Sevdiğiniz bir insanın yuzu, mutlu olduğunuz anlar, kazandığınız başarılar, huzunlendiğiniz zamanlar… İyi veya kotu, zihninizdeki tum anılar, sizi gecmişle bugun arasında tutan bir kopru gorevi gorur. Ne var ki, insanoğlu gecmişe dair her anıyı akılda tutamıyor. Peki, bir anının akılda kalıp kalmayacağını belirleyen şey ne?
Unlu bilim dergisi Science ’ta yayınlanan bir calışma, beyindeki bir tur bağışıklık hucresi olan microglia'nın, esasen bir ‘bellek temizleme aracı ’ olarak calıştığına dair kanıtlar sunuyor. Cin'deki Zhejiang Universitesi Tıp Fakultesi'nden norobiyolog Yan Gu, microglia'nın, anılarımızın temelini oluşturan sinir devresini aşındırarak, ‘kademeli unutma ’ surecinde beyine yardımcı olduğunu soyluyor.

Gu, unutmanın tamamen doğal bir surec olduğunu belirtiyor. Beyin, ozellikle REM uykusu sırasında, yani yani uykunun 4. safhasında artık yararlı olmadığını duşunduğu anıları tabiri caizse surekli olarak buduyor. Ekip, mikroglia'nın bu surecin başlamasına yardımcı olan hucreler olduğunu one suruyor. Fakat daha da onemlisi, bu yavaş unutma sadece belirli turdeki anılar icin gecerli. Gu ’ya gore artık ihtiyacımız olmayan anılar, ilk unuttuklarımız oluyor.

Araştırma ekibi, microglia'nın hafızada oynadığı rolu ortaya cıkarmak icin, farelerin hafızasındaki korku anlarını ele aldı. Farelerin, bir kutuya her girdiklerinde ayaklarına hafif elektrik şoku veren bilim insanları, hayvanların beş gun sonra şoklardan korkmayı oğrendiklerini gordu.
35 gun sonra, ağrıya yonelik anıları azalan fareler, şoklardan daha az korkmaya başladı. Farelerin artık korku anılarına ihtiyac duymadığını ve bu yuzden anılarını yavaş yavaş unuttuklarını belirten araştırmacılar, bu surecin mikroglia hucresinden kaynaklandığını one suruyor.
Gu ’ya gore microglia, bir hafıza oluştuğunda beyinde kalıcı biyolojik değişiklikler yaratan engram'ları hedef alıyor. Soz konusu hucrenin, beyindeki anılardan bazıları arasındaki kopruleri kaldırabileceğini ifade eden Cinli norobiyolog, ozellikle yeni şeyler oğrenirken veya yeni anılar oluştururken oluşan sinapsları (beyin hucreleri arasındaki bağlantıları) hedeflediğini ileri suruyor. Gu ayrıca, anılarınızın akılda daha uzun sure kalması icin, onları arada bir ziyaret etmeniz gerektiğini soyluyor.