Uzayın Elon Musk icin cok ayrı bir yeri var. Daha 15 yaşında bir cocukken kendi yazdığı bir uzay oyununu satan Musk'ın geleceği onceden yazılmış gibiydi.. Hayatındaki ilk profesyonel parasını uzay merakı sayesinde sayesinde kazanmış oldu. Daha sonra Paypal'ın atası X.com ile internetten odeme sistemini icat etti. Şirketi satarak hayallerine kavuşacağı SpaceX ve Tesla'yı kurdu. Aklındaki fikirler ise herkese sacma geliyordu, ancak bu fikirlerin buyuk bir kısmı gercek oldu.
Bu cılgınlığın altında aslında Elon Musk’ın Mars projeleri ve dunyanın dort bir yanına ucretsiz internet sunma gibi fikirler var. Roketlerle uzay kargoculuğu cağını başlatan SpaceX, uzaya malzeme gonderme işlemindeki riskleri ve maliyetleri duşurerek Dunya'dan uzaklaşmayı sıradan bir hale getirdi. Daha sonra Elon Musk'ın cılgın Mars projesi ve 12.000 uydudan oluşan internet ağı Starlink porjesi devreye girdi. Bugun SpaceX'in nasıl boylesine başarılı bir şirket olduğunu acıklıyoruz.
[h=2]SpaceX macerası nasıl başladı? [/h] Uzay veya teknolojilere meraklı değilseniz, SpaceX nedir sorusu aklınıza gelebilir. Elon Musk tarafından 2002 yılında kurulan SpaceX, gunumuzun en buyuk uzay taşımacılığı şirketi konumunda. SpaceX tarafından geliştirilen insansız roketler yeryuzunden kalkıp uyduları, uzay malzemelerini Dunya yorungesine taşıyor. Taşınan bu malzemeler ceşitli uzay gorevlerinde ya da telefon, internet, istihbarat ağlarında kullanılıyor. Roketler ise yeniden fırlatılmak uzere yer yuzune geri donuyorlar.
Hikayenin başlangıcı ise aslıdna da bir hayli ilginc. Elon Musk, şirketi kurduğu 2002 yılında AR-GE calışmaları icin arkadaşlarıyla beraber Rusya’dan kıtalararası balistik fuze almak icin Moskova’ya gidiyor. Kafasında ise bitkileri ve hayvanları Mars’a gonderme fikri olduğu soyleniyor. Ancak goruşmeler sırasında bir roket almak yerine roket uretmenin daha mantıklı olacağını goruyor. Boylece SpaceX'in tarihin en gelişimiş roketlerini uretme macerası başlıyor.
Elon Musk o toplantılardan olumlu bir geri donuşle Rus roketlerini alsaydı, uzay taşımacılığında bir devrim yaratan Falcon roketleri belki de şu an yapılmamış olacaktı. SpaceX, Falcon roketleri ile daha once maliyeti belki de milyar dolarları bulan gorevleri, 100 milyon dolar altına kadar indirmeyi başardı. Elon Musk bu nedenle cılgın fikirleri kadar, yaptıklarıyla da populer ve sevilen bir isim oldu.
[h=2]SpaceX'in Falcon 9 roketi neden onemli bir buluş?[/h]
Daha once de soylediğimiz gibi Musk’ın kafasında her zaman insanlığı Mars’a goturmek vardı. Bunu başarabilmesi icin de başlangıcta Falcon tarzı roketlere ihtiyacı vardı. Bu roketlerin en buyuk avantajı yeniden kullanılabilir olmasıydı. Normalde uzay fırlatmalarından sonra roketler bir daha kullanılmıyor ve her seferinde yeni bir roket yapılması gerekiyordu. Elon Musk ise bu zorunluluğu bozan isim oldu.
2010 yılına kadar neredeyse sadece Mars gorevleri uzerinde duran Musk,- ilk roketi uzaya fırlatmanın bile altı yıl surmesinden sonra farklı duşunmeye başladı. İlk olarak uzay taşımacılığının maliyetini azalttı. İlk roket SpaceX Falcon 1, 2008 yılında uzaya fırlatıldı. Daha sonra Spacex Falcon 9 roketi uretildi ve yeni bir başlangıcın da kapılarını actı.
