Cin Halk Cumhuriyeti'nin Wuhan kentinde ortaya cıkıp tum ulkeye ve dunyaya yayılan Corona virusuyle (COVID-19) ilgili bilimsel araştırmalar suruyor. Bilim insanları, virusun gizemini henuz cozmekten uzak ancak vaka ve olum istatistiklerinden cıkarılan sonuclar, salgınla mucadeleye ilişkin onemli ipucları sunuyor.
Cin Hastalık Kontrol ve Onleme Merkezi tarafından 17 Şubat'ta yayınlanan veriler, COVID-19 vakalarına dair dikkate değer bilgiler sunuyor. Doğrulanan vakaların %14'unde hastalık belirtileri 'şiddetli' olurken ciddi derecede zaturre ve nefes darlığı belirtileri dikkat cekiyor. Vakaların %5'indeyse hastalar solunum yetmezliği, septik şok ve coklu organ yetmezliğiyle karşı karşıya kalmış. Toplamda doğrulanan vakaların %2,3'unde olum yaşandı.
[h=2]Kalp ve şeker rahatsızlıklarında olum oranı artıyor​:[/h]
Bilim insanları, neden bazı grupların diğerlerine gore daha şiddetli hastalık belirtileri gosterdiğini anlamaya calışıyor. 17 Şubat'ta yayınlanan ve 45 bin doğrulanmış vakayı iceren verilere gore COVID-19'la enfekte olduktan sonra şiddetli hastalık belirtileri gosteren gruplar; yaşlılar ve daha onceden başka bir hastalığa sahip olanlar.
Vakalarda, başka bir hastalığa sahip olmayan hastaların %1'inden azı, yaşamını yitirirken kalp damar rahatsızlığına sahip hastaların olum oranı %10,5, şeker hastalığı bulunan hastaların olum oranıysa %7,3 olarak acıklandı. Yine kronik solunum yolları, yuksek tansiyon ve kanser hastalarındaki olum oranı da %6 civarında seyrediyor.
Doğrulanmış vakalardaki olum oranının, bazı vakalarda teşhis konmamış olması nedeniyle daha duşuk olabileceği duşunulurken yaşlılardaki olum oranının da %14,8 olduğuna dikkat cekiliyor. 0 ile 9 yaş aralığındaki cocuklardaki vakalarda olum yaşanmazken cocuklar arasında goreli olarak daha duşuk rakamlar gorulduğu soyleniyor.
[h=2]Yaşlı ve solunum yolu hastaları tehlikede:[/h]
Yaş ilerledikce olum oranının artması, orneğin 1918'deki grip salgınında genclerin olumune neden olan virusten farklı bir durumla karşı karşıya olduğumuzu gosteriyor. Bununla birlikte COVID-19'un farklı versiyonlarının neden olduğu SARS ve MERS gibi salgınlarda da benzer bir eğilim gozlemlenmişti. Bilim insanları, 50 ile 60 yaşın uzerindeki kronik solunum yolları hastalıklarına sahip olan kişilerin Corona virusuyle enfekte olmasının 'cok kotu' sonucları olabileceğini vurguluyor.
Bilim insanları, daha yaşlı insan gruplarında neler olduğunu henuz bilmiyor. Diğer solunum yolları viruslerinde yapılan calışmalar, kişilerin bağışıklık sistemlerinin verdiği tepkilerin onemli olduğunu gosteriyor.
Yaşlı insanlarda kontrol edilemeyen bir bağışıklık sistemi tepkisinin meydana gelebileceği, bunun bağışıklık hucrelerinin aşırı uretimine neden olabileceği ve bağışıklık hucrelerinin akciğerlere dolmasıyla bağlantılı bir sitokin hucumuna yol acabileceği belirtiliyor. Bu nedenle zaturre, nefes darlığı, soluk borusu iltihabı gibi şiddetli hastalıklar ortaya cıkabiliyor.
[h=2]Erkeklerde olum oranı kadınlara gore daha fazla:[/h]
Bolgesel iltihaplar akciğer iltihabına ve oradan da tum organların etkilendiği bir hastalığa donuşebilir. Bu durum, virus kendini bağışıklık sisteminin tepkisinden daha hızlı urettiği zaman da ortaya cıkabilir. Her şeye rağmen genc ve sağlıklı kişilerin Corona virusu nedeniyle olumune kesin bir acıklama getirilemiyor. Genetik ve cevresel faktorlerin bu durumda etkili olabileceği duşunuluyor.
Yine aynı istatistiklere gore COVID-19'la enfekte olmuş erkeklerin olum oranı, kadınlara gore daha fazla. Bu oran erkeklerde %2,8'ken kadınlarda %1,7. Bu farklılıkta, kadınların biyolojik olarak bağışıklık sistemlerinin daha gelişmiş olma ihtimalinin yanı sıra sigara kullanma oranları gibi sosyal faktorler de rol oynuyor.
Ote yandan enfekte olmuş kişilerin uzun vadede Corona virusune karşı bağışıklık kazanıp kazanmayacağı da belli değil. SARS hastaları uzerinde yapılan gozlemlerde hastalıktan kurtulduktan 5 ya da 10 sene sonra bu kişilerin vucutlarındaki virus karşıtı antikorların uzun sure kalmadığı tespit edildi. Bununla birlikte Corona virusu kapıp sonrasında iyileşen hastaların en azından kısa vadede viruse karşı bağışıklık kazanmış olması bekleniyor.

Gribe neden olan virusler, burun ve sinusler gibi ust solunum yollarını kendilerine hedef seciyor. SARS, MERS ve COVID-19 gibi turlerse akciğerlere doğru inebildikleri icin daha şiddetli hastalıklara neden oluyor. 2003'teki SARS salgınında olum oranı %10'ken 2012 ile 2019 arasındaki MERS salgınında olum oranı %23'tu.