Rekabet Kurumu ’nun Google ’a kestiği ceza, Google ’ın ceza karşılığında aldığı yaptırım kararı ve son olarak 19 Aralık ’ta yaşanan erişim sorunları, siber saldırı tatbikatları… Alışık olmadığımız bir haftayı geride bırakırken yaşanan sorunlar, internette pek cok bilgi kirliliğine de neden oluyor.
Turkiye ’deki kullanıcılar, yaşanan erişim sorunlarını Google Turkiye krizine bağlama eğilimi gosteriyorlar. Şu an icin bu iki olayı birbirlerine bağlamak guc. Her iki taraftan da erişim sorunlarının nedenine ilişkin, kriz ile bağlantılı bir resmi acıklama yok.
Turkiye cephesinden yapılan tek acıklama Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Dr. Omer Fatih Sayan ’dan geldi. Sayan, USOM ekiplerinin araştırmayı surdurduğunu soyledi. Acıklamasındaki en dikkat ceken nokta, “Turkiye ’nin verisi Turkiye ’de kalmalıdır” cumlesi oldu.

[h=2]Google ’da yaşanan erişim sorunları icin şu ihtimaller karşımıza cıkıyor:[/h] Google Avrupa ya da diğer sunucularında sorun cıkması, Rekabet Kurumu ve Google krizi, Siber Kalkan 2019 tatbikatı, Google ’ın Avrupa ’daki sunucularında sorun cıkması ihtimali her gecen dakika biraz daha şansını kaybediyor. Cunku Google ’dan boyle bir acıklama gelmedi. Sorunlar Avrupa ulkelerinde değil, Balkan Ulkeleri'nde ve Turkiye ’de baş gosterdi.
Rekabet Kurumu ve Google krizi ihtimali de hemen hemen herkesin aklına gelen ilk madde. Ancak krizin Google ’ın hizmetini butunuyle kesmesiyle bir ilgisi yok. Anlaşmazlığın cıkış noktası Google ’ın mobil uygulamalarını Android ’de on yuklu olarak sunması, bunun da haksız rekabete yol acması. Bu nedenle iki taraftan birinin erişim sorununa neden olması krizi bambaşka bir boyuta taşırdı.
Son ihtimal ise Siber Kalkan Tatbikatı. Bu tatbikat sırasında Turkiye ’de pek cok internet sitesi, sosyal medya uygulaması ve bankacılık hizmetleri kısa sureli erişim sorunları yaşayabilir. Zira 2019 ’da 136 binden fazla siber saldırı gercekleşti. USOM ’un amacı tum senaryoları deneyerek, giderek hiddetlenen siber savaşta guvenliği sağlamak.
[h=2]Peki “Turkiye ’nin verisi Turkiye ’de kalmalıdır” sozu ne ifade ediyor?[/h]
Aslında Turkiye ’de faaliyet gosteren hemen hemen her yabancı şirket ile yaşanan bir anlaşmazlık sonrasında bu onemli cumleyi duyuyoruz. Hatırlarsanız odeme servisi PayPal, 2016 ’da Turkiye faaliyetlerini benzer bir nedenle durdurmuştu. Turkiye, PayPal ’dan ulkemizdeki kullanıcıların bilgilerini yurt dışında değil, Turkiye ’de bulundurmasını istemişti.
PayPal ise Turkiye ’de bu sunucu acmayı reddetmiş ve Turkiye ’deki faaliyetlerini tamamen askıya almıştı. Dr. Sayan ’ın Google erişim sorunlarından sonra yaptığı “Turkiye ’nin verisi Turkiye ’de kalmalıdır” sozu PayPal olayından sonra pek cok devlet yetkilisi ve teknoloji alanında uzman kişiler tarafından tekrarlandı. Surec Google Turkiye krizine kadar uzandı.
Dr. Sayan ’ın acıklamasında yer alan son cumle, Google ’a ve servislerine yaşanan erişim sorunlarına ilişkin bir “Acaba?” daha akıllara getiriyor. Zira Turkiye ve Google arasındaki kriz, sadece Google ’ın Android uygulamalarına bağlı bir kriz olmayabilir.
[h=2]Tum yaşananların Google ve Facebook gibi dev şirketlerle ne ilgisi var?[/h]
Bilişim sektorune yakın olan okuyucularımız zaten ilişkiyi rahatlıkla kurabilirler. Eğer herhangi bir yabancı şirketin sosyal medya, arama motoru gibi uygulama ve hizmetlerini kullanıyorsanız, kişisel bilgileriniz o şirketlerin ellerine geciyor. Şirketler ise bu verileri işleyerek size daha uygun reklamlar gosteriyorlar.
Aslında olay sadece reklamlar da değil. 2016 ’da ABD ’deki başkanlık secimleri sırasında yaşanan Cambridge Analytica krizi, bize o buyuk şirketlerin veriler ile neler yapabileceğini gostermişti. Sonrasında anlaşıldığı ki İngiliz veri analiz şirketi Cambridge Analytica, tarihin en buyuk veri hırsızlığını yapıp 20 ’yi aşkın ulkede istediği adayın secim kazanmasını sağlamıştı.
Evet, bu şaka değil. Peki nasıl mumkun oldu? Orneğin X ulkesindeki internet kullanıcılarının verileri, ABD ’deki ya da Avrupa ’daki sunucularda depolanıyordu. X ulkesindeki resmi kurumlar ise kendi vatandaşlarına ait veriler başka sınırlarda bulunduğu icin hukuki yaptırım uygulayamamışlardı.

Milyonlarca insanın kişisel siyasi tercih, dini inanc ve eğilimleri bir bir tespit edilmiş, aylar suren algı operasyonları ile kararları değiştirilmişti. Elbette bu durum sadece siyasi secimler icin de gecerli değil. İnternete bıraktığımız veriler, donup dolaşıp bizim hayatımızı "başkalarının istediği şekle getirmek" icin kullanılıyor.
Turkiye ’nin de yabancı şirketlerden talebi net: Burada faaliyet gostermek istiyorsan, vatandaşlarımın verilerini yurt icinde saklayacaksın. İşte bu yuzden Facebook ve Google, şu anda Turk Telekom ’un muşterisi. Turkiye ’deki Facebook kullanıcılarının bilgileri, bir sure sonra İstanbul, Atakoy ’deki ozel sunucularda depolacak, hemen ardından da Google ’ın Turkiye sunucuları faaliyete gececek.
[h=2]Veriler Turkiye ’de olacaksa guvenli bir şekilde olduğumuzu kanıtlamak gerek: Mesela 19 - 20 Aralık 2019 Siber Kalkan Tatbikatı gibi…[/h]
Verileri guvende tutmak, artık verileri depolamaktan cok daha masraflı olabiliyor. Turkiye ’nin yabancı şirketleri ulkemizde sunucu kurmaya ikna etmesi icin guvenli bir veri bolgesi olduğunu da kanıtlaması lazım.
İşte bu nedenle Ulusal Siber Olaylara Mudahale Merkezi (USOM), Siber Kalkan 2019 tatbikatını bu sabahın erken saatlerinde başlattı. 19 - 20 Aralık boyunca devam edecek tatbikat ile olası siber tehlikelere ne kadar hazır olduğumuzu gormek mumkun olacak.
Google ’ın erişim sorunlarına ilişkin elimizdeki bilgiler şimdilik bu kadar. Google Turkiye ofisinden, Rakabet Kurumu ’ndan ve diğer devlet kurumlarından gelecek olası acıklamaları yakından takip ederek size aktarmaya devam edeceğiz, takipte kalın