Son gunlerde liselerdeki şiddet olaylarında bir artma gozleniyor. Bu kanayan yaramızın tedavisi adına herkese iş duşuyor. Oncelikle anne ve babalara. Peki Hz. Peygamber cocuklarla nasıl iletişim kurardı?


COCUĞUNUZLA OLAN İLETİŞİMİNİZİ GOZDEN GECİRİN

Anne ve babalar cocuklarıyla iyi iletişim kurabilmeliler. Cocuklar neler hissettiklerini annebabalarıyla konuşabileceklerini duşunurlerse, kendilerine değer verildiğini ve kontrol edildiklerini hissederler. Dinimiz bu konuda anne ve babalardan cocuklarıyla sağlam bir iletişim kurmalarını istiyor. Etkili iletişim, cocuklara değer vermeyi, problemleri cozmeyi ve başkalarıyla iyi gecinmeyi oğretmek icin temel kural olmalıdır. Şayet cocuklarımızın problemlerini dinleyip onlara cozum yolları gostermezsek onlar iclerindeki bu boşluğu başka yerlerde dolduracaklardır. Cocuklarla iletişimin acık ve etkili olması icin anne-babalar tam ve samimi bir ilgiyle onları dinlemeyi istediklerini hissettirmelidirler. Eğer cocuklar annebabayla konuşma girişimlerinin nutuk cekme şekline veya eleştiri yağmuruna donuşeceğinden korkuyorlarsa, hic iletişim kurmaya kalkışmazlar.
Ebeveyn-cocuk iletişiminde ortaya cıkan birkac anne-baba tiplerinden bahsedelim:

OTORİTER ANNE-BABA

Bu tur bir iletişim tarzını kullanan ebeveynin temel hedefi cocuk uzerinde mutlak hakimiyet, denetim ve disiplindir. Cocuk icin onemli olan bazı duygular, annebaba icin onemsizdir ve cocuktan bu istenmeyen duygulardan kurtulması istenir. Otoriter anne-babalar cocuklarına sık sık mudahalelerde bulunur, adeta cocuğu bircoğu boş kurallar zinciri ile bağlar kımıldayamaz hale getirirler. Uygulanan disiplinle cocuk onemsizdir. Cocuğun ihtiyacları hafife alınır, yaptıklarına ise cok az değer verilir. Onemli olan ebeveynin daha onemli sorunlarıdır.

NASİHAT VERİCİ ANNE-BABA

Aslında nasihatlerle ebeveyn bir savunma mekanizması kurarak cocuğun gozunu boyamaya calışmaktadır. Anne-baba cocuğa "yapmalısın, etmelisin, bilmelisin" turu sozleriyle nasihat etmeye başladığında cocukla iletişimi de koparma eğilimine girmiştir. "Bu kadar uzulmemelisin. Senin icin neyin en iyi olduğunu oğretmenin daha iyi bilir.", "Boyle hissetmene gerek yok. Amacımın bu olmadığını biliyorsun." gibi sozlerle cocuğun neler duşunmesi ve yapması gerektiği devamlı empoze edilir. Ama cocuk nasıl hissetmesi, ne yapması gerektiği konusunda aşırı nasihatlerden hoşlanmaz.

SUCLAYICI ANNE-BABA

Bu tur ebeveyne gore, anne-babanın ne kadar ustun olduğunun cocuk tarafından oğrenilmesi gerekir. Hedefte ise ebeveynin daima haklı olduğunun cocuk tarafından kabul edilmesi vardır. Zamanla bu gruptaki anne-babalar kendi goruşunu uygulatmak icin alaylı ve aşağılayıcı takma isimler kullanmaya başlarlar ve adeta cocukta bir yıkım ekibi gibi işlev gorurler. "Seni gidi aptal şey.", "Senden adam olmaz.", "Şimdiye kadar neredeydin?" turu ifadeler nedeniyle cocuk anne-babasıyla herhangi bir konuyu goruşme hususunda tereddutludur. Cunku cocuk ne yaparsa yapsın iyi olamayacağı duşuncesine kapılmıştır.

TESELLİ VERİCİ ANNE-BABA

Bir kısım anne-babalar icin bazı durumlarda verilen tesellilerin sorunları halledeceği duşuncesi hÂkimdir. Ama "Boşver, onemli değil.", "Bu sıkıntılar gecer." turu sozler nedeniyle cocuklar ebeveynleri tarafından anlaşılmadıkları ve başlarından savıldıkları kanaatine kapılırlar. Halbuki teselliden once sorunla birebir ilgilenilse cocukların endişe ve kaygılarına onem verilse ve sonra teselliye gecilse daha iyi bir iletişim kurulmuş olacaktır.

Hz. Peygamber cocuklarla iletişime onem veriyordu

Hz. Peygamber cocuklarla iletişim halindeydi. Kendisiyle onlar arasında hicbir hiyerarşi ve engel koymazdı. Cocukların cekinip urkmelerine neden olabilecek her tutumdan kacınıyor, onların teklifsizce yanaşıp konuşmalarını teşvik edip onlarla iletişim kurabilecek davranışlara yoneliyordu. Aynı zamanda O, iyi bir dinleyici idi. Cocukları dinliyor, onların sozlerine kıymet veriyordu.

Eğer cocuklarınızla iyi bir iletişim kurmak istiyorsanız iyi bir dinleyici olmalısınız. Aslında iyi dinleyici olabilmek buyuk gayret ister. İyi bir dinleyici olmak pasif değil aktif bir iştir. Siz oncelikle cocuğunuza onu dinlemeye hazır olduğunuzu gostermelisiniz.

Cocukların, "Anne-babam her zaman yapacağım şeylere 'tamam' derler. Eğer bir problem varsa onlarla konuşabileceğimi ifade ederler. Ama sorunların bir kısmını dinlerler. "Babam, beni dinlerken sanki işiyle uğraşıyor. Annem ise kendisiyle konuşabileceğimi soyler; ama yaptığı tek şey nasihat etmektir." şikÂyetleri anne-babanın cocuklarını iyi dinlemediklerini ortaya koyar.

__________________