Şirket dokuz yıllık surede yetmişten fazla Falcon 9 ucuşu gercekleştirdi. Falcon 9 v1.1 roketin maliyeti uzay icin sudan ucuz diyebileceğimiz, gorev başına 61.8 milyon dolardı. Bu roketi ozel kılan şeylerden biri de SpaceX Falcon Heavy roketinin de temelini oluşturmasıydı. Falcon Heavy roketi ise 3 adet Falcon 9 roketinin bir araya getirilmesiyle oluşan, cok dAha guclu bir roketti. Yani daha ağır yukleri uzak mesafelere gondermek icin uretildi.
[h=2]Falcon Heavy, tarihin en guclu roketlerinden biri olmayı başardı:[/h]
İnsanlığın Ay’a ayak bastığı Apollo 11 gorevinde Saturn V roketi kullanılmıştı. Bu gorev yuksek maliyeti nedeniyle hÂl tekrarlanamıyor. Saturn V'in gucune en cok yaklaşan roket ise Falcon Heavy. Roket, temelde uc tane Falcon 9 roketinin birleştirilmesiyle oluşuyor. Aslında uzaya ilgisi olmayanlar bile haberlerde Falcon Heavy roketini gormuşlerdir; cunku Elon Musk bu roketle beraber Mars’a Tesla Roadster arabasını gondermişti.
Roadster, artık guneşin etrafında, Dunya'dan uzak bir yerde donen otomobil. Donuşunude gunun birinde tamamlayıp Mars yorungesine giren ilk otomobil olacak. Bu ağır yuku fırlatırken kullanılan Falcon Heavy roketi ise 3 parca halinde Dunya atmosferine girdi, ancak sadece 2'si başarılı iniş yapabildi. Daha sonra yapılan Falcon Heavy gorevlerinde ise tum roketlerin başarılı olarak Dunya'ya donmesi sağlandı.
Falcon Heavy, onceki roketlere gore cok fazla olan 54 tona kadar kargo yuku taşıyabiliyor. Gorevlerin maliyeti ise 8000 kg yuk başına 90 milyon dolar. 70 metre uzunluktaki Falcon Heavy’nin iki roketinde 9 adet Merlin 1D motor bulunuyor. İkinci aşamada ise Merlin 1D Vacuum motoru kullanılıyor. Bu da roketinsaatte 39.600 km hıza ulaşmasını sağlıyor. Boşuna Ay gorevinden sonra kullanılan en guclu roket denilmemiş.
[h=2]Elon Musk’ın ucan ejderhası SpaceX Dragon: [/h] Dragon aslında ilk olarak kargo taşımak icin uretilen ve tekrar kullanılabilir olan bir uzay kapsulu. Dragon’u ozel yapan şeylerden biri de Uluslararası Uzay İstasyonu’na kilitlenen ilk ticari uzay aracı olması. SpaceX, Dragon v2 ile astronotları da uzaya goturup, aynı şekilde geri getiriyor.
Dragon v2 aslında cok onemli bir misyon ve gorevi ustlenmeye hazırlıyor; astronotları taşımak. Hemde pilot olmadan. Uzaya gonderilen astronotlar, uzun sure istasyonda kalıyor ve bedensel zayıflıklar bile yaşıyorlar. Yeni uzay aracı Dragon ile beraber gorev surelerinin kısalması, insanlar icin uzaya gidip gelmenin sıradanlaşması planlanıyor.
Dragon’un geliştirme aşamasında SpaceX, ABD hukumetinden ceşitli izinler de aldı. Bu izinler arasında turistik uzay taşımacılığının ilk adımlarından biri olan ticari murettebat eğitimi de yer alıyor. Bu izinle beraber şirket, uzay gemilerinde calışmaları icin kendi personellerini yetiştirebilecek. Bu kişiler ise buyuk ihtimalle astronot taşıma gorevleri yanı sıra, az sonra anlatacağımız Starship gemisinde gorev olacaklar.
[h=2]Mars’a yolculuğun ilk ciddi adımı olan SpaceX Starship:[/h] Musk icin her şey Mars’a gidebilmek icin başlamıştı. Ancak daha sonra gercekler yuzune vurunca rotasını Ay’a cevirmişti. Bu hicbir zaman onu Mars sevdasından alı koymadı. Aslında yaptığı tum roketler Mars’a yolculuğun temelini oluşturuyordu. İlk ciddi adım ve gelişme ise Starship uzay aracı ile gercekleşti. İcerisinde astronotlara aylarca yetecek erzak ve imkan tanıyordu.
