Cok uzun sure “Kış gelmedi” diye konuştuktan sonra soğuklar bir anda bastırmaya başladı. İklimdeki değişim, bizlerin de davranışlarına etki ediyor. İnsanların, soğuk havanın kendilerini nasıl etkilediğine dair farklı fikirleri bulunuyor. Gorunuşe gore insanlar gibi bilim insanları da bu konuda fikir birliğine varamıyor.
Kışın, soğuğu biz hissediyor olsak da beynimiz icin bu sıcaklık değişiminin hicbir anlamı yok, zira soğuğu asla doğrudan hissetmiyor. Bu konuyla ilgili olarak norolog Clifford Segil, “Gercek beyniniz kendi ısıtma sistemi olan izole bir kasanın icerisinde duruyor, kayak merkezlerindeki yerden ısıtmalı odalar gibi” diyor. Doktor, sinir sistemimizin merkezi olan beynimizin ve omuriliğimizin kemikler icinde gomulu ve korumalı olduğunu soyluyor. Ayrıca beynimizi soğuktan koruyan, meninksler ve beyin sıvısı gibi başka yapılar da var.
Beynimiz soğuktan o kadar iyi korunuyor ki donmuş sularda boğulma tehlikesi atlatan kişilerin beyni, kaplıcalarda boğulma tehlikesi atlatan kişilerin beyinlerinden daha iyi calışıyor. Aşırı soğuklardan kulaklarımızda ve burnumuzda soğuk yanığı olsa bile beynimizin sıcaklığı duşmuyor. Başka bir deyişle beynimizin keyfi soğuktan dolayı pek kacmıyor.
[h=2]Soğuk beynimizi etkiler mi?[/h]
Beynimizin sıcaklığının duşmuyor olması, soğuktan etkilenmediği anlamına mı geliyor? Bu konuda bilim insanları arasında farklı goruşler mevcut. Bazı araştırmacılar, hava durumunun beynimizin calışmasıyla etkisi olmadığını duşunuyor. Bazıları ise bu fikre karşı cıkıyor.
2016 yılında Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan bir makalede, 28 kişiyle kucuk bir calışma yapılmış ve beyin aktivitelerinin mevsimsel olarak değiştiği one surulmuştu. Bu araştırmaya gore daha soğuk havalarda beynimiz dikkat gerektiren konularda zayıflarken, hareket iceren konularda daha iyi hale geliyor.
Beynimizin nasıl calıştığı mevsimsel olarak değişiklik gosteriyor olabilir ancak bu calışma, duşunme şeklimizde ya da performansımızda herhangi yonde bir değişiklik olduğu anlamına gelmiyor. Yani kimsenin “soğuktan beynim dondu, duşunemiyorum” demesi gibi bir durum soz konusu değil.

2014 yılında yapılan bir araştırma, insanların en iyi performansını “oda sıcaklığında” gosterdiğini tespit etti. 2019 yılında yapılan ve PLOS One ’da yapılan bir araştırma ise kadınların sıcak ortamlarda matematiksel ve sozel testleri daha başarılı şekilde gercekleştirdiğini ortaya koyarken, erkeklerin ise soğuk ortamlarda daha iyi performans gosterdiğini keşfetti.
2012 yılında yapılan bir araştırma ise belli bir sıcaklıkta karar veren insanların daha makul kararlar aldıklarını ortaya koydu. Yani genel olarak sıcaklık ile beynin calışma şekli arasındaki araştırma, en basit ifadeyle karmaşık ve tanımlanması guc oldu.
[h=2]Sıcaklık mı rahatlık mı?[/h]
Yukarıda bahsedilen calışmaların hepsi, sebebi incelemek yerine durumu gozlemlemeyi amaclıyordu. Yani bir “Neden?” sorusuna cevap vermiyordu. Buradaki acıklama rahatlık kavramı olabilir. Bir ortamda kendimizi rahat hissediyorsak beynimiz daha iyi calışır. Rahatsız bir ortamda calışmak ise verimliliğimize ket vurur.
Ote yandan soğuk havalar, kişilerin nasıl hissettiğini etkileyebiliyor. Hatta bu duruma mevsimsel duygudurum bozukluğu adı veriliyor. Toplumun onemli bir kısmı, soğuk ve kapalı havalarda daha depresif hissediyor. Araştırmalar bu durumla daha az ışık gormek, uyku dongusunun bozulması gibi etkenler arasında bir bağ olduğunu gosteriyor. Bu kişilerin dışarıda bolca zaman gecirmesi ve D vitamini alması tavsiye ediliyor.
Bilim, soğuğun insanları nasıl etkilediği uzerinde henuz bir fikir birliği oluşturabilmiş değil. Bazı insanlar soğukta daha iyi calışırken bazıları sıcağı tercih edebiliyor. Beynimiz kendi ozel saunasında kışı gecirirken neler yaşandığı ise bilinmiyor.