Fotovoltaik (PV) sistemler, Guneş ’ten sağladıkları surdurulebilir, temiz ve duşuk maliyetli enerji sayesinde diğer yenilenebilir enerji kaynaklarına gore cok daha hızlı bir şekilde gelişiyor. SolarPower Europe ’un 2018-2022 kuresel pazar hesaplamalarına gore Avrupa ’da kurulan yeni fotovoltaik sistemlerin kapasitesi, 2017 yılında bir onceki yıla gore %31 buyudu ve 9,2 GW ’a ulaştı.
Ayrıca enerji depolama cozumlerindeki son gelişmeler, fotovoltaik bağlantılı batarya sistemleri kurulumlarının buyumesini bir hayli artırdı. Guneş enerjisi teknolojisinin kurulumundaki bu hızlı yukseliş, piyasadan toplanmış fotovoltaik panellerin sayısını da bir hayli azaltacak.
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı, fotovoltaik panel atıklarının 2030 ’a kadar 1,7 milyon ile 8 milyon ton arasında olacağını, 2050 ’ye kadar ise 60 ile 78 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyor. AB tarafından fonlanan guneş enerjisi sektoru icin urun-servis sistemi (PSS) iş modeli geliştiren CIRCUSOL projesi, bu sorunla mucadele ediyor.
[h=2]PSS iş modeli[/h]
Urun yerine servis ve performans satan PSS, internet sitesinde projesini şoyle acıklıyor: “Bugun, olağan bir şekilde bir tedarikci bir kullanıcıya yeni fotovoltaik panelleri ve bataryaları satıyor. Kullanıcı, guneş enerjisi uretimini ve depolamasını yonetiyor. Alanlarındaki kullanımları sona erdiğinde fotovoltaik bataryalar atık akımına katılıyor ve geri donuşturuluyor ya da atılıyor.”
PSS, atık cozumune getirdikleri sorunu ise şoyle anlatıyor: “CIRCUSOL tarafından planlanan PSS modelinde bir tedarikci, guneş enerjisi uretimini ve depolamasını kullanıcıya bir servis olarak sunuyor. Fotovoltaikler ve bataryalar, kullanıcının alanına kuruluyor ancak tedarikci sahibi olarak kalıyor ve optimal işlevselliğinden sorumlu oluyor. Alandaki kullanım omurleri sona erdiğinde tedarikci, bunları alıyor ve ikinci kez kullanılıp kullanılamayacağını ya da geri donuşume gonderilip gonderilemeyeceğine karar veriyor.”
[h=2]Fotovoltaik geri donuşturmedeki zorluklar[/h]
CIRCUSOL ve Avrupa Birliği tarafından fonlanan bir diğer proje olan PVMINDS ’ın desteklediği araştırmacılar fotovoltaiklerin geri donuşumunu, tamirini, toplatılanların yenilenmesini, fotovoltaik modullerin ve yeniden kullanımlarının alcaltılmasını inceledi.
Progress in Photovoltaics dergisinde yayınlanan araştırmada “HÂlihazırda var olan ve olgun PV pazarlarında gelişmeye devam eden PV EoL yonetimindeki dikkate değer teknolojik ve operasyonel bilgi birikime” işaret edildi. Araştırmada ayrıca PV modullerinin yenilenmesi veya tamir edilmesindeki AR&GE ’nin sınırlı olduğundan bahsedildi.
Devam eden CIRCUSOL projesi, donuşumsel guneş enerjisi modellerini Belcika, Fransa ve İsvicre gibi ulkelerde yasallaştıracak. PVMINDS projesi ise 2020 yılında sonlandırılacak.