Starship icin aslında bir uzay gemisi demek daha doğru olabilir. Devasa boyutunun yanında diğer gorevlerden farklı olarak bu uzay aracı Mars’ın yuzeyine inecek ve us gorevi gorecek şekilde uretildi. İlk gorevlerinden biriyse yakıt uretim tesisi kurmak. Dunyadan cok uzaklara uzay aracı gondermek inanılmaz miktarda yakıt tuketiyor. Aracların geri donmesi icin de doğal olarak yine yakıta ihtiyacları var.

Musk ekibiyle beraber tum Mars gorevini planlamış durumda. Mars gorevi icerisinde yaşam evleri yapmak, bitki yetiştirmek, yakıt uretmek ve bolca da araştırma yapmak var. SpaceX şu an uc tane Starship geliştiriyor. Bu gemilerin hepsi en ağır ve zorlu şartlarda testlere girecek. Başarılı olan/olacaklar ise Mars gorevi icin kullanılacak. Roketleriyle zaten tarih yazan Elon Musk, Starship ile tarihi değiştiren insan olabilir. Ancak başarının yolu başarısızlıklardan geciyor. Bunun en somut kanıtı ise Starhip'in test amacıyla uretilen roketinin patlaması oldu.
[h=2]Bir Japon milyarderi ve bazı sanatcıları Ay’a goturecek:[/h]
Starship tum testleri başarıyla tamamlarsa 2023’te onu zorlu bir gorev bekliyor. Bu aynı zamanda odeme yapılan ilk turistik uzay gezisi olacak. Elon Musk, Japon milyarder Yusaku Maezawa'yı ve 8 sanatcıyı Ay’a gonderecek ve tekrar dunyaya geri getirecek. Bu gorevin yaklaşık bir hafta surmesi bekleniyor. Sanatcılar ise Maezawa’nın daveti uzerine secilecek.
2023’te gercekleşmesi beklenen "dearMoon" isimli bu gorevi merak edenler icin guzel bir de haberimiz var. Elon Musk tum gorevi canlı yayınlamayı planlıyor. Fırlatma aşamasından tum yolculuk anları ve hatta Ay semalarını canlı yayında izleyebileceğiz. Bu gorevden sonra da tekrar Mars’a odaklanacak. Cunku gectiğimiz yıl Mars icerisinde kurmayı planladığı buyuk bir şehir planını tanıtmıştı.
[h=2]SpaceX Starlink projesiyle tum dunyaya internet vermeye hazırlanıyor:[/h]
Uzaya ilginiz olmasa bile bu konu buyuk ihtimalle ilginizi cekecektir. Daha once de bahsettiğimiz gibi Musk, sadece uzay konusunda değil aynı zamanda dunyadaki teknolojilerimiz konusunda da cılgın fikirlere sahip. Starlink dunyanın en hızlı internet “ustyapısını” kurmak istiyor ve bu interneti en ucra koşelere bile goturecek şekilde tasarlıyor.
Bu gorev kapsamında yorungeye 42 bin uydu fırlatılacak. Bu aslında bircok tartışmayı da beraberinde getirdi. Bazı bilim insanları bunun gokbilimcileri kotu etkileyeceğini ve uzayı izlerken gozlemde zorlanacaklarını belirtmişlerdi. Yine de yuksek hızlı internet fikri Musk hayranları tarafından cok sevildi ve proje sosyal medyada destek gordu. Peki nasıl olacak bu iş?

Uyduların uzaya gonderilmesine coktan başlandı. Starlink şu ana kadar yorungeye 240 uydusunu gonderdi. Yakın bir zamanda 50 uydu daha gonderilecek. Her fırlatmada yaklaşık 50-60 uydu gonderiliyor. Ancak yakında bu sayı artabilir de. Bu uyduların boyutu da bildiğimiz uydulara gore cok duşuk. Fırlatmalar Falcon 9 roketiyle yapılıyor ve roketler yeniden kullanılıyor.
SpaceX internet, ulaşım ve uzay konusunda cığır acmaya devam ediyor. Elon Musk’ın Mars takıntısı sayesinde kurulan şirket şu an en populer ve guclu uzay teknolojileri ureten şirket haline geldi. Gelecekte planlanan Ay gorevi ve ondan sonra gelecek Mars gorevleri ile ağzımızı acık bırakmaya ve bizi şaşırtmaya devam edecekleri kesin. Starlink de belki bu sırada artık şu internet hız problemini cozebilir.