Hakemli bilimsel dergi Nature Geoscience’ta yayınlanan yeni bir calışma, carpışmayı cevreleyen en buyuk gizemlerden birini cozerek gercekte ne olduğuna ışık tuttu. Devasa etki hipotezine gore Theia, kabaca Mars buyukluğunde veya Dunya capının yarısı kadar bir boyuttaydı ve 4,5 milyar yıl once gelişmekte olan Dunya'ya carptı.
Carpışma, magmayı oluşturmak icin yeterli ısı uretti ve Dunya'nın yorungesine cok sayıda enkaz bıraktı. Bu enkaz daha sonra Ay’ı oluşturdu. Konuyla ilgili olarak aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
[h=2]Ay nasıl oluştu?[/h] Teori, Dunya ve Ay'ın birbirleri etrafında donme yonunu ve hızını acıklıyor. Ay, kendi etrafında donerken Dunya'ya hep aynı yuzunu gosterir. Biraz daha detaylandıracak olursak, Ay, Dunya etrafında her 1 donuşu sırasında kendi etrafında da 1 defa doner. Yani kendi ekseni etrafında donuş suresi ile Dunya etrafında donuş suresi neredeyse aynıdır. Bunun sonucunda da Ay’ın her zaman aynı yuzunu goruruz.
Bilgisayar modelleri Ay'ın oluşumuyla ilgili olaylara dair cıkarımlar yaptı. Tum gozlemlere en uygun modeller, Ay'ın yaklaşık %80 oranında Theia kaynaklı maddeden oluşması gerektiğini gosteriyor. Dunya ile Ay arasındaki benzerlikse Theia'nın Dunya'ya hızla carparak Ay'ı koparması ve eriyip birbirine karışmasından kaynaklanıyor.
[h=2]Ay'ın oluşumuna dair acıklamalar:[/h]
Bir teori, Theia ve erken evredeki Dunya'nın başlangıcta aynı yapıya sahip olması gerektiğini soyluyor fakat bu ihtimal olası değil zira Guneş sistemindeki her gezegen kendine has yapıya sahip. Bir diğer teoriye goreyse 2 gok cisminin karışması, beklenenden cok daha kusursuzdu. Bu da Ay yuzeyinde Theia izlerinin oldukca duşuk olması anlamına geliyor.
Yeni calışma; bu ikilemi, Dunya'nın ve Ay'ın daha once duşunulduğu gibi olmadığını gostererek cozuyor. Araştırmacılar, Apollo astronotları tarafından Ay'dan donen kayalarda oksijen elementinin izotoplarının dağılımına yuksek bir hassasiyetle baktılar. Calışma, oksijen izotop bileşiminde Dunya ve Ay arasında kucuk bir fark olduğunu gosteriyor ve profillerinin hepsi aynı değil. Dahası, Ay'ın yuzeyinden kayalara baktığınızda fark artıyor ve Dunya'dan daha hafif oksijen izotopları ortaya cıkıyor.
Yani Theia ve Dunya aynı değildi. Ay ve Dunya da aynı değil ancak sonuclar bize Theia'nın kendisi hakkında biraz daha bilgi veriyor. Yer cekimi nedeniyle Guneş’e daha yakın olan daha ağır izotoplardan biraz daha beklenebilir. Dunya ile karşılaştırıldığında Theia'nın daha hafif oksijen izotoplarına sahip olması gerekirdi.