1- NFT Nedir?

NFT, yani “Non-Fungible Token”, icerisinde resim, ses dosyası, video veya fiziksel bir varlığın dijital karşılığının kanıtını bulunduran “benzersiz dijital varlık” olarak tanımlanıyor. Temelleri 2017 ’de Ethereum ’da atılan NFT ’ler 2021 ’de kripto para dunyasının en populer konularından biri haline geldi. Bugun NFT ’ler yaygın olarak dijital sanat eserleri icin kullanılırken, interaktif oyun oğeleri ve spor koleksiyon kartları gibi farklı kullanım alanı da bulunuyor.

2- NFT ’nin diğer kripto paralardan farkı ne?

“Non-Fungible Token”, bolunemeyen ve aynısından bir daha uretilmesi mumkun olmayan dijital varlık (token) anlamına geliyor. “Fungible” olan Bitcoin ve Ether gibi kripto paraların aksine, NFT ’ler benzersiz dijital varlıklar. Bir ornekle acıklamak gerekirse bugun bir Bitcoin ’i veya Ether ’i parcalara bolerek alıp satın alabilir ve aynı kripto parayı kendi biriminde takas edebilirsiniz. Ancak ozel bir dijital varlık olan NFT, bir benzeri olmadığı icin başka bir token ile takas edilemiyor. İcsel değeri ise ureticisi veya yatırımcısı tarafından belirleniyor.

3- NFT ’ler nasıl uretiliyor?

NFT ’ler Ethereum geliştiricileri tarafından hazırlanmış ERC-721 token standardına gore uretiliyorlar. Kullanıcıların blockchain ’in teknik dunyasında boğulmaması icin işlemin kolayca gercekleştirilmesini mumkun kılan platformlar bulunuyor. NFT uretebilmek icin ihtiyac olan tek şey dijital kripto para cuzdanı. NFT olarak uretilmek istenen dosya, bu platformlar aracılığıyla IPFS sistemine yukledikten sonra NFT ’nin değiştirilemeyecek parametreleri belirleniyor. NFT ’den kac tane uretileceği, fiyatı, bir sonraki satışında ne kadar pay odenmesi gerekeceği, gibi ozellikleri belirlendikten sonra blockchain ağının işlem ucreti odenerek NFT ’ler uretilmiş oluyor. İşlemin tamamlanmasıyla beraber NFT ’ler, kripto para cuzdanına aktarılarak uretimin gercekleştirildiği tum blockchain ’de kayıt altına alınıyor.

4- Nasıl NFT sahibi olurum?

NFT ’lerin sergilendiği ve satın alındığı platformlar bulunuyor. Bu platformlarda beğendiğiniz NFT ’lere ureticisinin belirlediği şekilde, acık artırma veya direkt satın alma secenekleriyle, sahip olabiliyorsunuz. Satın alma işlemi tamamlandığında NFT, ureticinin cuzdanından sizin cuzdanınıza transfer oluyor. İsterseniz satın aldığınız NFT ’leri pazar yeri uygulamaları uzerinden yeniden satışa cıkarabiliyorsunuz.

5- NFT bir yatırım aracı mıdır?

NFT ’ler tasarımları gereği diğer kripto para birimlerinden farklı ve değerlerini emir tahtasından cok eseri ureten kişi veya yatırımcısı belirliyor. Yatırım konusu, dijital sanat eseri uzerinden yorumlanacak olursa, fiziksel sanat eserine yatırım yapmaktan cok da farklı yok. Benzer şekilde koleksiyon parcası olarak satın alınan bir varlığın değerini, o varlığın ne kadar nadir olduğu, yaşı ve kozmetiği gibi parametreler belirliyor.

6- NFT ’lerin nasıl bir etkisi olacak?

