Bayrakları bayrak yapan ustundeki kandır;
Toprak eğer uğrunda olen varsa vatandır!..
Mithat Cemal Kuntay

Mazimiz, sayısız zafer hÂtıralarıyla doludur. Bunlar arasında Canakkale�nin ehemmiyeti cok buyuktur. Canakkale, kahraman milletimizin, AllÂh�a en yaklaştırıcı vÂsıta olan şehÂdetle olmesini bildiği yerlerden biridir. Ayrıca Canakkale muharebelerinde iki zafer birden kazanılmıştır. Bunlardan biri, duşmana karşı zahiren kazanılan zafer; ikincisi de ruh ve mÂnÂ, fazîlet ve fedÂkÂrlık, dîn, îmÂn ve vatan sevgisi hususlarında gosterilen eşsiz zaferdir.

Bedir, nasıl îmÂnın kufre karşı ilk direnişi ise, Canakkale de, İslÂm�ın son karakolunun mudÂfÂsıdır. Bu zaferin bildiğimiz kadarıyla, iki sebebi vardır.

CenÂb-ı Hak, EnfÂl Sûresi�nin 33. Âyetinde bunu şoy*le bildirir:
1. HÂlbuki Sen onların icinde iken AllÂh, onlara azap edecek değildir.
2. Ve onlar mağfiret dilerlerken de AllÂh onlara azap edici değildir.�
ZîrÂ, Canakkale�yi olumsuzleştiren rûha sahip olan kahraman askerimiz, bu Âyetin muhtevÂsını gonlune nakşederek apayrı bir îman vecdi icindeydi. YÂni her neferin sînesinde Peygamber Efendimizin engin muhabbeti yer almaktaydı. Sanki Bedir�den esen bir sab ruzgarı Canakkale�ye rûhÂniyet tevzî ediyordu. Nitekim duşman cemberi icinde kalan Binbaşı Lutfu Bey, bu zor zamanda, canhıraş bir şekilde:
- Yetiş YÂ Muhammed kitabın elden gidiyor.� feryadıyla istimdat etmesi de bunun en aşikÂr bir ifÂdesidir.

İkinci keyfiyet ise elimizde bulunan hatıratların ifÂ*desine gore, her asker o tehlikeli zamanda bile bir vakit namazını kacırmamaya dikkat etmiş ve CenÂb-ı Hakk�a dÂim iltic hÂlinde kalmıştır.

Vatan mudÂfÂsından maksat, ecdÂdın emÂneti ve milletin haysiyeti olan toprakları korumakla beraber, aynı zamanda o topraklar uzerinde yaşayan insanların dinini, canını, malını, ırzını ve namusunu muhafazadır. Netîcede bu keyfiyetlerin hepsinin temsil ettiği bayrağın mudÂfaasıdır. Bu sebeple bayrak, bir bez parcası değil, bir milletin maddî ve mÂnevî izzet, haysiyet ve şe*****ir. Tabiî ki, bu da bir vatan coğrafyası uzerinde mumkun olacağından bu ulvî gÂye, vatan mudÂfÂsı olarak ifÂde edilmiştir.

Onun icin bir kimse askerlik vazifesi başında iken olurse o, şehid olarak Rabbine kavuşur. Şehidin amel defteri kapanmaz ve dunyada işlediği guzel ve hayırlı işlerin sevabı da kıyamete kadar devam eder. Şehidin, kabirde meleklerin suallerinden ve kabir azabından muaf tutulacağı Peygamber Efendimizin mujdesidir. Ancak bunda sıhhatli bir îmÂna ve cihad şuuruna sahip olmak zarûreti vardır. Bu sebeple şehidlikle ilgili butun hadîs-i şerîflerde �AllÂh yolunda� kaydı vardır.

Bu itibarla Canakkale, Turk gencliğine şehidlik ve gÂzîlik ile yoğrulmuş îmÂn idealinin tÂlimgÂhı olmuştur. GÂzîlik ve şehidlik, bu millet icin bulunmaz bir ziyÂfetti. Olmek, şehidlik saÂdeti, yaşamak ise gÂzîlik şerefi idi.

Canakkale�de harbin kızıştığı bazı zamanlarda oyle bir hÂl oldu ki, kumandanlar şehîd oldu, Mehmetcik kumandansız, yalnız başına kaldı. Fakat her bir Mehmetcik, Canak*kale�de butun milletin kalbini sînesinde hissederek duşmanı karşıladı. Din ve millet ideali uğruna canlarını seve se*ve feda etmeye başladılar. Zîr gonullerinde, canlarından aziz bildikleri sarsılmaz bir îmÂn ve vatan sevgisi vardı. Bu sevgiyi diri tutan da hic şuphesiz AllÂh ve Rasûlune duydukları îmÂn muhabbetiydi.

O gun kumandanından erine kadar her gonul, hatt butun bir millet Canakkale�de yekvucud olmuş, «Toplu vurdukca yurekler, onu top sindiremez!» rûhunu yaşamıştı. Nitekim orada maddî gucumuz, duşmanın gucune nispetle kabil-i kıyas değildi. Askerin, İstanbul�dan Canakkale�ye gidinceye kadar ayağındaki postal dahi yok oluyordu. Zaman zaman atacak barutu da kalmadığı hÂlde muşahhas bir can ve mal infÂkı yaşandığı icin zafer muyesser oluyordu. Mehmetcik, silÂh kifÂyetsizliğini îmÂn gucu ile telÂfî ediyor ve ne pahasına olursa olsun neticeyi kendi lehine ceviriyordu. Vatan toprağına atılan her gulle, o arslan yurekli neferin îman dolu goğsunde sonuyordu. İngiliz Ordu Kumandanı Orgeneral Hamilton�un:

�- Bizi Turkler�in maddî gucu değil, mÂnevî gucu mağlûb etmiştir. Cunku onların atacak barutu bile kalmamıştı. Fakat biz, gokten inen gucleri muşÃ‚hede ettik!..� şeklindeki itirafı da bu gerceği sergilemektedir.

