Fransa’nın Jeanne d’Arc’ıyla unlu Rouen şehri, İran asıllı sanatcı Yadegar Asisi’nin dev boyutlardaki, panoramik eserlerine ev sahipliği yapıyor. Asisi’nin Berlin’deki Bergama Muzesi’nde sergilenip bir milyon ziyaretciyi ceken ‘Bergama - Antik metropolun panoraması’ başlıklı panoramik calışması ise Bergama’da sergilenmeyi bekliyor.




Gormeden anlaşılması guc, eşsiz bir tecrube yaşadığımız! Roma’nın MS. 312 yılındaki goruntusu, birebir olceğinde, tıpatıp haliyle karşımızda. Bir yanda kazandığı savaşla imparatorluğa Hıristiyanlığı getirmiş Konstantin, obur yanda şehrin unlu tapınakları, hamamları, zafer takları... Ufukta Sabine tepeleri, Appennini sıradağları... Fonda ise ışık oyunları, sesli efektler... Romalı turist rehberi arkadaşım gorduklerimizden oylesine etkilenmiş ki, “İnanamıyorum” diyor. “Sanki doğup buyuduğum şehir bir zaman tunelinden gecip, tum detaylarıyla, hatta yaşayanlarıyla oylece kalmış.”
Eserin sahibi İran asıllı Alman sanatcı Yadegar Asisi baştan soylemişti: “Buyuk boyutlu (XXL), panoramik calışmada sinemadaki gibi seyretmez, eserin bir parcası olursunuz. Berlin Duvarı’nda yaptığım panorama calışmasında cocuklar, ‘Duvarlı bir şehirdeki hayatı yeniden yaşadık sanki’ demişlerdi mesela.”
İskoc ressam Robert Barker’ın 1700’lerde Edinburgh Bahcesi’ni gezerken, “Bu parkın her parcasının resmini yapıp yan yana dizsem, şu an hissettiklerimi seyirciye aktaramaz mıyım?” fikriyle yola cıkıp yaptığı ve 19’uncu yuzyıl Avrupası’na damgasını vuran panorama sanatı, fotoğraf ve filmin icadıyla terk edilir. Ta ki Asisi 1990’da bu sanatı yeniden canlandırana kadar. Bonn Federal Muzesi’nde ilk panorama sergisini actığında bu sanat dalı icin ‘Kitle eğlencesinin dinozoru’ diye bakıldığını belirtiyor Asisi. “Kullandığımız eski bir teknik ama olmeyen tek şey yarattığı etki. Bu nedenle panoramanın sinema, edebiyat, tiyatro ve muziğin yanında yaşama hakkı hep var.”
Farklı karelerin birebir olcekte yani konusunun gercek boyutlarını verecek şekilde, 360 derecelik tuval uzerine baskıyla yan yana getirilmesinden oluşan panorama sanatı bugun perspektif, alan derinliği, desen, fotoğraf vs. gibi teknik ozelliklerin birleşmesinden oluşuyor. İstenirse buna ses ve ışık efektleri de ekleniyor. Ancak goruntu sinemanın tersine hep sabit kalıyor. Asisi, eserinin konusuna gore tarihciler ve arkeologlarla birlikte calışıyor.
RESME BASAMAKLARLA CIKILIYOR
Paris’teki unlu bir kapalı pasaja adını veren bu sanat, yıllar sonra Asisi ile Fransa’ya yeniden girip, 2’nci Ronesansı’nı yaşayacak. Sergi yeri olarak Normandiya bolgesinde, Fransız kadın savaşcı Jeanne d’Arc’la ozdeşleştirilen Rouen şehri secilmiş. Asisi’nin eserlerini sergilemek uzere ozel olarak inşa edilen silindir binadaki etkinlik 20 Aralık’ta başlayacak. Eylul 2015’e kadar gorulebilecek eserde, Roma’daki Capitol Tepesi’nden 312 yılına bakacak seyirci. Bunun icin 360 derecelik resmin tam ortasına yerleştirilmiş basamaklar kurulacak. Sergi girişinde 312 Roması’na ilişkin kısa bir film seyredilebilecek. Ardından ziyaretcilere kısa bilgiler iceren broşur dağıtılacak. “Amacımız bilgiye boğmak değil; cocuklar ve kucuk burjuvazinin yanı sıra tarih ve estetik bilgisini derinleştirme imkÂnı olmayan insanlarda da merak uyandırmak” diyor sanatcı.
BERGANA PANAROMASINI BERGAMA'DA GOREBİLMEK!
Roma 312’den sonra, Eylul 2015 itibariyle sergilenecek eserse ses, ışık efektleriyle fırtına, geceden gunduze geciş illuzyonlarıyla ‘Amazonlar!’ 2016 ilkbaharı ise gotik Rouen başlıklı esere ayrılmış: “Rouen şehri gotik mimari icin cok guzel bir ornek. Jeanne d’Arc ise gotik donemin sembolik bir figuru. Bu eser de diğerleri gibi cok sayıda araştırmacı ve tarihciyle yaptığım calışmayla cıktı ortaya.”
Asisi, 25 carpı 100 metre boyutlarındaki ‘Bergama - Antik metropolun panoraması’ başlıklı calışmasını, Berlin’deki Bergama Muzesi’nin Şeref Avlusu’nda eseri icin inşa edilen silindir binada, 2011-2012 yıllarında, muzedeki 450 antik obje ile sergilemiş. Yadegar Asisi’nin arzusu, Berlin’de bir milyon ziyaretcinin gorduğu bu eseri, başta tiyatro olmak uzere ceşitli kalıntılardan ibaret Bergama antik şehrinde sergilemek! 3 yıldır yaptıkları goruşmelerde ilerleme kaydedilemediğini belirten sanatcı calışmasını, Alman Arkeoloji Enstitusu ile diyalog halinde, 130 yıllık kazı calışmalarında elde edilen bulgular ışığında hazırlamış. “MS 2. yuzyılın antik metropolunu ışık ve ses enstalasyonlarıyla, İmparator Hadrien’in şehre girişi ve tanrı Diyonisos icin yapılan bir toren nedeniyle Bergama Zeus Sunağı’nın dibinde toplanmış kitlelerle, ovadan denize yeniden dirilttik” diyor.
Yadegar Asisi’nin eksik parcalarını tamamlayıp renklendirdiği Bergama Zeus Sunağı’nın da yer aldığı panorama calışması, Bergama Tepesi’nin eteklerine ne de guzel yaraşırdı!




KAYNAK

__________________