İnsanlığın Mars'a yolculuğu, sıradan bir elektrikli otomobili Mars yorungesine gondererek roket testi yapmak, Ay'a ilk turistik geziyi duzenlemek... Elon Musk'ın Tesla ve SpaceX ile calıştığı cok fazla fikri var. Ancak bu fikirlerden birisi, son aylarda fazlasıyla tartışılıyor. SpaceX, Starlink adını verdiği projesiyle Dunya yorungesine binlerce minik uydu doşeyerek yuksek hızlı internet işine giriyor.
Starlink projesi icin gercekleştirilen ilk fırlatmalarda Falcon 9 roketleri kullanıldı. Her bir kalkışta yakın Dunya yorungesine 60 uydu taşınıyor. SpaceX'in hedefi ise 2027 yılına kadar 12.000 adet Starlink uydusunu yorungeye gondermiş olacak. Projenin nihai hedefi ise 42.000 uydu ile Dunya'nın cevresini sarmak. İnternetin buyuk kısmının kablolarla idare edildiği Dunyamıza yeni bir soluk getirecek Starlink projesi hakkında bilinen tum detayları derledik.
[h=2]SpaceX Starlink projesi neyi hedefliyor?[/h]
SpaceX, duzenli aralıklarla uzaya Falcon 9 roketleri gonderiyor. Starlink projesindeki amac, uzaya gonderilen her bir roket ile beraber 60 adet Starlink uydusunu yorungeye taşımak. Bir yanesi yaklaşık 230 kilo ağırlığında olan uydular, dunya yorungesinden yaklaşık 440 kilometre yuksekliğe yerleştiriliyor. Soz konusu yorunge, diğer uyduların yerleştirildiği mesafelere kıyasla gore Dunyamıza son derece yakın.
Starlink projesi ile herhangi bir bolgede temel internet hizmeti icin 400, orta kalitede bir hizmet icin 800 ve yuksek kalitede bir internet hizmeti icin ise şu an 1.600 uydunun yeterli olacağı duşunuluyor. Dunya yorungesine yerleştirilecek olan Starlink uyduları birbirlerine kablosuz olarak bağlanacak.
Yeryuzundeki internet kullanıcıları ise bu yuksek hızdaki uydu ağına bağlanmak icin yaklaşık 200 dolar değerinde cihazlar kullanacaklar. Elon Musk'a gore kucuk bir pizza kutusu boyutlarında olacak bu terminal alıcılar; evlerde, arabalarda, ucaklarda, teknelerde ve hatta sırt cantalarında bile kullanılabilecek. Dunya'nın cevresini saracak uydular ile nerede olursak olalım, bu ağa bağlanmak mumkun olacak.
[h=2]SpaceX neden boyle bir projeye ihtiyac duydu?[/h]
İnternet ağı, temel olarak bilgisayarları birbirlerine bağlayan bir tur iletişim sistemidir. Bu sistemi kullanabilmek icin de internet servis sağlayıcılarına ucret oder, hizmet alırız. Gunumuzde ise Dunya'daki internetin onemli bir kısmı, aslında duşunulduğu gibi uydularla değil, yer altındaki fiber optik kablolarla calışır. Ancak kablolu bağlantıların da bir sınırı var.
Bağlantı hızı ise internet kullanımlarında yaşanan en buyuk sorunların ana kaynağı. Kullanıcılar icin bu sorun video izlerken, dosya indirirken ya da yuklerken her zaman hissedilmeyebilir. Ancak anlık iletişim kopmaları ozellikle uluslararası bağlantılarda sorunlar, daha buyuk etkiler yaratabiliyor. Kısacası internet, bizim gunluk ihtiyaclarımızı karşılamaktan cok artık Dunya icin elektrik ya da su kadar onemli bir konuma geldi.
Gecikmelerin yanı sıra internet bağlantısı icin kullanılan fiber optik kabloların uretilmesi, yerleştirilmesi ve korunmasının maliyeti de son derece yuksek. Bu kadar emek ve para kaybına rağmen ne yeterli bağlantı hızı sağlanabiliyor ne de Dunya'nın her noktasına bağlantı ulaştırılabiliyor. SpaceX tam da bu nedenle Starlink projesini başlatıyor.
[h=2]Starlink işe yarayacak mı?[/h] SpaceX icin Starlink projesi aslında hic de yeni değil. Şirket, 2018 yılının Şubat ayında Tintin-A ve Tintin-B isimli iki Starlink uydusunu zaten dunya yorungesine yerleştirmişti. Başarılı bir şekilde konumlandırılan uydular sayesinde, SpaceX muhendisleri temel konsepti oluşturdular ve uyduların en iyi şekilde bağlanabilmesi icin gerekli geliştirmeleri yaptılar.
