Son zamanlarda vazifelerin tam yapılmaması, hak hukuk anlayışının zayıflaması zulme donuşmuştur.

1- Mutlu Aile icin:

– Bazı şeyler iki tarafta da aranmalıdır.

– İnancta, ahlakta, tahsilde ve fiziki yapıda denklik olmalıdır.

– Eşler, cocuklar arasında iyi bir diyalog kurulmalıdır.

– Sen ben kavgası olmamalıdır.

– Munakaşa değil, istişare esas olmalıdır.

– Eşler arası sır ve gizlilik olmamalıdır.

– Eşler birbirlerine adı ile değil bey, hanım şeklinde hitap etmelidir.

– İki taraflı gorevler aksatılmamalıdır.

– Kıskanclık konusunda olculu olunmalıdır. Kıskanclığa yol acacak davranışlardan kacınılmalıdır.

– Her ne şekilde olursa olsun mustehcenlik evden uzak olmalıdır.

– Kotuler ornek alınmamalı, kotuluklerle beraber olunmamalıdır.

– Eşler arasında “Peki” “Sen bilirsin” demeyi alışkanlık haline getirmek veya susmak veya kendisini karşıdakinin yerine koymak bir cok problemi cozecektir.

– Problemler uygun bir zaman ve şekilde konuşularak cozulmelidir.

– Kısaca; nikahında, ailenin de korunması, Allahın koyduğu kurallara bağlıdır.


2- Kendimize karşı gorevlerimiz:

– Bedenimiz maddi kirlerden temiz olmalıdır.

– Helal yiyip icerek manevi kirlerden de temiz olunmalıdır.

– Yuzumuzun ve ruhumuzun kirlenmesine sebep olacak iş yapılmamalıdır.

– Bedenin sağlığı korunmalıdır.

– Kotu alışkanlıklardan uzak durulmalıdır.

– Duzgun inanca sahip olunmalıdır.

-Beden ve hayat ibadetlerle guzelleştirilmelidir.

– İyi bir ahlak ve huy sahibi olunmalıdır.

– Cehaletten uzak kalınmalıdır.

– İyi bir meslek sahibi olunmalıdır.

– Guzel bir olumle olunecek şeklide yaşanmalıdır.


3- Ana – babaya karşı vazifelerimiz:

Ana – baba varlık sebebimizdir. Bizi buyuten yetiştiren onlardır.

Allah:

– “Anaya babaya iyilik edin!” (En’am: 151)

– “Onlara of! Bile demeyin, azarlamayın, onlara guzel sozler soyleyin.” (İsra: 23) diyor.

Cennet anaların ayağı altındadır. Allahın rızası, babanın rızasına bağlıdır.

Ana babanın iyi veya kotu duası red olmaz.

Ana baba icin hayırlı evlat olunmalıdır. Onlar oldukten sonra da uzerimize duşen gorevler yerine getirilmelidir.


4- Cocuklara karşı vazifelerimiz:

Hz. Peygamber (as): “Kucuklere merhamet, buyuklere hurmet gostermeyen bizden değildir.” (Tirmizi, Birr: 15) buyurmuştur.

– Cocuklar sevilmeli, helal gıda ile beslenmeli ve cok iyi yetiştirilmelidir. Zira yetiştirilmeyen evladın acısını herkesten once ana baba ceker. Allah yanında da ana baba sorumludur.

– Cocukları okutmak, meslek sahibi yapmak ve evermek ana babanın gorevleri arasındadır.

– Cocuk sadaka-i cariye olarak yetiştirilirse, bundan iki taraf da karlı cıkar.


4- Akrabalara karşı vazifelerimiz:

Kur’an-da: “Allah adaleti iyiliği ve akrabaya yardımı emreder.” (Nahl: 90) buyrulur.

Peygamber (as) da: “Rızkının ve omrunun artmasını isteyen, akraba hakkını gozetsin” demiştir. (Buhari Edep: 12)

Buna gore hısım akrabaya iyi davranılacak ve iyilik edilecektir.


5- Yaşlılara karşı vazifelerimiz:

Yaşlılar bizim varlık sebebimizdir. Yaşlılar dua ağacımızdır. Onlar yuzunden rızıklandırılırız. Onun icin onlara hizmette ve saygıda kusur edilmemesi gerekir.

Buyuklere hizmette buyuk sevaplar vardır.


6- İhtiyac sahiplerine karşı vazifelerimiz:

Her şey bize emanettir ve imtihan sebebidir. İhtiyac sahiplerinin hakkının verilmediği malda kul hakkı vardır. Bu hak belki o malın telef olmasına sebep olur.

