Akşam namazının sunnetinden sonra kılınan altı rekÂtlık gayr-i muekked namaz. EvvÂb, faal vezninde ism-i fÂildir, gunÂhları terk ve hayırlı işler yapmak sûretiyle Allah'a donen demektir. Coğulu EvvÂbin'dir. EvvÂbin namazı, Allah'a cok itaat edenlerin namazı demektir. Ashab-ı kirÂmdan Zeyd b. ErkÂm, kuşluk vakti birtakım insanların namaz kıldıklarını gormuş de; "Bu adamlar pek Âl bilir ki, bu saatten başka zamanda namaz kılmak, daha faziletlidir. Cunku Resulullah (s.a.s.), "EvvÂbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zaman kılınır" buyurmuştur" (Muslim, SalÂt, 19).

Zeyd b. ErkÂm, başka bir rivÂyetinde şoyle demiştir: "Resulullah (s.a.s.) Kûba'lıların yanına gitti. Vardığında, onlar namaz kılıyordu. Allah elcisi, onlara, 'EvvÂbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zamandır' buyurdu" (A. Davudoğlu, Sahih-i Muslim Tercumesi ve Şerhi IV, 2132).

Bu hadislerde, namazın kac rekÂt kılınacağı belirtilmemiştir. İslÂm Âlimleri, sıcağın yukseldiği bu vaktin, kuşluk namazı icin en elverişli ve faziletli olduğunu soylemişlerdir. Cunku kuşluk namazının vakti, gunun evveli olup, daha erken saatlerde de kılınabilmektedir.

Hz. SevbÂn'dan nakledilen şu hadis de, evvÂbin namazının onemini belirtir: "Allah Rasûlu, gunun yarısından sonra namaz kılmayı severdi. Hz. Âişe, Ya Resulullah, sen bu saatte de mi namaz kılmayı seviyorsun? dedi. Resulullah (s.a.s.): "Bu saatte gok kapıları acılır ve Hak TeÂla hazretleri, bu saatte kullarına rahmetle bakar. Bu namaz Âdem, Nuh, İbrahim ve İsÂ'nın devam ettikleri bir namazdır" buyurdular (el-AskalÂnî, Bulûgu'l MerÂm, Terc. A. Davudoğlu, II, 48). EvvÂbin namazının dort rekÂt olduğuna dÂir ceşitli hadisler nakledilmiştir. Akşam namazından sonra ve altı rekÂt kılındığına dÂir hadisler de nakledilir ve bunların uygulamada daha yaygın olduğu bilinmektedir (Tirmizî, Salat, 32 1) .

Akşam namazının sunnetinden sonra iki il altı rekat arasında kılınan nafile namaza da "evvÂbin" denilmiştir. Hz. Peygamber, akşam namazından sonra altı rekat nÂfile namaz kılanın evvÂbinden (gunah işleyip, arkasından hemen tovbe eden kimselerden) sayılacağını bildirmiş ve arkasından da şu ayeti okumuştur: "Rabbiniz, icinizden gecenleri cok iyi bilir. Eğer salih kimseler olursanız, şuphesiz Allah tovbe edenleri affedicidir" (el-İsrÂ, 17/25; bk. İbn Kesir, Tefsir, İstanbul 1985, V, 64, 65; ŞurunbulÂli, Şerhu Nuri'l-İzah, İstanbul 1984. s.74)

Hamdi DONDUREN

__________________