Sevindirici bir İslami anlayış: İnsan ne kadar gunahlı olursa olsun Rabb'imizin rahmetinden umidini kesmemelidir. Yine insan ne kadar da faziletli olursa olsun kendisini garantide sanıp da başkalarından ustun gormemelidir!

Altınoluk dergisinin mayıs ayı sayısında bu onemli İslami anlayış, tasavvuf uslubu icinde yaşanmış orneklerle okuyucuya sunulmuştur. Yerimizin alacağı kadarını ozetleyerek paylaşmak istiyorum bu onemli konuyu sizinle. Bakalım insan, gunahı cok olsa da umidini kesebilir mi, sevabı cok olsa da kendini garantide sanıp da başkalarından ustun gorebilir mi?

En uctan verilen bir misalle deniyor ki: "Bir insan, Firavun misali gunahkar olsa bile, son nefesinden once hidayete nail olarak butun gunahlarından arınma imkan ve ihtimali hep vardır!. Bu sebeple mumin insan, kendisini hicbir insandan ustun ve buyuk gormemeli, kendisinde bir buyukluk vehmetmekten kacınmalıdır. Cunku o kotu gorduğu insan bir gun hidayete erer, belki kendisini de gecebilir.

Kaldı ki, butun iddia ve ihtirasların temelinde, insanın kendi nefsini başkalarından ustun gorme, kendisini nimete başkasından daha layık bilme benliği yatmaktadır. Bu şeytani benlik duygusundan kurtulabilmek icin, herkesi kendinden ustun gormek suretiyle nefsin tuzağına duşmekten kendini korumaya ihtiyac vardır. İşte Hazreti Muhyiddin'in şu misali de bu gerceği ifade icin verilmiştir.

Rivayete gore, Muhyiddin-i İbni Arabi Hazretleri bir sahilden gecerken, testiyi başına dikip şarap icen bir genc gordu. Genc hem iciyor hem de yanından gecenlere uygunsuz sozler soyluyordu. Bu durumu goren Hazreti Muhyiddin icinden şoyle duşunceler gecirdi:

- "İnsan kendisini herkesten aşağıda bilmeli, mutevazı olmalıdır. Ama ben herhalde şu gunahkar gencten de kotu ve aşağı değilimdir. Şarap icmiyorum, yanımdan gecenlere de laubali laflar soylemiyorum!.." Tam o sırada denizden bir feryat duyuldu,

- Kayığımız devrildi boğuluyoruz, imdaat!."

Bu cığlığı duyan genc, elindeki şarap testisini fırlatıp atarak hemen denize daldı ve birkac dakika icinde boğulmak uzere olan dort canı kurtarıp sahile cıkardı. Gencin bu fedakarlığını hayretler icerisinde izleyen İbni Arabi Hazretleri, biraz once o genc hakkında aklından gecen duşuncelerden mahcup oldu ve kendi kendine, "Bak o kucumseyip hor ve hakir gorduğun genc dort canı birden kurtardı. Ya sen ne yaptın bu imdat cığlığı karşısında? Bir kişiyi bile kurtaramadın!." dedi. Nihayet gencin bu fedakarlık ve şefkati sebebiyle aralarında bir dostluk kuruldu. Genc bu diyalog sebebiyle kotu alışkanlığından tumuyle kurtularak İbni Arabi'nin ileri derecede sadık bir talebesi oldu.

Demek ki kendimizde bulunduğunu duşunduğumuz faziletlerin belki de daha ustunu, kucuk gorduğumuz nice kimselerde de olabilir. Bu sebeple Allah'ın kullarını hor hakir gorup kendimizi onlardan ustun bilmek, gercekte kendimizi kuculten yanlış duşunce olur. Kul hangi manevi dereceye ulaşmış olursa olsun kendisini İlahi huzurda hep muflis bir dilenci gibi gormeli, butun guzellikleri Hak'tan, butun kotulukleri de kendi nefsinden bilmelidir. Bunun icindir ki, arif zatlar; 'Kişi noksanını bilmek gibi irfan olmaz.' demişlerdir.

Evliyanın şahı Nakşibend Hazretleri de herkesi kendinden buyuk, kendisini de herkesten kucuk goren tevazu anlayışını şu meşhur cumlesiyle dunyaya ilan etmiştir:

- "Alem buğday ben saman, herkes yahşi ben yaman!" Yani herkes iyidir, kotu olan sadece benim.. Zaten Allah dostlarını zirvelere cıkaran sır da, işte bu tevazu anlayışında saklıdır.

Bu ornek tevazu anlayışını merhum Necip Fazıl da şu şaheser ifadeleriyle dile getirmiştir:

- "O erler ki, gonul fezasındalar, toprakta surunme ezasındalar! Yıldızları tesbih tesbih ceker de, namazda arka saf hizasındalar!."

İsterseniz buraya Hocaefendi'nin tevazu tarifini de ilave edelim:

- Kendimizi ustun gormeyiz, cunku biz sıfır oğlu sıfırız!

Ne dersiniz, biz de bir duşunsek mi, bu tevazu anlayışı ile bakıyor muyuz cevremize?

Ahmed Şahin



__________________