NFT ’lerin bugunku kullanım alanları dikkate alınırsa, ilk olarak fikri mulkiyet problemlerini cozduğu soylenebilir. Dijital ortamda bir eseri kopyalamak cok kolay iken; NFT, eser haklarının kime ait olduğunu ortaya koyarak bu sorunu cozuyor. Programlanabilir bir dijital varlık oldukları icin sanatcıların bir sonraki satıştan alacakları paylar da NFT ’nin icine kodlanabiliyor. Boylece satışın gercekleşmesi durumunda, ilgili miktar sanatcının cuzdanına otomatik bir şekilde aktarılıyor. Eserlerin dijital olması dunyanın her yerinden, her tipte kullanıcının satın almasına olanak sağlıyor. Muşteri kitlesi dijitalleşme sayesinde genişledikce, esere ulaşabilen ve yatırım yapmak isteyen kişi sayısı ve dolayısıyla talep artıyor; talep arttıkca fiyat yukseliyor. Talep arttıkca arz da artıyor. Hem daha fazla eser hem de farklı fiyat seviyelerinde eserler piyasaya cıkıyor. Bu da yatırımcı ve sanatsever acısından ulaşılabilirliği arttırıyor, daha cok eserin satılmasını sağlayarak, ekosistemi genişletiyor.

7- NFT ’lerin orjinalliğinden nasıl emin olabilirim?

Kripto para ekosisteminde kişilerin itibarına oldukca onem veriliyor. NFT ureten ve satışa koymak isteyen sanatcılar, eserlerinin orijinal olduğunu kanıtlamak icin NFT pazar yeri uygulamalarının kullandığı doğrulanmış profil akışından geciyorlar. İlgili sanatcının cuzdan adresi bilgisine sahipseniz, ki bu adresler odeme alma amacıyla halka acık bir şekilde paylaşılıyor, eserin orjinalliğini teyit etme şansınız oluyor. Buna ek olarak, NFT ’nin hareketlerini blockchain izleme uygulamasından takip ederek, hem sanatcının hem de eserlerinin orjinalliğinden emin olunabiliyor.

8- Ses getiren NFT satışları hangileri?

Son donemin en ilgi ceken satışlarına goz atılacak olursa: ABD ’li sanatcı Beeple (Mike Winkelmann),eserlerinden oluşan bir kolajı muzayede evi Christie ’s tarafından duzenlenen acık artırmayla 69.4 milyon dolara sattı. NBA Top Shot uygulaması aracılığıyla satılan Lebron James ’in smac video NFT ’si 77 bin dolara alıcı buldu. Twitter CEO ’su Jack Dorsey ’in tweet ’i 2.9 milyon dolara Turk asıllı bir kişi tarafından satın alınırken, Elon Musk icerisinde GIF ve muzik olan tweet ’ini NFT olarak acık artırmaya cıkardı. Son gunlerde ise Cuneyt Ozdemir ’in paylaştığı tweet 10 bin dolara satıldı.

9-NFT ’lerin icerisindeki dosyalar nerede saklanıyor?



NFT ’ler resim, ses, kısa video ve dokuman gibi bircok dosya formatının kanıtını icerisinde bulunduruyor. Bu dosyalar blockchain uzerinde saklanması zor ve maliyetli olduğu icin, IPFS adı verilen dağıtık bir dosya saklama protokolu uzerinde saklanıyor. Yuklenen dosyalar şifrelenip kucuk parcalara ayrılarak IPFS uzerindeki duşumlere paylaştırılıyor. İlgili dosyanın IPFS ’e yuklendiğinin kanıtı ise NFT ile blockchain uzerine kaydedilerek oluyor.

10- Geleceğin NFT kullanım alanları nelerdir?

NFT ’lerle ilgili tecrubeler arttıkca yaratıcı yeni iş modellerinin de kurgulandığı goruluyor. İlk olarak fiziksel varlıkların dijitalleştirilmesi yani ‘tokenizasyonu ’, geniş bir yelpazede bircok sektore uyarlanabilir. Orneğin gecen hafta ABD ’de 3 boyutlu sanal dunyada tasarlanmış bir ev 500 bin dolara satıldı. Ayrıca bazı oyunlarda NFT olarak arsa satışlarının da yapıldığı goruluyor. NFT ’lerin etki etmesinin beklendiği bir diğer alan ise sosyal medya. Ozellikle icerik ureticilerinin paraya donuşturdukleri takip, izlenme ve goruntulenme sayısı gibi metrikler, NFT ’ler sayesinde merkezi sosyal medya şirketleri tarafından manipule edilemeyecek hale getirilme potansiyeline sahip. Fiziksel varlıkların dijitalleştirilmesi ise bugune kadar alışık olduğumuz bircok sureci yeniden tasarlamamıza neden olacak gibi gorunuyor. NFT ’lerin gelecek kullanım alanlarında devletlerin tahvillerini NFT olarak urettiği ve bunların alım satımını kuresel capta yapabildikleri bir senaryolar bile yer alıyor.