Kur’anda: “Yoksula hakkını ver” buyrulur. (Rum: 38)

İhtiyac sahiplerini araştırıp bulmak ve ihtiyaclarını gidermek her varlık sahibinin gorevidir.


7- Komşulara karşı vazifelerimiz:

Allahın emrine gore yakın komşuya da uzak komşuya da iyi davranılacaktır. (Nisa: 36)

Peygamber (as) da şoyle diyor: “Komşusu şerrinden emin olmayan vallahi mu’min olamaz.” (Buhari Edep: 29)

Komşu her şeyi ile gorup gozetilecektir. Kendi namusumuz gibi namusu, kendi malımız gibi malı korunacaktır. Hicbir şekilde rahatsızlık verilmeyecek ve muhtac olduğu zaman ihtiyacı giderilecektir.


8- Oksuz ve yetimlere karşı vazifelerimiz:

Kur’an-da: “Dini yalanlayanı gordun mu? İşte o, yetimi itip kakar” (Maun: 1-2) buyrularak yetime onem vermeyenin durumu haber verilmiştir.

Peygamber (as) ashabına sorarmış: “Bugun kim bir yetimin başını okşadı?” diye.


9- Dullar karşı vazifelerimiz:

Peygamber (as): “Dul kadınlara yardım eden, Allah yolunda calışan gibidir” buyurmuş. (Buhari, Nafakat: 1)

Dulların ihtiyaclarının temininde, iffetinin korunmasında yardımcı olunmalıdır. Boyle ihtiyac sahiplerine karşı kotu niyeti olanın kıyamet gununde Allah yuzune bakmaz.


10- Misafire karşı vazifelerimiz:

Bir hadiste: “Allaha ve ahiret gunune iman eden misafire ikram etsin ve hakkını gozetsin” buyrulur. (Buharı, Edep: 85)

Misafir aslında Allahın misafiridir. Hep “Tanrı misafiri” denmiştir.


11- İşciye karşı hak ve vazifeler:

Kur’an-da: “Yaptığınız işi tam ve guzel yapın. Allah guzel yapanları sever.” Emri vardır. (Bakara: 195)

Sunnette de: “Yaptığınız işi sağlam yapın.”

– “İşcinin ucretini alın teri kurumadan tam olarak verin.” (İbn-i Mace Rukun:4) buyrulmuştur.

Buna gore işci gorevini tam ve guzel yapacak, zarara, ziyana sebep olmayacak, hicbir şeyi israf etmeyecek, calışmayı aksatmayacak ve aldığı parayı hak edecektir.

İşcinin sigortalanması ve ihtiyacını karşılayacak ucreti alması da hakkıdır.


12- İşverene karşı vazifelerimiz:

İşcinin velinimeti olan işverene karşı, işverenin de velinimeti olan işciye karşı karşılıklı vazifeleri vardır. Gorev tek taraflı olmaz.

İşci her şeyden once sorumsuz davranmayacak, guvenilir olacak, yalan soylemeyecek, doğru iş yapacak, durust davranacak ve durust calışacaktır.

İşveren de calıştırdığı kimselerin ihtiyacının karşılanmasında, işyerinde iffetinin korunmasında inancını yaşamasında yardımcı olacak, ibadet etme ortamını hazırlayacaktır. Yoksa Allah yanında mesuldur.

Peygamberimiz (as) şoyle demiştir:

– “İşcinin ucretini tam odemeyen, kıyamet gunu Allah’ı karşısında bulacaktır.”


13- Hayvanlara karşı gorevlerimiz:

Cenab-ı Allah kul ve hayvan hakkı ile huzuruna gelinmemesini ve affedilmeyeceğini bildirmiştir.

Kıyamet gunu her hayvan dirilecek kendisine ne yapıldıysa aynen yapacak, boylece odeşme olacak. Bundan sonra hayvanlar toprak olacaktır.

Hayvan ac susuz bırakılmamalı, fazla yuk yuklenmemeli, dovulmemeli, yaratılışının dışında bir işte kullanılmamalı, yaşama ortamının dışında hapsedilmemeli, dovuşturulmemeli, oldurulurken veya keserken acı cektirilmemelidir.

Sonuc olarak;

Peygamber (as) Muslumanı tarif ederken: “Elinden dilinden emin olunan kimse” olarak tarif etmiştir.

İnsan zararlı değil faydalı olacaktır.

Hak hukukla ibadet de olmaz.

En onemli gorev, bizi yaratan, yaşatan ve hesap soracak olan Cenab –ı Allah’a karşıdır. Bu gorevi de Allha’ın emir ve yasaklarına riayet ederek yerine getirebiliriz.


Araştırmacı Yazar
Mustafa OSELMİŞ

__________________