Bast-ı zaman: “zamanın genişlemesi, bereketlenmesi”,“az zamanda uzun bir zaman yaşamış olma hÂli”

Tayy-ı mekÂn: “MekÂnı aşarak bir anda değişik yerlerde gorunebilmek.”

Dağlarla yeryuzunun alanı genişliyor. O kucucuk kabarcıklar da midenin alanını artırıyorlar. Akciğer acıldığı zaman iki yuz elli metrekare oluyor. Allahın mekÂn icinde mekÂn yarattığına bunlar birer misÂl..

Oyle ise o zÂt-ı kadir, zaman icinde zaman da yaratabilir. Nitekim yaratmışta... Ruya, bast-ı zaman ve mirac...

Biz bilgimizle, gorgumuzle sınırlıyız. Ulfete, alışkanlıklara esir olmuşuz. Guneş ışığının, yaklaşık, yuz elli milyon kilometrelik bir mesafeyi sekiz dakikada kat ederek dunyamıza ulaşmasına artık hayret etmiyoruz. Halbuki bu cok harika bir kudret mucizesi...

“CenÂbı Hak ışıkta sergilediği bu mucizeyi, ruhu cesedine galip gelmiş bir sevgili kulunda da gosterebilir.” dediğimizde hemen itirazlar başlıyor. Nicin? Cunku; biz gorgu mahkûmuyuz ve boyle bir şeye hic şahit olmamışız. Bu hadiseyi her gun seyredebilsek o da nazarımızda gizlenecek, ona da hayret etmemeye başlayacağız

“Ruyada bir saat zarfında bir senenin gectiğini ve pek cok işler gorulduğunu goruyorsun. Eğer o saatte o işlere bedel Kuran okumuş olsa idin birkac hatim okumuş olurdun. Bu hÂlet, evliya icin hÂlet-i yakazada inkişaf eder. Mesele ruhun dairesine yaklaşır. Ruh zaten zaman ile mukayyet değildir. Ruhu cismÂniyetine galip olan evliyanın işleri, fiilleri, surat-ı ruh mîzanıyla cereyan eder.” ( Mesnevî-i Nuriye)

Bugun, şekillerin ve seslerin televizyon vasıtasıyla bir anda bircok mekÂnlarda bulunmasını gayet normal karşılıyoruz. Ama Belkısın tahtının cok kısa bir zamanda Suleyman aleyhisselÂmın yanına getirilmesini aklımıza sığıştıramıyoruz. Faraza; bir gun ses ve şekiller gibi, eşyanın da nakline muvaffak olunsa, o zaman onu da gayet normal ve makûl bulacak, ona da hayret etmemeğe başlayacağız.

Yukarıdaki vecizede alışık olmadığımız bir tÂbir gecti: Ruh surati. Ruhun surati ne ışıkla kıyasa girer, ne de sesle. HayÂl ruhun bir hizmetcisi. Bir anda cennetlere varabiliyor. Akıl, ruhun anlama Âleti. İnsan bu Âletle bir anda yıldızlara cıkıp onları tefekkur edebiliyor.

Ruh cesede galip olunca birkac mekÂnda bir anda bulunmak da gayet kolay olur. Ruyada bizim de ruhumuz bedenimize bir derece galip gelir. Cok uzak mesafelere bir anda gider, gecmişe ve geleceğe rahatlıkla geceriz. Dedemizle de goruşuruz, torunlarımızla da.

Manen terakki ederek, melekleri gerilerde bırakan bir ruh, onların gayet rahatlıkla yaptığı bir işi nicin yapamasın? Bir anda birkac mekÂnda neden bulunamasın?



Anahtar Kelimeler : zaman,bast,bast-ı zaman,tayy,tayy-ı mekan,mekan

AlaÂddin Başar (Prof. Dr.)

__________________