Uzaya gonderilecek diğer uydular birbirine ilk olarak doğu-batı yonunde bağlanacaklar, ilerleyen zamanlarda kuzey-guney yonlu bağlantılar icin de yeni uydular gonderilecek. Starlink uyduları, daha once alışık olmadığımız bir şekilde cok yavaş olarak, Elon Musk’ın deyimiyle, masaya yan yana dağıtılan iskambil kartları gibi yorungeye yerleştirilecekler.

Elon Musk, gazetecilerin uyduların akıbeti ne olacak sorusu uzerine, elbette gonderilen tum Starlink uydularının calışmasını beklemediklerini, ancak bunun cok duşuk bir olasılık olduğunu dile getirdi. İlk gonderilen uydu grubu lazer ışınlarıyla bağlanamıyor, ayrıca onlarla yeryuzunden iletişime gecmek icin şimdilik klasik antenler kullanılıyor. İlerleyen zamanlarda gonderilecek uydular arasında ise lazer bağlantısı olacak, boylece yuksek hızlı internet ağı kullanılabilecek. Kısa mesafeli bağlantılar icin de fiber optik kabloların Starlink projesinden daha verimli olacağı konuşuluyor.
[h=2]SpaceX yapay zeka ile uyduları ve uzayı koruyacak:[/h]
Starlink uydularının sayısının bu kadar yuksek olması, herkesin aklına nasıl olacak da uzayda carpışmayacaklar sorusunu getiriyor. Şirket bu konuda iclerinin rahat olduğunu, Starlink uydularının sahip oldukları yapay zeka sayesinde diğer Starlink uydularıyla, diğer uydularla ya da uzay copu olarak isimlendirilen nesnelerle carpışmayacaklarını acıkladı.
Yeni bir teknoloji kullanıldığı icin ve Starlink uydularının yapay zeka desteği hızlı bir oğrenme surecinde olduğundan ilk adımlarda pek cok yanılgı yaşanacak. Uydular kısa surede tum cevreyi tanıyacak ve pervaneleri sayesinde carpışmalar en aza indirilecek.
Bu kadar fazla uydunun, zaten kalabalık olan yorungemize yeni copler yaratması da buyuk bir endişe. SpaceX, kullanım durumuna gore 1 ile 5 yıl arasında Starlink uydularının dunyaya duşecek mesafede olduklarını, atmosfer tarafından parcalanacakları icin ne dunyada ne de uzayda bir iz bırakacaklarını acıkladı.
[h=2]Starlink projesi ne zaman tamamlanacak?[/h]
Elon Musk’ın basına yaptığı acıklamaya gore 10 milyar dolardan fazla hatta 20-30 milyar doları bulabilecek olan Starlink projesi icin ilk adımlar atıldı. Şu an icin Dunya yorungesinde yaklaşık 250'den fazla Starlink uydusu bulunuyor fakat bu yeterli bir sayı değil. 1.600 adet dunyaya yakın uydu gonderildikten sonra, ikinci adıma gecilecek. Bu adımda ise 1000 kilometre yuksekliğe, bir grup uydu daha gonderilecek. Yeni gonderilen uydular, dunyada bağlantı kurmanın zor olduğu noktaları kapsayacaklar.
SpaceX; yuksek hızda, kaliteli internet ağı oluşturabilmek icin gerekli 4.400 adet uyduyu 2024 yılına kadar Dunya yorungesine yerleştirmeyi hedefliyor. Asıl hedeflenen 12 bin adet Starlink uydusunun ise 2027 yılında tamamen yorungeye yerleştirilmiş olacağı duşunuluyor.

Her bir Falcon 9 roketi ile 60 tane Starlink uydusunu yorungeye gondermekte olan SpaceX’in, 2027 yılındaki 12 bin uydu hedefine ulaşması icin ayda 120 Falcon 9 roketi gondermesi gerekiyor. Bunun icinde sefer sayıları sıklaştırılacak, farklı kıta ve bolgelerden de uydular gonderilecek.
Tum dunya icin heyecan verici olan SpaceX şirketinin Starlink projesi hızla devam ediyor. Her yeni projede ve denemede yeni veriler elde eden şirket, tum dunya icin yuksek hızlı ve kablosuz internet projesini giderek geliştiriyor. Şirketin projeleri ile ilgili fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.