Boylece Canakkale�de sÂdece yiğitlik ve cesÂret destÂnı değil, aynı zamanda sÂhip olunan yuksek mÂnevî seviyenin bereketiyle bir fazîlet destanı yazıldı. Tarih; din ve vatan uğrundaki fedÂkÂrlığı onlardan oğrendi. Cunku onlar, Hazret-i MevlÂnÂ�nın:

�Ey bulbul! Git de aşkı pervaneden oğren. O, kendini alevin icine attı, yandı. Sevgilisi uğruna can verdi, sesi cıkmadı.� diye tarif ettiği pervaneden daha fedÂkÂr idiler.

Malazgirt�te Alparslan�
Haclılar karşısında Kılıcarslan�
İngiliz Haclıları onunde SelÂhaddîn-i Eyyûbî�
Kosova�da MurÂd HudÂvendigÂr�
Niğbolu�da Yıldırım Bayezid�
İstanbul�da FÂtih�
Caldıran�da Yavuz Selim�
Plevne�de Gazi Osman Paşa ne ise, Canakkale�de Mehmetcik o oldu.

Bizler, mazimizi yureğimizde canlı tutacağız. Unutmamalıyız ki, mÂzinin bittiği yerde, millet biter, insan biter, iz�an biter. Millet, tÂrihinden ibÂrettir. Onu tÂrihinden sıyırırsanız, geriye insan surusu kalır. MÂzinin devrettiği unsurların zenginliği nispetinde yeni eserler ve yeni nesiller canlı ve devamlı olur. Milletlerin bekÂsı, hassas, duygulu ve seviye kazanmış bir kalbe sÂhip olan nesiller yetiştirmekle mumkundur. Cocuklarına, Canakkale destÂnını ninni yapan nesil, îmÂnına, milletine ve butun maddî-mÂnevî değerlerine sÂhip cıkacaktır.

Osmanlının bu son ve muhteşem şahlanışı, hem emsalsiz bir kahramanlık sergisiydi, hem de kÂbına varılmaz insanî fazîletler meşheriydi...

Dedelerimizin savaşta duşmana gos*terdiği insanlık numûnelerini, biz barışta birbirimize gosterebilirsek; dunyayı daha merhametli kılabilmek icin, cok onemli bir adım atmış olacağız. Nitekim bu merhamet, duşmanımız olan Canakkale Karma Kolordu İngiliz Kumandanı General William Birdword�a dahi şu sozu soyletmiştir:
- Turk askeri kadar vatanı icin gozunu kırpmadan olen, savaş anında muthiş bir cesaretle fırtınalar estiren, yaralı duşmanını sırtında taşıyarak onu olumden kurtaran bir asker yeryuzunde gorulmemiştir.�

Canakkale�de cephe gerisi de, bircok insanî guzelliklerle doludur. Bunlardan birisini, dedesi Canakkale�de carpışmış bir Anzak olan universiteli genc kız, dedesinin ağzından şoyle anlatıyor:
−Turk siperleriyle cok yakındık. Gecenin orta yerinde ve aşağı-yukarı her gun aynı saatte, Turk siperlerinden bir ses yukselirdi. Oyle gur, oyle icli ve oyle dokunaklı bir sesti ki, dinlemeye doyamazdık... Bazen hafif bir esinti cıkar ve bu yanık nağmeleri başka yone gotururdu. Biz, kulaklarımızı dort acıp daha iyi duymak icin, neredeyse başımızı dışarıya cıkaracak hÂle gelirdik. Gunduz savaştığımız insanın gece soylediği muziği dinlemek ve ondan etkilenmek, ne ilginc bir işti� Ama gercekti...

Bir akşam, konser saati gelmişti; ama, o alıştığımız ses duyulmuyordu. İkinci, ucuncu, dorduncu akşam, yine konser yoktu... Merak icinde kalmıştık. Turkce bilen savaş muhabirine yazdırdığımız bir kağıdı taşa sarıp Turk siperlerine fırlattık. Bu kağıttaki iki cumle ile, konserin nicin kesildiğini soruyor ve selam yolluyorduk Turklere... Bir sure sonra, fırlattığımız taş siperimize atılmıştı. Yazılanı duyunca, hepimiz huzne gomulduk:

«−O arkadaşımızı, gecen hafta vurdunuz!»�

VelhÂsıl, hakîkî şehitler verildiği zaman, Rabbimizin izniyle zafer muhakkaktır. LÂkin olenler, îmÂn ve vatan şuurundan mahrum iseler sonuc hezîmettir. İşte Canakkale zaferi, duşmana ders ve aynı zamanda bu şerefli Turk gencliğine de fiilî bir nasihattir, tebliğdir...

Canakkale, tarihte muşahhas şehitlik mefhûmunun bir daha silinmez altın harflerle tarih defterine nakşedilmesidir.

Bu şehitlerin kabirleri sîne-i millettir. Yine Mehmed Âkif ne guzel ifÂde eder:

Ey şehîd oğlu şehîd, isteme benden makber,
Sana Âgûşunu acmış duruyor Peygamber!..
__________________