Orta Afrika ’nın toprak acısından nispeten buyuk ulkelerinden biri olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti, tek başına dunya kobalt ihtiyacının yaklaşık yuzde 60 ’ını karşılıyor. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ’nde cıkarılan bu kobalt, elektrikli otomobiller, dizustu bilgisayarlar ve akıllı telefonlarda kullanılan lityum iyon pillerde kullanılıyor ve aslında hepimizin eline bir şekilde bu kobaltların gectiğini soyleyebiliriz.
Gunumuzde hemen her elektronik cihazın icinde lityum iyon batarya bulunduğunu ve ozellikle akıllı telefon ve elektrikli arac piyasasının surekli buyuduğunu duşunduğumuzde Demokratik Kongo Cumhuriyeti ’nin kobalt ihracatından buyuk gelirler elde ettiğini duşunebilirsiniz.
[h=2]Teknoloji devleri, kobalt madenciliğinde cocuk işci calıştırmakla suclanıyor[/h]
Bu kısmen doğru olsa da kobaltın cıkarılma surecinde yer alan işcilerin cok da iyi durumda olmadığını kolaylıkla soyleyebiliriz. Hatta bu sorun, teknoloji devlerinin karşısına da buyuk bir sorun olarak cıkmış durumda.
Kobaltın cıkarıldığı madenlerde gectiğimiz donemde bazı cocuk olumleri ve yaralanmaları gercekleşmişti. Bazı kişi ve kurumlar, yaşanan bu olaylardan teknoloji devlerini de sorumlu tutuyorlar. Oyle ki; Uluslararası Hak Savunucuları adlı orgut, Kongolu 14 aile adına aralarında Apple, Google, Tesla ve Microsoft'un da bulunduğu bazı teknoloji devlerine tazminat davası actı.
[h=2]"Teknoloji şirketleri, somuruden kÂr elde ediyorlar"[/h]
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi kobalt cıkarım surecinde bulunan işcilerin durumları cok da iyi değil ve bu surecte yasadışı madencilik, insan hakları ihlalleri ve yolsuzluk gibi sucların işlendiği sıklıkla konuşuluyor. ABD ’de teknoloji devlerine acılan dava da gunumuzde sıklıkla kullandığımız teknolojik urunlerde kullanılan kobaltın cıkarım surecinde cocuk işcilerin bulunabileceği iddiası uzerine gercekleşiyor.
Acılan davaya gore teknoloji şirketleri, soz konusu madencilik faaliyetlerinde tedarik zincirini doğru bir şekilde oluşturamamış durumdalar ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti ’ndeki somuru uzerinden kar elde ediyorlar. Dava acılan şirketlerden biri olan Glencore, The Telegraph ’a yaptığı acıklamalarda iddiaları kesin bir dille reddetti.
[h=2]Microsoft: Sureci takip edip onlem alacağız[/h]
The Guardian gazetesinde yer alan dava belgelerinde cocuk madencilerin diri diri gomulmesi ve tunel cokmesi sonucu yaralanmalar gibi oldukca dikkat cekici iddialar yer alıyor. 14 Kongolu aile, şirketlerin kole işcilik, duygusal stres ve ihmal nedeniyle tazminat odemesini istiyor.
Dunyanın en buyuk yazılım şirketi konumunda bulunan Microsoft, konuyla ilgili olarak yaptığı acıklamada sorumlu madencilik vaatlerine bağlı olduklarını ve tedarikcilerin yaptığı herhangi bir ihlalin soruşturulup, onlem alacaklarını bildirdi. Ayrıca BBC, Google, Apple, Dell ve Tesla'dan da konuyla ilgili olarak acıklama yapmalarını talep etti.