Gunumuzde bircok farklı alanda gorev alan robotlar gunden gune gelişim gosteriyor ve karşımıza cok farklı şekilde robot modelleri cıkıyor. Gelecekte pek cok alanda insanların iş gucunu elinden alması beklenen, şu an alan robotlar, yapay zekanın da desteği ile pek cok zaman insanlığın varlığına karşı bir tehdit olarak algılanıyor.
İnsansı robot Sophia gibi fazlasıyla gelişen ve bazı insanlarda biraz da olsa endişe uyandıran robotların, gecmişi aslında tıpkı bilgisayarlarda oluğu gibi eski zamanlara dayanıyor. Şimdiki robotlara ilham kaynağı olan ilk endustriyel robot Unimate, 1950'li yıllarda şimdiki robotların yarattığı şaşkınlığın onlarca katını yaratmıştı. Zira insanlık ilk defa ilk defa kendi işlerini ustlenen bir robot ile tanışacaktı.
[h=2]Tarihteki ilk endustriyel robot Unimate'in doğuşu[/h]
Takvim sayfaları 1956 yılını gosterirken Joseph Engelberger isimli bir fizikci, George Devol isimli bir mucit ile tanıştı. Bir kokteyl sırasında tanışan ikilinin arasındaki sohbet donup dolaşıp George ’un en son calışması olan “Programlanmış Makale Tasarımı” konusuna geldi. İkili belki de fark etmeden o sırada tarihin ilk robotu olacak Unimate ’in ilk adımlarını atmış oldu.
Engelberger, Devol ’un calışmasını duyduğunda bunun bir robot olabileceğini kafasına koymuştu. 1957 yılında Engelberger, Consolidated Controls Corp ’ta yoneticilik yapıyordu. Şirketin CEO ’sunu Devol ’un buluşuna yatırım yapması icin ikna etti. İki yıllık bir calışmadan sonra Engelberger ve Devol, Unimate #001 isimli ilk prototipi geliştirmeyi başardı.
[h=2]İlk ve en onemli kural: Robot insanlara zarar vermeyecek[/h]
Unimate ’in geliştirilme amacı ilk başta endustriyel alanda kolaylık sağlanmasıydı ve bunun icin unlu bilim kurgu edebiyatcısı Asimov ’un Uc Robot Yasası ele alındı. Engelberger ve Devol, Asimov ’un belirttiği kuralların arasındaki en onemli madde olan “Bir robot insana zarar veremez ve insanlara zarar gelmesine izin veremez” maddesini benimsedi ve bundan oturu Unimate, işcilere zarar verebilecek olan işlerde calışmak icin tasarlandı. Yani insani riskleri azaltacaktı...
Bu strateji işe yaramıştı ve 1959 ’da 1224 kilogram ağırlığındaki Unimate #001, ilk olarak New Jersey ’deki General Motors dokum tesisindeki montaj hattına kuruldu. Takvim yaprakları 1961 yılını gosterirken ise Unimate 1900 serisi, fabrika otomasyonu icin seri uretime giren ilk robotik kol olmuştu ve kısa bir surede yaklaşık 450 adet Unimate, dokum tesislerinde kullanılmaya başlandı.

Aynı yıl icerisinde Engelberger, Unimation Inc. isimli şirketi kurdu ve Unimate 1900 ’u Chicago ’da yapılan bir ticaret şovunda topluluğa tanıttı. 1966 yılında ise dunyanın dort bir yanındaki televizyon izleyicileri dunyanın ilk robotu olan Unimate ’i tanıma şansına erişti. Engelberger, izleyicileri şaşkına cevirmek icin Unimate ile bazı hareketler yaptı. Bir golf topuna vurarak bardağın icerisine sokan Unimate, bunun yanı sıra bardağa bira doktu ve cıktığı televizyon programının muzik grubunun şefliğini yaptı.
[h=2]Unimate'in dunyaya acılması sağlayan şirketler: Nokia ve Kawasaki...[/h] 1966 yılında dunyaya tanıtılan Unimate ’in aynı zamanda dunyaya acılmasına karar verildi. Engelberger, ilk başta İskandinavya ve Doğu Avrupa ’da robot uretmesi icin Nokia ’ya lisans verdi. Bunun yanı sıra uretimde robotları kullanmaya meraklı 400 ’e yakın yoneticiyle goruşmek icin Tokyo ’ya davet alan Engelberger, 1969 yılında Asya pazarındaki yerini almak icin Kawasaki Heavy Industries (şimdiki ismi Kawasaki Robotics) ile bir lisans anlaşması yaptı.
ABD ’de ise işler tam olarak istendiği gibi gidiyordu. Şu anda Chevrolet, GMC, Cadillac, Opel gibi bircok otomobil markasının sahibi olan General Motors, diğer şirketlerle olan rekabetinde arayı fazlasıyla acmıştı. Dunyanın en otomatik otomotiv fabrikası haline gelen General Motors, Lordstown ’daki fabrikalarını Unimate robotlarını kullanarak yeniden inşaa etti.

O sıralarda General Motors, bircok kişinin ağzını acık bırakacak kadar otomobili cok kısa surede uretebiliyordu. 110 otomobili yalnızca bir saatte uretebilen General Motors, dunyadaki diğer otomobil ureticilerini şaşkına uğratmıştı zira daha once hicbir otomobil ureticisi bu kadar kısa surede bu kadar fazla otomobil uretememişti.
[h=2]Robot, Avrupalı otomobil ureticilerinin dikkatini cekti:[/h]
General Motors ’u otomotiv endustrisinde zirvenin de otesine taşıyan Unimate, Avrupalı otomobil ureticilerinin de dikkatini cekmeyi başardı. Unimate ’in başarısını goz ardı edemeyen Avrupalı otomotiv firmaları, kendi fabrikalarında da bu robotu kullanmak istediler ve BMW, Volvo, Mercedes Benz, Fiat gibi şirketler, insanlar icin ağır ve tehlikeli işleri yapabilmeleri icin Unimate kollarını kurdular.
İki boyutlu bir cizimden endustriyel ve toplumsal bir devrime ulaşan Unimate, yalnızca uretimdeki otomatikleşmeye değil, medeniyetin de en buyuk katkılarından biri olmaya devam ediyor. Unimate, doğduğu endustride yaşayan bir miras bıraktı. Şimdiki ureticilerin bu kadar hızlı uretim yapabilmesi ve insanların fabrikalarda zararlı işlere bulaşmıyor olması, Unimate ’in etkisinin hala devam ettiğinin en buyuk gostergesi.
Diğer taraftan konuya toplumsal acıdan yaklaşanlar da var. Bu goruşlere gore Unimate ile başlayan surec, giderek artan insan nufusundaki işsizliğin en buyuk sebebi olacak. Sanayi 4.0 bitip yapay zeka algoritmalarının hakim olduğu Sanayi 5.0 doneminde iş gucu bedenden cıkıp akla kaymış durumda.