını belirleyebiliyor[/h]
Tayvan, “electronic fence” (elektronik cit) adı verilen bir uygulamayı aktif hale getirdi. Bu uygulama, evinde karantinada olması gereken birisi evinden cıktığında yetkilileri bilgilendiriyor. Tayvan Siber Guvenlik Departmanı Yoneticisi Jyan Hong-wei, buradaki amacın insanların virusu yaymasının onune gecmek olduğunu ifade ediyor.
[h=3]Avusturya, insanların hareketlerini takip etmek icin anonimleştirilmiş veriler kullanıyor[/h]
Avusturya’nın en buyuk telekom şirketi olan Telekom Austria AG, 17 Mart’ta yaptığı acıklamada anonimleştirilmiş konum verilerinin hukûmetle paylaşıldığını acıkladı. Woodhams, Business Insider’a yaptığı acıklamada toplanan veri setlerinin diğer onlemlere gore daha az mudahaleci olduğunu ancak bu verilerin gelecekte nasıl kullanılacağı konusunun halen endişe verici olduğunu soyledi.
[h=3]Belcika da anonim veriler kullanıyor[/h]
Belcika hukûmeti, yerel telekom şirketlerinden alınan anonimleştirilmiş verilerin kullanılmasına izin verdi.
[h=3]Almanya, insanların nerelere gittiklerini takip ediyor[/h]
Deutsche Telekom, 18 Mart’ta yaptığı duyuruda Almanya’nın hastalık kontrol merkezi olan Robert Koch Institute ile verilerin paylaşılacağını acıkladı. Şirket sozcusu, Die Welt’e yaptığı acıklamada; bu sayede, insanların ulke genelinde nasıl gezdiklerini tespit edebileceklerini soyledi.
[h=3]İtalya’da da anonimleştirilmiş konum verileri kullanılıyor[/h]
Koronavirusun en cok etkilediği ulke olan İtalya’da, anonimleştirilmiş konum verilerinin paylaşılması icin telekom operatorleriyle bir anlaşma imzalandı. The Guardian’da yer alan habere gore İtalya, 18 Mart’ta 40 bin kişiyi tecrit kanunu ihlÂl etmekle sucladı.
[h=3]Birleşik Krallık’ta da benzer yontemler duşunuluyor[/h]
Birleşik Krallık’ta henuz resmi olarak bir onlem alınmış durumda değil ancak diğer Avrupa ulkelerinde olduğu gibi anonimleştirilmiş verilerin paylaşılması konusunda telekom operatorleriyle goruşmeler yapılıyor.